İbnü'l-Mutahhar el-Hillî

Allame Hilli diye meşhur olan Hasan bin Yusuf bin Mutahhar Hilli ( Arapça: جمال الدين الحسن بن يوسف بن علي بن المطهر الحلي , Farsça: ابومنصور جمال‌الدین، حسن بن یوسف بن مطهّر حلّی ) Hicri 8. yüzyılda yaşamış (h.k 648 – 726) usul ilmi âlimi

Hasan bin Yusuf bin Mutahhar Hilli
Kişisel bilgiler
Doğum	h.k 648 Hille, Irak
Ölüm	726 Hille, Irak
Milliyeti	Iraklı
Dini	İslam- Şiî

Hayatı

O hicri kameri 648 yılın Ramazan ayında, 29’uncu gününde Hille’de dünyaya geldi. Hem anne ve hem de baba tarafından ünlü ve tanınmış ailelerindendi. O İslami bilimler ile tanınmış ailedenidi. Allame küçük yaştan tahsilini başladı. İlk aşamada Kur’an eğitimi almak için okula giderek okuma yazma öğrenmiştir. Daha sonra mukaddimat, Arap edebiyatı, fıkıh ilimleri, usulü fıkıh, hadis, kelam ilimlerini babası, Şeyh Yusuf Sedidüddin ve dayıısından ders alıp, mantık, felsefe ve heyet ilimlerini diğer hocalar yanında özellikle Nasîrüddin Tûsî öğrenmiş, içtihat derecesine erişmişti. Muhakkik Hilli’nin ölümünden sonra 676 kameri yılında onun öğrencileri ve dönemin alimler Allame Hilli’yi müçtehit olarak seçtiler. Böylece Allame 28 yaşta şiilerin merci-i taklidi oldu. Olcaytu İlhanlı hükümdarı, Allame’yi İran’a davet etti. Allame Hilli o dönemde İran’a giderek şii mezhebini yayılması için çalışmıştır.

Ölümü

Allame Olcaytu'nun ölümünden sonra hicri kameri 716 yılında Hille’ye geri döndü ve ömürün sonuna kadar orada kaldı. Hicri 21 Muharrem 726 / 1326 yılında, 78 yaşında Hille şehrinde vefat etti. Allame Hilli İmam Ali türbesinde defn edildi.

Üstatları

1. Şeyh Yusuf Sediduddin (babası)
2. Muhakkik Hilli
3. Seyyid Raziyuddin Ali bin Tavus
4. Seyyid Ahmed bin Tavus
5. Hace Nasuriddin Tusi
6. Muhammed bin Ali Esedi
7. Yahya bin Said Hilli
8. Mufiduddin Muhammed bin Cehm Hilli
9. Kemaluddin Meysem bin Ali bin Meysem Bahrani
10. Cemaluddin Hüseyin bin Eyaz Nahvi
11. Muhammed bin Muhammed bin Ahmed Keşşi
12. Necmuddin Ali bin Ömer Katibi
13. Burhanuddin Nesefi
14. Şeyh Faruk Vasıti
15. Şeyh Takiyuddin Abdullah bin Cafer Kufi

Öğrencileri

1. Muhammed bin Hasan bin Yusuf Hilli, Fahru’l-Muhakkikin (Allamenin oğlu)
2. Seyyid Amududdin Abdulmuttalib (yeğeni)
3. Seyyid Ziyauddin Abdullah Hüseyni A’reci Hilli (yeğeni)
4. Seyyid Muhammed bin Kasım Hasani (İbn Maiyye)
5. Raziyuddin Ebu’l-Hasan Ali bin Ahmed Hilli
6. Kutbuddin Razi
7. Seyyid Necmuddin Mehna bin Sinan Medeni
8. Tacuddin Mahmud bin Mevla
9. Takiyuddin İbrahim bin Hüseyin Amuli
10. Muhammed bin Ali Curcani

Eserleri

1. Muhtelefu’ş-Şia
2. Tezkiretu’l-Fukaha
3. Keşfu’l-Murad
4. Babu Hadiye Aşer
5. Hulasatu’l-Akval
6. Cuheru’n-Nezid
7. Nehcu’l-Hak
8. Keşfu’s-Sıdk
9. Minhacu’l-Kerame