I. Mehmed: Revizyonlar arasındaki fark

{{Kraliyet bilgi kutusu

| isim = I. Mehmed

 

=== Fetret Devri ===

1402'de [[Ankara Savaşı]] sonucu babası [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]], [[Timur]]'a yenik ve esir düştükten sonra Osmanlı Devleti 11 yıl süren bir [[Fetret Devri|Fetret Dönemi]] geçirdi. Bu devirde Yıldırım Bayezid'in oğulları [[Emir Süleyman]], [[İsa Çelebi]], [[Musa Çelebi]] ve Çelebi Mehmet taht savaşlarına giriştiler. Çelebi Mehmet 1403 ile 1413 arasında [[Timur]] egemenliği altında Amasya da, Amasya-Tokat-Sivas bölgesi (Rumiye-i Suğra) emirliğini yaptı.

 

 

Sonra Anadolu seferine çıktı. Önce yangın ve kuşatmadan kurtulmuş olan devletin birinci başkenti Bursa'ya uğradı. Sonra Ege sahillerine yürüdü. Ayaklanan [[İzmiroğlu Cüneyd Bey]]'i sindirerek Ayasoluk (şimdi [[Selçuk]]) kalesini aldı. [[İzmir]] kalesini orada bulunan Senjan şövalyeleriyle yaptığı görüşmeler sonunda Osmanlı devletine kattı. Senjan Şövalyelerine [[Bodrum, Muğla|Bodrum]]'da yeni bir kale yapmak için izin verdi. [[Menteşe Beyliği]] arazilerinin çoğunu tekrar Osmanlı devletine kattı. 1414 ve 1415'te Göller Bölgesi'ne yöneldi. Karamanoğuları eline geçmiş olan eski [[Hamitoğulları]] beyliği şehirlerini ([[Eğirdir]], [[Akşehir]], [[Beyşehir]]) ve arazilerini Osmanlı devletine kattı.

 

Karaman seferinden dönerken Sultan Mehmet Çelebi Ankara'da rahatsızlık geçirdi ve Germiyanoğlu Yakup Bey'in hekimi Mevlana Sinan (şair [[Şeyhi]]) tarafından tedavi edildi ve Şeyhi'yi ödüllendirdi. Şeyhi bu tedavinin ve ödüllendirmenin sonuçları olarak başından geçenleri [[Harname]] adındaki ünlü mesnevisinde değiştirerek hikâye ettiği bilinmektedir.<ref name="sakaoglu"/>

 

Sultan Mehmet Çelebi buradan Edirne'ye geri döndü. 1416'da Rumeli seferine çıktı. Arnavutluk'taki soylular Fetret döneminde orada bulunan Osmanlı birliklerini bölgelerinden çıkartmışlardı. Mehmet oradaki Osmanlıların durumunu sahilde [[Avlonya]] (şimdi Vlorë) ve denizden içerilerde Akçahisar (şimdi Krujë) kalelerini eline geçirerek güçlendirdi. Mora'ya akıncılar gönderdi. Musa Çelebi'ye destek sağlamış olan Eflak Prensi Mircea (1386-1418) üzerine gitti. [[Tuna nehri]]ni aşarak Orta Macaristan yollarını kontrol eden ve Osmanlılar tarafından [[Yergöğü]] adıyla anılan [[Eflak]] şehrinde (şimdiki adi [[Giurgiu]]) çok korunaklı bir hisar yaptırdı.<ref>Bu hisara [[Yerkökü]] adını verilmişti ve kale gerçekten bu yerlere kök salmayı kolaylaştıracaktı. Zamanla 'Yerkökü' adı '[[Yerköy]]'e dönüşmüştür.</ref> Bu sefer sonunda Eflak Prensi Mirce, yine Yıldırım Beyazid zamanında olduğu gibi, Eflak'ın Osmanlıların bağımlı bir devleti olmayı kabul etti. [[Dobruca]]'nın tamamen Osmanlı eline geçmesini sağladı. Buralara gözünü dikmiş olan Macar Kralına gözdağı vermek için [[Erdel]] (Transilvanya) ve Macaristan'a akıncılar gönderdi. Bosna'ya her yıl akıncılara gönderdi ve böylece oradaki toprak sahipleri soylular Osmanlı etkisine girdi ve sonunda Bosna kralı [[II. Tvrtko]] Osmanlılara bağımlı devlet olmayı resmen kabul etti.

Buradan tekrar Anadolu'ya geçip Candar [[Samsun]] üzerine yürüdü. [[İsfendiyaroğulları]] Timur'dan [[Kastamonu]] , [[Safranbolu]] ve etrafındaki bölgeleri almışlar ve Karamanoğulları ile Osmanlılar aleyhine müttefiklik kurmuşlardı. Mehmet bu bölgeleri ve Samsun'u tekrar Osmanlı yönetimi altına aldı. Bu havalide oturan, Timur'dan kalan [[Tatarlar]]'ı ve Türkmenleri [[Rumeli]]'de Filibe civarına Tatar Pazarı merkezli bir bölgeye sürdü.

