XIII. Gregorius: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k Taslak şablonu çıkarıldı
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
25. satır:
[[Dosya:C o a Gregorio XIII.svg|thumb|right|180px|Papa XIII. Gregorius'un arması]]
 
'''Papa XIII. Gregorius''' (İtalyanca: ''Gregorio XIII''; İngilizce: ''Gregory XIII''; Fransızca: ''Grégoire XIII'') (d. 7 Ocak 1502 [[Bologna]], [[Papalık Devletleri]] – ö. 10 Nisan 1585 [[Roma]]), ''Ugo Boncompagni'' adıyla doğmusdoğmuş, 13 Mayıs 1572 - 10 Nisan 1585 döneminde Katolik kilisesi Papası.
 
XIII. Gregorius'nin döneminden [[Jülyen takvimi]] yeniden düzenlenmiş ve bu sebeple günümüzde kullanılan [[Gregoryen takvimi]] adını bu Papa'dan almıştır.
31. satır:
== Erken dönem biyografisi ==
=== Gençliği ===
[[Bologna]] şehrinde doğmuş ve Hukuk okuyarak bu bölümden 1530 yılında mezun olmuştur. Bir süre Hukuk dersleri vermiş olup dikkat çekici öğrencileri arasında [[Alessandro Farnese (kardinal)|AlexanderAlessandro Farnese]], [[Reginald Pole]] ve [[Charles Borromeo]] sayılabilir.
 
=== Papalık öncesi kariyeri ===
36 yaşında Papa [[III. Paulus]] (1534–1549) tarafından Roma'ya çağırıldıçağrıldı ve ilerleyen yıllarda [[Papa IV. Paulus]] (1555–1559) ve [[Papa IV. Pius]]'un (1559–1565) hizmetinde oldukça önemli görevlerde bulundu.
 
Papa tarafından [[Toledo]] Kardinalini soruşturmak için gönderildiği İspanya'da Legate olarak Kral [[II. Felipe]]'in hizmetinde bulunmuştur. Papalığı sırasında dış politikasında çok önemli bir yere sahip olacak olan İspanya Kralı ile bu sırada oldukça güçlü bağlar kurmuştur.
 
=== Papa seçilmesi ===
Kardinal Boncompagni, Papa V. Pius'un (1566–1572) ölümü üzerine toplanan Papalık [[Kardinaller meclisi]] tarafından Papa seçilmiş ve kardinal, papalık adı olarak XIII. Gregorius'ü seçmiştir. 24 saatensaatten az süren ve bilinen en kısa Kardinaller meclisi toplantılarından biri olan bu seçim üzerinde İspanya Kralının etkisi pek çok tarihçi tarafından dile getirilmiştir. Görünüşe göre Kardinal Boncompagni bu dönem için [[Katolik Kilisesi]]nin ihtiyacı olan doğru kişiydi. Bazı öncüllerinden farklı olarak XII. Gregorius hatasız bir özel hayata ve pek çok kişi için örnek olabilecek sade bir yaşam tarzına sahipti. İlave olarak, her zaman olmasa da, sahip olduğu yönetim kaabiliyetikabiliyeti ile karşısına çıkabilecek sorunlara çabuk ve kesin çözümler üretebilecek biri kişiliğe sahipti.
 
=== Gregoryen Takvim ===
[[Dosya:Gregorianscher Kalender Petersdom.jpg|thumb|300px|right|Papa XIII. Gregorius'ün mezarından Gregoryen Takvimin sunum töreninin tasvir eden kabartma detayı.]]
XIII. Gregory'nin en bilinen reformu [[Cizvitler|cizvit papazıCizvit]] papazı ve aynı zamanda bir [[astronom]] olan [[Christopher Clavius]]'un yardımıyla [[Gregoryen takvimi]] ortaya çıkarmış olmasıdır. Bu reformun nedeni [[Jülyen takvimi]] ile güneş takvimi arasında var olan yıllık 11 dakika farkın Papa'nın yaşadığı döneme kadar 10 günlük bir sapmaya neden olmuş olmasıdır. [[Kuzey Yarımküre]]de yaklaşık olarak [[21 Mart]] tarihinde gerçekleşmesi gereken [[Ekinoks|İlkbahar Ekinoksu]] bu sapmadan dolayı 10 Mart tarihinde gerçekleşmiş bu da [[Paskalya]] yortusunu doğru tarihte kutlamak isteyen Papalığı bu reformu gerçekleştirmek durumunda bırakmıştır.
 
Clavius ve [[Johannes Kepler]] tarafından doğrulanan bu sapma Clavius'un tavsiyesi sonucu [[Jülyen takvimi]]ne 10 günlük bir ilave yapılmasıyla düzeltildi. Papa XIII. Gregorius'ün onayı ile 4 Ekim 1582'den hemen sonra 15 Ekim 1582 tarihi geldi. Papa tarafından yayınlanan ''[[Inter gravissimas]]'' ile 24 Şubat 1582 günü bu değişiklik halka duyurulmuştur. Böylece 15 Ekim 1582 tarihinden itibaren M.Ö. 45 yılından beri kullanımda olan [[Jülyen takvimi]] yerine günümüzde modern dünyanın neredeyse tamamı tarafından kullanılan [[Gregoryen takvimi]] getirilmiştir.
 
Bu değişiklik arazi sahiplerinin maaşlarından ve kiralarından kesinti yapmak için kendilerini aldattığını düşünen halk arasından sert bir muhalefetle karşılaşmıştır. Ancak [[İspanya]], [[Portekiz]], [[Polonya]] ve [[İtalya]] gibi Katolik ülkeler bu değişikliği hemen kabul etmişlerdir. [[Fransa]], bazı Hollanda Cumhuriyetleri ve [[Almanya]] ve [[İsviçre]]'de bulunan bazı katolikKatolik eyaletlerde bu değişikliği bir ya da iki yıl içerisinde kabul etmiş onlara 1587 yılında [[Macaristan]] da katılmıştır.
 
Her halukardahalükarda bu takvim bir yüzyıl geçmeden Avrupa'nın çoğu ülkesinde kabul görmüştür. [[Danimarka]], Hollanda Cumhuriyetinin geri kalan devletleri, [[Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu]]'nun protestanProtestan ülkeleri ve [[İsviçre]] bu takvim reformunu 1700-1701 yılları arasında kabul etmişlerdir. Bu tarihten itibaren takvime yeni geçen ülkeler 11 günlük ekleme yapmışlardır. [[Büyük Britanya]] ve onun Amerikan kolonileri 2 Eylül 1752 gününden 14 Eylül 1752 gününe geçmişler onları son protestanProtestan ülke olan [[İsveç]] 1 Mart 1753 tarihinde takip etmiştir.
 
Gregoryen Takvimintakviminin Doğu Hristiyanları arasında kabulü birkaç yüzyıl sonra gerçekleşmişgerçekleşmiştir. veÖrneğin [[Rusya]]'da 1917'de, [[Yunanistan]] 'da ise 1923 tarihinde gerçekleşmiştirkabul edilmiştir.
 
== Notlar ve kaynaklar ==
 
{{kaynakça}}
* ''Initial text from the 9th edition (1880) of an unnamed encyclopedia.''
* ''[[Catholic Encyclopedia]]'': [http://www.newadvent.org/cathen/07001b.htm Pope Gregory XIII]
*
 
== Dış bağlantılar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/XIII._Gregorius" sayfasından alınmıştır