Vikipedi

I. Justinus: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Devriyeler
128.293 değişiklik
düzeltme
Yzkoc (mesaj | katkılar)
Devriyeler
128.293 değişiklik
düzeltme
32. satır:
Justinus, Doğu Roma'ya ait olan ''İlirya'' eyaletinin Latince konuşulan ''Dardania'' bölgesinde (şimdiki Üsküp ile Niş arasında kalan) ''Bederina'' adli bir köyde doğmuştur. Babası Justus adli bir [[Gotlar|Got]] asıllı çiftçi ve hayvan yetiştiricisiydi. Kız kardeşi Vigilantia (d. yak. 520) önce Sabbatius ile evlenip 3 çocuğu olmuş; sonra Dulcissimus adlı biriyle evlenip 1 kızı olmuş sonunda bir askeri görevi ("Magister Militum") olan [[Ermeniler|Ermeni]] asillı "Artabanos" adli biriyle evlenip 3 oğlu olmuştur. Bu son 3 oğullarından [[I. Justinianus]] ve [[II. Justinus]] sonradan Bizans imparatorları oldular ve üçüncüsünün oğlu ise ünlü bir Bizans generaliydi.<ref name="norwich">Norwich, John Julius (1988) ''Byzantium: The Early Centuries'', Londra:Penguin {{ing}} say.188</ref>
 
Ünlü Bizans tarihçisi [[ProcopiusProkopius (tarihçi)|ProcopiusProkopius]]'un "[[ProcopiusProkopius (tarihçi)#Gizli Tarih|Gizli Tarih]]" adını verdiği eserinde Justinus'un daha çok gençken bir Barbar kavim hücumundan kaçmak için köyünden iki erkek kardeşi ile birlikte yürüyerek
{{cquote|Sırtlarinda pelerinleri sarkarak... (ayrıldığını) ve şehre geldikleri zaman yanlarında evlerinden getirdikleri birkaç peksimetten başka hiçbir şeyleri bulunmadığını|cquote}}<ref name="procopios">Procopios (çev. Orhan Duru), (2005) ''Bizans'in Gizli Tarihi'', İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Bölümler: vi-viii</ref>
yazmaktadır.
 
Tam bu sırada imparator [[I. Leo (imparator)|I. Leo]] Konstantinopolis'te ''[[Excubitores]]'' adlı yeni bir seçkin muhafızlar ordusu kurmaktaydı. Justinus, Bizans ordusunun bu birliğine asker olarak girdi. Yetenekli bir asker olarak Justinus bu birlik içinde rütbe rütbe ilerledi. [[Isauria]]'daki savaşta kendini özellikle gösterdi. Böylelikle imparator [[I. Anastasius]] zamanında bu birliğin komutanı ("''[[comes excubitorum]]''") rütbesine erişti. Bu başarıyı elde etmek için hırs, kendine güven ve belki de bir köylü kurnazılığı ona çok yardımcı olmuştu. Ama bu askeri üstün yeteneğinin bir imparator olmasına yeterli olmadığını ProcopiusProkopius iddia etmektedir. Ona göre Justinus bir merkep gibi idi;<ref name="procopios"/>
{{cquote|yularını tutan bir adamı hemen takip etmeye eğilimliydi ve bu sırada kulaklarını da sağa sola sallardı.|cquote}}
 
Justinus'un okuma-yazma bilmediği ve (imparator olduktan sonra bile) imzası gerekirse üzerinde ismi kazılmış bir mühür kullandığı bilinmektedir. (Justinus'u sevmeyen tarihçi ProcopiusProkopius'a göre İmparator olduğu zaman bile Justinus o kadar yazı yazamamakta yeteneksizdi ki imza yerine mühürünü basmak için birisinin elini tutup onu idare etmesi gerekiyordu.)<ref name="procopios"/>
 
Karısı ''Lupicina'' ise Bizans cemiyetinin en aşağı sınıfından, köle sınıfından, gelmişti. Justinus, onu bir köle olarak satın aldığı zaman eski sahibinin metresi olduğu bildirilmektedir.
59. satır:
Bir alaylı asker olarak Justinus'un siyaset ve devlet idaresi hakkında pek deneyimi veya eğitimi bulunmamaktaydı. Fakat Justinus gayet akıllıca davranarak ve askerlikte öğrenmiş olduğu insan idaresi kurallarını gayet akıllıca kullanarak etrafını inanılır ve yetenekli danışmanlarla doldurdurmasını bilmiştir. Bunlardan en önemlisi kendi yeğeni olan Flavius Petrus Sabbatius idi. Onu kendi oğlu olarak resmen benimsedi ve ona Justinianus ismini verdi. Justinus, imparator olur olmaz Justinyonus'u asil ''Patrisiyen'' rütbesi verip Senato üyesi yaptı ve ''Domestikler Kontu'' olarak da başbakana eşit yetkilerle donattı.
 