 

Sultan Mehmet Çelebi'nin padişahlık döneminde [[Gelibolu]]'da birinci defa olarak Osmanlı donanması kuruldu. Bu ufak donanma Çalı Bey komutasında 1416'da ilkbaharında Ege Denizi'nde Osmanlı ticaret gemilerine devamlı hücum eden Hristiyan Naksos Dükü'ne karşı gönderildi. Fakat filo birden rota değiştirip Trabzon'dan emtia ile geri dönmekte olan Venedik ticaret gemilerini takibe girişti. Ticaret gemileri Venedik'in Ege'de üssü olan Negroponte (Eğriboz)'a kaçmayı başardılar. Osmanlı donanması bu limana hücum ettiyse de sonuç alamadı. Bu sırada Petro Loredan komutasındaki Venedik donanması yakınlarda bulunmaktaydı ve bu filo Çalı Bey'in filosunu Gelibolu'ya kadar takibe geçti. 29 Mayıs sabahı Osmanlı donanması ile Venedik donanması Çanakkale önünde iki devlet arasındaki ilk deniz savaşını başlattılar. Bu savaş öğleden sonra 2'ye kadar sürdü ve Venediklilerin galibiyeti ile sona erdi. Venedik donanması yeni [[Osmanlı Donanması]]'nın bütün gemilerini tahrip etti; yalnız altı [[kadırga (gemi)|kadırga]] ve dokuz kalyota Venediklilere teslim olmuştu. Venedikliler Çalı Bey ve tüm gemi reisleri dahil Osmanlı denizcilerinin tümünü (Müslüman Hristiyan ayrımı yapmadan, esirler dahil) öldürmüşlerdir. Venedikliler'in bu hiç kıyımsız, hunhar tutumlarına neden Osmanlı devletinin Ege Denizi üzerinde Venedik tekelini ortadan kaldırması korkuları ve bunu önleme çabaları olmuştur. Bunun sonucunda Osmanlı ve Venedik devleti arasında ilk barış antlaşması yapılmıştır. 1417'de Sultan Mehmet Çelebi'nin bu anlaşmayı resmen imzalamak için Venedik'e gönderdiği elçisi ve maiyetinin Venedik'te masrafını devletin çektiği çok şaşaalı ve büyük bir törenle karşılanıp ağırlandıkları Venedik tarihlerine geçmiştir.<ref>Norwich, John Julius (1982) ''A History of Venice'', Londra:Penguin ISBN 0-14-101383-4 {{ing}} say. 193-194</ref>

1418-1419'da Sultan Mehmet Çelebi'yi uğraştıran sorun eski Simavna kadısı ve [[Musa Çelebi]]'nin Edirne'de hükümdarlığı sırasında Şeyhülislamlık yapmış olan [[Şeyh Bedreddin]]'in ve yardımcılarının isyanı olmuştur. [[Şeyh Bedreddin]] ailesiyle İznik'e sürülmüştü. 1418'de buradan kaçıp önce Candar'a gitti; ama burada fikirleri tutunmamıştı. Sinop-Kırım-Eflak üzerinden Dobruca'da Deliorman'a gitti. Eflak Prensi Mircea'nin yerine geçen oğlu Mihail'in para ve asker desteğini sağladı. Burada yerleştirilmiş olan çoğu Alevî olan ve kendi radikal doktrinlerine fikirleri uyan Yörüklerden bir ordu toplamaya başladı ve isyan bayrağını açtı.

 

== Eserleri ==

*[[Amasya (şehir)|Amasya]]'da ölen oğlu Kasım Çelebi için Şehzade Türbesi'ni yaptırdı.

*İlk Osmanlı ulucamii olan ve kardeşlerinden [[Emir Süleyman]]'ın temelini attığı [[Eski Cami]]sini de tamamlatmıştır.

 

# İlaldı Hatun ''(d. 1412; 1426'da yeğeni [[Karamanoğlu]] Emiri Damad Tac’ed-[[Dîn]] Sarım’ud-[[Dîn]] II. İbrahim Bey ile evlendi.)''

# Ayşe Hatun ''(d. 1414; 1426'da yeğeni İnci Hanım'ın Üçüncü oğlu [[Karamanoğlu]] Emiri Damad Bengi Ala’ed-[[Dîn]] II. Ali Bey ile evlendi.)''

 

== Kaynakça ==

 

{{Osmanlı padişahları}}

{{Osmanlı şehzadeleri}}

 

{{DEFAULTSORT:Mehmed 01}}

[[Kategori:Edirne'de ölenler]]

[[Kategori:Bursa'da defnedilenler]]