Vikipedi

Dersim ayaklanmaları: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Ulasgoc (mesaj | katkılar)
105 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Gerekçe: + nedensiz içerik silinmesi + kaynak gerektiren bilgi eklentisi
34. satır:
1875'te [[Ahmed Muhtar Paşa]] tarafından Dersim ve birçok ile mutlak otoriteyi kabul ettirilmeye çalışılması [[Dersim aşiretleri]] tarafından kabul edilmedi. Kafkasya'da Rus tehlikesine karşı yönetim doğudaki gücünü Kafkasya konuşlandırmıştı. [[Haydaran aşireti|Haydaran]] ve [[Demenan aşireti|Demenan]] aşiretleri plan kurarak ayaklanmanın çıkacağı zamanı iyi ayarladılar. [[93 Harbi]]'nin çıktığı 1877 yılında ayaklanmayı başlattılar. Ayaklanmacılar Hozat ve Mazgirt'e girerek kışlaları yakıp, şehirlerde tahribata sebep oldular.
 
Bölge yine sancak olunca özellikle [[Koçgiri aşireti|Koçgiri]] ve [[KoçuşağıŞamuşaklı aşireti|Şamuşaklı]] aşiretleri önderliğinde yeni bir ayaklanma patlak verdi. Bu ayaklanma tam olarak bastırılmadığından sonraki sene [[Haydaran aşireti|Haydaran]], [[Demenan aşireti|Demenan]] ve [[Kureyşan aşireti|Kureyşan]] aşiretlerinin de katılımıyla ayaklanma büyüdü. Uzun süren çatışmalar sonucunda kazanan yine Dersim aşiretleri oldu. Ve [[1895]] yılında da sürüp gitti.
 
* [[1892]] yılında Koçuşağı ve Aşağı KaraballıŞamuşağı aşiretleri birleşerek ayaklanma başlattılar. Ayaklanmayı batırmak üzere Karaballı aşiretinin desteğini alan Ali Şefik Paşa komutasındaki Osmanlı güçleri Amutka mıntıkasına isyancılara zayiat verdirmiş ancak tam olarak yenememiştir. Daha sonra bu aşiretlerle barış yoluna gidilerek isyan sona erdirilmiştir.
 
1893–1905 yılları arasında Dersim Sancağı'nda küçük çaplı olaylar yaşanmakla birlikte kısmen sakin dönem yaşandı. 1905 yılındaki olaylar üzerine aşiretler üzerine harekete geçilmek istense de sonradan bundan vazgeçilmiştir.
 
* [[1907]] yılında [[AşağıŞamuşaklı Karaballıaşireti|Şamuşaklı]], [[Resikli aşireti|Resikli]], [[Koçuşağı aşireti|Koçuşağı]] ve [[Kureyşan aşireti|Kureyşan]] aşiretleri birleşerek yeni bir ayaklanma çıkardı. Kureyşan aşiretinden Ali Çavuş Kiğı'nın köylerine, Hozat aşiretlerinden Koçuşağı, Şamuşağı, Resikuşağı aşiretleri de Kemah ve Çemişgezek köylerine baskın yapmıştır. 9 Eylül 1907'de Harput Redif Livası kumandanı Neşet Paşa harekata geçmiş ve Hozat aşiretlerine destek veren Ferhatuşağı ve Karaballı aşiretleri geri çekilmeye zorlansa da kış şartları nedeniyle bir sonuç alınamadan harekât sonlandırılmıştır.
* [[1908]] yılında Karaballı ve Ferhatuşağı aşiretlerinin önderliğinde yeni bir isyan hareketine girilmiştir. 19 Mayıs'ta [[Diyap Ağa]] komutasındaki isyancılar Çemizgezek ve Pertek köylerini yağmaladı. Osmanlı askerleri ile Cibranlı aşiretine mensup Hamidiye Alayı'nın Dersim bölgesinde toplanması üzerine Koçuşağı, Şamuşağı ve Resikuşağı aşiretleri dışındakiler isyandan vazgeçmiş, diğer üç aşirete yapılan seferden de kesin bir sonuç alınamamıştır. [[İkinci Meşrutiyet]]'in ilanıyla da genel af ilan edilmesiyle isyancılarla bir sulh yoluna gidilmiştir.
* [[1909]] yılında 4. Ordu komutanı İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı birlikleri Dersim'de harekata başlamıştır. Çoğu aşiret reisi İbrahim Paşa'ya gelerek Osmanlı hükumetine bağlılığını bildirmiş, ancak bağlılık bildirmeyen Haydaranlı aşireti önderliğindeki bazı aşiretler üzerine gidilerek bunlar etkisiz hale getirilmiştir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Dersim_ayaklanmaları" sayfasından alınmıştır