Cağaloğlu Anadolu Lisesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
34. satır:
 
== Okulun Konumu ve Mimarisi ==
Okul binası [[tarihî yarımada]]nın merkezinde bulunmaktadır. Divanyolu üzerindeki [[II. MahmutMahmud Türbesi]]'nin arkasında, Bab-ı Ali Caddesi'ne paralel olarak konumlanmış eski ve yeni iki binadan oluşmaktadır. Yapımına 1967 yılında başlanan yeni bina 1968 yılında bitmiş, 1968-1969 eğitim-öğretim yılında kullanıma açılmıştır.
Eski binanın özgün mimarisi hakkındaki kaynaklar ise arşivlerdir. 1892 tarihli, rölöve olarak niteleyebileceğimiz bir plan çiziminde, yapının türbe tarafında da bir girişinin olduğu görünmektedir. Çizimde Türbe Kapısı olarak adlandırılan, büyük olasılıkla okulun üst katındaki Hümayun Dairesi ya da Cuma günleri kütüphaneye geleceklerin girişi olarak düzenlenen bu giriş günümüzde mevcut değildir.
 
Dönemin eğitim kurumlarına ilk lise modeli olmak üzere tasarlanan yapı, öğretim içerikleri kadar reformist plan ve cephe anlayışı ile de önceki eğitim kurumlarından ayrılmaktadır. Merkezi bir açık avlu etrafını çevreleyen önü revaklı odalar ve eyvanlardan ya da üstü kubbe ile kapalı avluya açılan odalardan medrese plan şemalarından tümüyle farklı plan özellikleri sunan yapının özgün mekân örgütlenmesine ilişkin net veriler olmamasına karşın anıtsal giriş holü, bu holden ulaşılan sınıflar, büyük bir olasılıkla Hümayun Dairesi ve kütüphaneye ulaştığı için kademeli geçiş ile ayrılmış anıtsal merdivenler, avlu yerine teneffüs bahçesi, döneminin Avrupalı benzerleri gibi yüksek tavanlara sahip tek bir kitle içinde çözümlenen tasarım anlayışı ile eğitim kurumlarındaki değişimin anıtsal vurgulayıcısı olan yapının, 1892'deki rölövesinde, özgün mekânların işlevlerinin değiştirilerek, yapının yanına eklenen yeni okul binasının teneffüshane, matbaa, kiler, terzi odası, hademe koğuşu, gazhane gibi destek birimleri barındıran ikiyencil bir konuma geldiği görülmektedir. Vakfiyeye göre zemin katta derslikler, kütüphane olması gerekirken 1892'deki bu planda servis mekânlarının yer alması, üzeri kitabeli ana giriş kapısının direkt kapalı tenefüshaneye ve onu çevreleyen servis mekânlarına açılması dönemin şaşaalı, çağdaş, anıtsal ölçekteki, en yüksek derecede eğitim vermek üzere açılmış olan Valide Mektebi'nin yapılışından 42 yıl sonra yanı başına eklenen Mülkiye Mektebi'nde olduğu gibi gelişen sistemleşen, mimari tasarım özellikleri oturan yeni Osmanlı yüksek öğretim kurumu modellerinin mimari gereksinimlerini karşılamaya yetmediğini göstermektedir.
 
Özgün olduğu sanılan ön cephe çiziminden günümüzde giriş cephesi olarak kullanılmayan cephesinin ön cephe olarak tasarlandığı anlaşılmaktadır. Tüm cephe yüzeyi, giriş aksı ve iki yanında ikişer parça olmak üzere 5 parçaya bölünmüştür. Cephe yüzeyinden 20'şeryirmişer cm'lik çıkmalar oluşturan kitle hareketleri düşeylik kazanan bu bölünme zemin katta İyon üst katta Korentiyen sütun düzenindeki plastrlarla vurgulanmıştır.
 
Kitabeli ana giriş kapısı günümüzde iç tarafından duvar örülmesiyle kapı niteliğini kaybetmiş sadece simgesel bir önemi kalmıştır. Bu kapının açıldığı hol ise spor salonu olarak kullanılmaktadır.
45. satır:
Kitabe üzerindeki yazı ise şöyledir:
 
''Bezm-i Alem (Bezmiâlem)Âlem Valide Sultan bünyad eyledi,''<br>
''Mekteb-i ilm eyle ya Rab bu mektebi''<br>
''Bir kütüphane bina kıldı derûnunda nefis,'' <br>
''Eyledi Rüşdiyeye âli nişan bu mektebi''<br>
''Verdi bak tarihe Ziver mısraın bâb-ı fer,''<br>
''Kıldı icadı mâder-i şâh-ı cihan bu mektebi''<br>
'''1266'''
 
[[Dosya:IMG 7426.GIF|thumb|left|300px|Okuldan görünüm]]