[[Komnenos Hanedanı|Komnenos (Kuman) HanedanıHanedanından]]ndan [[I. Aleksios (Trabzon imparatoru)|Aleksios]] Latin işgali nedeniyle Trabzon'a gelerek teyzesi Gürcü Kraliçesi [[Tamar]]'nın da desteğiyle kendini Roma İmparatoru ilan etmişse de Batı özellikle [[Vatikan]] Trabzon İmparatorunu küçümseyerek "Laz hükümdarı" olarak tanımlamıştır <ref>[[Nikiforos Grigoras]], i, 149; Öztürk, 2005. Karadeniz Ansiklopedisi s. 1111</ref>. Trabzon imparatorları başlangıçta diğer [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] (Doğu Roma) imparatorları gibi çift başlı (aetos) figürünü sembol olarak kullanmışlarsa da Latin işgalinin sona ermesi ve [[Konstantinapolis]]'de yeniden yasal yönetimin iktidarı ele geçirmesiyle, bir çatışmaya sebebiyet vermemek için bugün Trabzon [[Ayasofya]] müzesinin giriş kapısının üzerinde rölyefi bulunan tek başlı kartal sembolü tercih etmişlerdir. [[Ceneviz]]liler ile [[Venedik]]liler, Moğollar ile Osmanlılar hatta çeşitli Türkmen ([[Akkoyunlu]] kabile federasyonuna mensup) klanları ile denge politikası sürdürerek, varlığını sürdürebilen bu zengin liman kenti, İstanbul'un fethinden sekiz yıl sonra [[1461]] yılında [[Fatih Sultan Mehmet]] tarafından Karadeniz'deki çeşitli beylikler, İtalyan kolonileri ve [[Kırım Hanlığı|Kırım]]'la birlikte ele geçirilerek [[İpek yolu]]nun stratejik anahtarının [[Trabzon'un Fethi|Osmanlı hakimiyetine]] girmesi sağlanmıştır.
[[Dosya:Johnston, Alexander Keith (1804-1871). Turkey in Asia, Transcaucasia. 1861 (EA).jpg|thumb|1861 yılında [[Trabzon Vilayeti]]'nin [[Sancak (yönetim bölümü)|sancakları]]: Trabzon, [[Lazistan]], Canik, Gümüşhane]]
[[Dosya:Christians in the Black Sea region (1896).JPG|thumb|[[Trabzon Vilayeti]]'nde yaşayan hristiyanların oranı, 1896]]
