Rusya: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Tarım: düzeltme AWB ile
→‎top: düzeltme AWB ile
137. satır:
Rusya'nın tarihi 3. ve 8. yüzyıllar arasında Avrupa'da tanınan bir grup olarak ortaya çıkan [[Doğu Slavları]] ile başlamaktadır.<ref name=autogenerated1>{{Web kaynağı | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/513251/Russia/38597/The-Indo-European-group?anchor=ref422350 | başlık = Russia | yayımcı = Encyclopædia Britannica | erişimtarihi = 24 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20140202100552/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/513251/Russia/38597/The-Indo-European-group?anchor=ref422350 | arşivtarihi = 2 Şubat 2014}}</ref> 9. yüzyılda [[Varegler]] tarafından kurulan ve yönetilen [[Orta Çağ]] [[Kiev Knezliği|Kiev Rus Devleti]] ortaya çıktı. 988 yılında [[Bizans İmparatorluğu]]'ndan [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Ortodoks Hıristiyanlığı]] kabul edilerek,<ref name=Curtis/> [[Rusya Milenyumu|sonraki milenyum]] için [[Rus kültürü]] tanımlanan Bizans ve Slav kültürleri sentezi başladı.<ref name=Curtis>{{Web kaynağı | last = Excerpted from Glenn E. Curtis (ed.) | başlık = Russia: A Country Study: Kievan Rus' and Mongol Periods | yayımcı = Washington, DC: Federal Research Division of the Library of Congress | yıl = 1998 | url = http://www.shsu.edu/~his_ncp/Kievan.html | erişimtarihi = 24 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151109082559/http://www.shsu.edu:80/~his_ncp/Kievan.html | arşivtarihi = 9 Kasım 2015}}</ref> Daha sonra Kiev Knezliği bir dizi küçük devletler halinde parçalandı ve topraklarının çoğunluğu [[Kiev Knezliği'nin Moğollar tarafından işgali|Moğollar]] tarafından istila edilip [[Altın Orda Devleti]]'nin kolları haline geldi.<ref>''The Mongol empire: its rise and legacy'', By [[Michael Prawdin]], Gérard Chaliand, (2005) page 512-550</ref> Altın Orda Devleti'nden bağımsızlığını ilan eden Rus prenslikleri yavaş yavaş yeniden birleşip [[Moskova Knezliği]]'ni kurmuş ve Kiev Knezliği'nin kültürel ve siyasi mirasının ardılı olmuştur. 18. yüzyıla gelindiğinde, büyük ölçüde fetih, ilhak ve keşif yoluyla Avrupa'da Polonya'dan Kuzey Amerika'da [[Rus Amerikası|Alaska]]'ya kadar uzanan tarihin [[Büyük imparatorluklar listesi|en büyük üçüncü imparatorluğu]] olan [[Rus İmparatorluğu]] haline geldi.<ref>{{dergi kaynağı|yazar=Rein Taagepera|yazarlink=Rein Taagepera|başlık=Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia|dergi=[[International Studies Quarterly]]|cilt=41|basım=3|sayfalar=475–504|yıl= 1997|doi=10.1111/0020-8833.00053}}</ref><ref>Peter Turchin, Thomas D. Hall and Jonathan M. Adams, "[http://jwsr.ucr.edu/archive/vol12/number2/pdf/jwsr-v12n2-tah.pdf East-West Orientation of Historical Empires]", ''Journal of World-Systems Research'' Vol. 12 (no. 2), pp. 219–229 (2006).</ref>
 
1917 [[Ekim Devrimi]]'nden sonra [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti]], dünyanın ilk anayasal [[sosyalist devlet]]i ve [[II. Dünya Savaşı]]'nda [[Müttefik Devletler|Müttefiklerin]] zaferinde belirleyici bir rol oynayan<ref>{{kitap kaynağı|yazar=Weinberg, G.L.|başlık=A World at Arms: A Global History of World War II|isbn=0-521-55879-4|yayımcı=Cambridge University Press|sayfa=264|yıl=1995}}</ref><ref>Rozhnov, Konstantin, [http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4508901.stm Who won World War II?]. BBC.</ref> tanınmış bir [[süpergüçSüper güç]] olan [[Sovyetler Birliği]]'nin en büyük ve önde gelen kurucusu oldu.<ref>{{kitap kaynağı|yazar1=Jonathan R. Adelman|yazar2=Cristann Lea Gibson|başlık=Contemporary Soviet Military Affairs: The Legacy of World War II|url=http://books.google.com/books?id=XXcVAAAAIAAJ&pg=PA4+|erişimtarihi=24 Şubat 2015|tarih=1 Temmuz 1989|yayımcı=Unwin Hyman|isbn=978-0-04-445031-3|sayfa=4}}</ref> Sovyetler döneminde dünyanın [[Sputnik 1|ilk yapay uydusu]] ve [[Yuri Gagarin|ilk insanlı uzay uçuşu]] dahil olmak üzere, 20. yüzyılın en önemli teknolojik başarıları gerçekleştirildi. Rusya Federasyonu, [[Sovyetler Birliği'nin dağılması|Sovyetler'in dağılmasının]] ardından 1991'de kurulmuştur ve SSCB'nin ardılı olarak tanınmaktadır.<ref name=uk/>
 
[[Rusya ekonomisi]], [[gayrısafî yurtiçi hâsıla|GSYİH]]'ya göre dünyanın en büyük [[Ülkelerin GSYİH'ya (nominal) göre sıralanışı|dokuzuncu]] ve [[satın alma gücü paritesi]] göre [[Ülkelerin GSYİH’ya (SAGP) göre sıralanışı|altıncı]] ekonomisidir. Rusya dünyanın en büyük maden ve enerji kaynaklarından birine sahiptir<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.unesco.ru/en/?module=pages&action=view&id=1 | başlık = Commission of the Russian Federation for UNESCO: Panorama of Russia | yayımcı = Unesco.ru | erişimtarihi = 27 Aralık 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160508081414/http://www.unesco.ru/en/?module=pages&action=view&id=1 | arşivtarihi = 8 Mayıs 2016}}</ref> ve dünyanın en büyük [[petrol]] ve [[doğal gaz]] üreticisidir. Rusya, [[Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması|tanınmış]] beş [[Nükleer silahlara sahip devletler listesi|nükleer silahlı]] devletten biridir ve [[Rusya ve kitle imha silahları|dünyanın en büyük kitle imha silah stoklarına]] sahiptir.<ref name=fas>{{Web kaynağı | title = Status of Nuclear Powers and Their Nuclear Capabilities | publisher = Amerikan Bilim Adamları Federasyonu | url = http://www.fas.org/nuke/guide/summary.htm | date = Mart 2008 | accessdate = 19 Mart 2014 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160605105655/http://fas.org/nuke/guide/summary.htm | arşivtarihi = 5 Haziran 2016}}</ref> Rusya, [[büyük güç]]lerden biri olup [[Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi]]'nin daimi üyesi, [[G8]], [[G20]], [[Avrupa Konseyi]], [[Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği]], [[Şanghay İşbirliği Örgütü]], [[Avrasya Ekonomi Topluluğu]], [[Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı]] ve [[Dünya Ticaret Örgütü]] üyesi ve [[Bağımsız Devletler Topluluğu]]'nun önde gelen üyesidir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Rusya" sayfasından alınmıştır