Alevilik: Revizyonlar arasındaki fark

'''Alevilik''' ({{dil-ar|عَلَوِیُّون}}), [[TürkiyeAlevî Hanedanı|Alevî]] kelimesi [[İmamet|İmam]] [[Ali]] soyundan gelen, onun velayetini kabul eden ve onun taraftarı olan Müslümanlara denilir. Kesinlikle mezhep veya tarikat değildir. [[Alevilik|Alevî]] Müslümanlarda [[Hüseyin]]'dein soyundan gelenlere Hüseyni veya [[SünnilikSeyyid]]ten, sonra[[Hasan enbin fazlaAli|Hasan]]'ın mensubasoyundan sahipgelenlere ise Hasani veya [[Şerif (din)|Şerif]] denir.<ref>[[Alevî Hanedanı|Alevî]] ([[Arapça]]: [[Alevî Hanedanı|علوِی]]) / [[Alevilikte inanç|Alevîlik]] ([[Arapça]]: [[Alevî Hanedanı|علوِیون]]) [[Alevî Hanedanı|Alevî]] kelimesinin anlamı; "[[Ali]]'ye mensup olan, [[İslamAli]]'nin soyundan gelen, onun [[Velayet-i birfakih|Velayet]]<nowiki/>ini savunan (ikrâr veren) ve onun [[İtikadiŞiilik|taraftarı]] mezheplerolan demektir. [[Alevî Hanedanı|itikadiAlevî]] [[mezhepMüslüman]]tir<nowiki/>larda; [[Hüseyin]]'in soyundan gelen Alevîlere Hüseyni veya [[Seyyid]], [[Hasan bin Ali|Hasan]]'ın soyundan gelen Alevîlere ise Hasani veya [[Şerif (din)|Şerif]] denir.</ref> [[Türkiye]]'de [[Sünnilik]]ten sonra en fazla mensuba sahip olan [[İslam]]i bir cemaattır. Bu mezhebincemaatin mensupları ''[[İmamiyye#Alev.C3.AEler|Aleviler]]'' olarak adlandırılır. Alevilikte, [[Muhammed]]'in son [[peygamber]] olduğu, [[Ali]]'nin ise [[Velî (İslam)|Velî]]liği ''([[imamet|İmâm]]lığı)'' esastır. Sünnilikteki [[Allah]]-[[Muhammed]]-[[Dört Büyük Halife]] sıralamasından farklı olarak, [[Onikicilik]] [[i'tikad]]ının da temelini teşkil eden [[Hâkk-Muhammed-Ali|Hâkk (Allah)-Muhammed-Ali]] sıralamasını, [[Ehl-i Beyt]] ve [[On İki İmam]] sevgisini esas alan [[inanç]]tır.

Siyâseten [[İslamiyet]]’in ''[[İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye]] / [[Onikicilik]]'' [[Fıkhi mezhepler|fıkhî mezheb]]inden olan [[İmamîlik#Alev.C3.AEler|Aleviler]],<ref>Not 1: [[Türkiye]]’de yaşayan [[Müslümanlar]]dan, [[İmamiye-i İsnaaşeriye|İmamiye-i İsnâ‘aşer’îyye]] / [[Onikicilik]] [[Fıkhi mezhepler|fıkhî]] mezhebinden olan [[İmamîlik#Alev.C3.AEler|Aleviler]] [[Batıni]]yye, [[Câferîler]] ise [[Mu'tezile]] itikadi mezhepleri tarafından; [[Sünnilik]] mensûbu olan [[Hanefîlik|Hanefîler]] [[Mâtûridîyye]], [[Şafiîlik|Şafiler]] ise [[Eş'ârîyye]] [[İtikadi mezhepler|itikadi mezhebleri]] tarafından temsil edilmektedir.<br />Kaynak: Mustafa Öz, ''İslam Mezhepleri Tarihi,'' Ensar, İstanbul, 2011.</ref> [[İtikadi mezhepler|itikaden]] [[Horasan Melametîliği]]’nden köken alan [[Hoca Ahmed Yesevî]]’in kurduğu [[SünniCaferilik|Câferî]]liğin [[Tasavvuf]]î–[[Yesevîlik|Yeseviyye]] [[Tarikat]]ı<ref>Not 2: [[Türkistan]] [[Yesevilik|Yeseviliği]] ile [[Anadolu]] Sünniliği itikaden [[Mâtûridîyye|Mâtûridî]]–[[Hanefîlik|Hanefî]] ortak kimliğini paylaşmaktadırlar.</ref> ile [[Fatımiler]] Halifeliği devrinde [[Orta Asya]] ve [[Türkistan]]’da çok önemli faaliyetlerde bulunan [[Nasır-ı Hüsrev|Nâsır Hüsrev]]’in kurucusu olduğu [[Pamir Aleviliği]]’nin de altyapısını oluşturan [[Şii]]liğin [[Batıni]]–[[İsmâilîyye]] [[Fıkhi mezhepler|fıkhî mezhebi]]nin tesirleriyle gelişimini tamamlayarak ortaya çıkan ''[[Tasavvuf]]î-[[Batıni|Bâtın’îyye]]'' [[İtikadi mezhepler|itikadi mezhebi]] mensûplarıdır.