ProcopiusProkopius'a gore Justinus'un saltanatı sırasında ülkenin asıl idarecisi dayısı adına iş gören Justinianus idi ve Justinus döneminin önemli siyasi kararları Justinianus tarafından kararlaştırılmış ve uygulanmıştı. Bu genellikle hatalı bir görüş değildir ama Justinus'un imparator olarak kendi katkıları oluduğu tümüyle reddetmek gerçekçi bir görüş değildir. Justinianus'un resmen varis olarak ortak imparator seçilmesi ancak Justinus'un saltanatının son yılında 526 yılında çok hasta iken olmuştur. Diğer taraftan ProcopiusProkopius ''Gizli tarih'' adlı eserini içindekilerin kabul edilemiyecek kadar açık ve taraflı olduğunu bildiği için ancak öldükten sonra yayınlanmasını istediği bilinir. ProcopiusProkopius'un eseri yayınlandığı zamanki kritikleri onun zamanının hükümdarlarından çok ciddi bakımdan hoşnutsuz olduğunu; bu nedenle eserinin ciddi olarak kırıcı ve hatta pornografik olduğunu ve tenkitlerinde büyük yanlılık gösterdiğini iddia etmişlerdir. Fakat bu eserde bulunan birçok açıklama ve gerçeklerin de aksini soyleyecek veya bunlara daha yansız açıklık getiren bir eser de yazılmamıştır.<ref name="norwich"/>
 
Justinus'un imparatorluğa geçişinden sonra alması gereken ilk politik tedbir isyan etmiş ve Trakya'da bulunan Vitelian ile uğraşmak oldu. Vitalian'a Konsüllük rütbesi ve ''magister militum'' unvanı ile ordu komutanlığı verilecegi söz verilerek onun [[Konstantinopolis]]'e gelmesi sağlandı. Ama Konstantinopolis'e gelip bu görevleri üzerine aldıktan hemen sonra bir suikaste kurban gitti. Konstantinopolis'de herkes bütün bunların dayısı adına Justinianus tarafından planlanıp sahnelendiğini bilmekteydi.
67. satır:
Justinus'un imparatorluk yıllarının önemli gelişmelerinden biri de önceki imparator olan Anastasius zamanında imparatorun cimriliği ile devlet harcamalarının kontrol altına alınıp kısılması ve başşehir halkına alıştıkları eğlencelerin hiç sunulmaması olmuştu. Justinus zamanında ise bu birikmiş hazinelerin halk eğlenceleri için harcanmasına tekrar başlandı ve bu eğlenceler gittikçe daha büyük harcamalara yol açtı. 521 yılında Justinianus'un Konsüllüğünü kutlamak için Hipodromda yapılan kutlama oyunlarında 20'den fazla arslan, 30 panter ve sayısız değişik vahşi hayvanlarla savaşlar düzenlenmiş ve hepsi öldürülmüştür. Bu oyunlar için Hipodrom'un donatılmasına, mizansenlerin hazırlanmasına ve seyircilere parasız sunulan yiyecek ve hediyeler için 3.700 pound altın sarf edildiği yazılmıştır.<ref name="norwich"/>
 
Fakat ProcopiusProkopius'un tarihinde ifade edilenin aksine, gerçekte Justinianus iktidar gücünü resmen ancak Justinus'un ölümünden iki yıl önce ortak imparator ve bir yıl önce de varis ilan edilmekle almıştır. Bu gerçek iktidar gücünü ele alabilmek için de halkı kendine sevdirmek için büyük yarışmalara ve eğlenceler düzenleyerek, bir kısmı kendi servetinden gelen, çok büyük harcamalar yapması gerekmiştir. 521 yılındaki Konsüllüğünü kutlama oyunları buna örnektir.
 
Fakat Justinus yine de yeğeni Justinianus'un isteklerine karşı gelememiştir. Bu isteklerden biri Justinianus'un aşık olduğu fakat çok aşağı sınıfdan olan [[Theodora (I. Justinianus'un eşi)|Theodora]] ile evlenmesini sağlaması olmuştur. 525 yılında Justinus, Senator olan sınıfın cemiyetin çok aşağı sınıflarından gelmiş olan kadınlarla evlenmesini cemiyet kurallarına uygun görünmediği nedeniyle engelleyen bir eski kanunu yürürlükten kaldırdı. Bu yasanın kaldırılması sonucunda Justinianus, babası hipodromda ayılara bakan ve kendisi de eskiden aktris ve yüksek sınıf bir fahişe rollerde bulunmuş olan Theodora ile evlendi. Theodora, Justinianus saltanatı sırasında gerçekten bir İmparatoriçe olarak çok önemli roller oynadı. Bu yasanın yürürlükten kalkması İmparatorluk sarayında bulunan eski sınıf farklarının ortadan kaldırılmasında büyük bir faktör oldu.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/I._Justinus" sayfasından alınmıştır