Çok hücrelilerde üreme: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bulgu (mesaj | katkılar)
Kolhisli (mesaj | katkılar)
k düzenlendi
Etiket: 2017 kaynak düzenleyici
1. satır:
{{düzenle|Haziran 2008}}
{{kaynaksız}}
 
Satır 5 ⟶ 4:
 
== Eşeysiz üreme ==
Eşeysiz üreme, [[çok hücreliler]]in ilkel formlarında görülür.
 
=== Tomurcuklanma ile üreme ===
Genellikle mantar hücrelerinde görülen çoğalma şekline verilen adaddır. Ana hücreden bir ya da daha fazla çıkıntı oluşur. Bu sırada ana hücrenin içinde bir çekirdek bölünmesi olur ve yavru çekirdektençekirdeklerden birisi, gelişmekte olan tomurcuğun içine girer ve tomurcuk büyüyerek, ana hücreden ayrılıp yeni bireyler meydana getirir. Böylece çoğalma sağlanır.
 
[[Hidra]], [[deniz anası]], [[sünger]] ve [[amip]] gibi canlıların bu şekilde çoğalır. Bu üreme şekli [[bira mayası]]nda da görülür.
 
Hidra,deniz anası ve amip gibi canlıların normal yol ile değil de tomurcuklanarak yani kendi türünün aynısı bir canlıyı çevresinde bir yerden tomurcuklanarak üremesidir. Bu üreme şekli bira mayasında da görülür.
Tomurcuklanma deniz anası ve süngerlerde görülür.
 
=== Rejenerasyon ile üreme ===
Canlının kopan vücut parçasının tekrar oluşmasına rejenerasyon denir. Canlının çekirdekten bölünerek iki canlı oluşturmasına ise çoğalma adını verilir. Deniz yıldızı, ve toprak solucanında görülür.
 
== Eşeyli üreme ==
Gelişmiş çokhücrelilerçok hücreliler farklı bireylere ait üreme hücreleri ile ürerler. Gelişmiş canlıların eşey hücreleri hem büyüklük, hem de yapı bakımından birbirlerinden farklıdır. Bu tip eşeyli üremede gametlere '''heterogamet''', üremeye ise '''heterogami''' denmektedir. Heterogamide büyük ve hareketsiz olan dişi eşey hücresi ''yumurta'' , küçük ve hareketli olan ise erkek üreme hücresi ise ''sperm'' (spermatozoon) adını almaktadır. Eşey hücreleri (gametler) ''gonad'' adı verilen organlarda oluşur. Bunlardan yumurta hücresini meydana getiren gonada ''ovaryum'' (yumurtalık); erkek üreme hücresini meydana getiren gonada ise ''testis'' denir. Basit hayvansal organizmaların bazılarında bu iki organ aynı bireyde bulunan canlılara ''hermafrodit canlı'' denir. Gelişmiş hayvanlarda bunlar ayrı bireyler üzerinde bulunurlar.
 
=== Partenogenez ===
[[Partenogenez]], eşeyli çoğalmanın değişikliğe uğrayarak meydana getirdiği eşeysiz bir üreme şeklidir. Dişi eşey hücresinin erkek eşey hücresi ile birleşmeden gelişme gösterir. Partenogenetik çoğalma farklı hayvan gruplarında görülür. Yaprak bitleri (bovicularlar) , arılar, karıncalar, supirelerisu pireleri, çalıçekirgeleriçalı çekirgeleri, bazı kelebekler ve omurgalılardan Kafkaskafkas kertenkelesi bu tip çoğalma gösterir. Tavuk yumurtalarının 1/10.000'i döllenmeden gelişerek bir horoz meydana getirebilir. Kraliçe bal arısı tüm yaşamı boyunca bir erkekle yaptığı birleşmeyle erkekten aldığı spermleri sperm kesesinde biriktirir. Yumurtlama sırasında bu kesenin ağzını açarak döllediği yumurtalardan dişi işçi bireyler gelişirken, kesenin kapalı tutulması sonucu döllenmeyen ve partenogenetik olarak gelişen yumurtalardan da erkek bireyler gelişirler. Aynı zamanda '''kaliomesenta''' adı verilen canlıların üreme şekli olup günümüz ekonomisine birçok katkı sağlar.
Aynı zamanda kaliomesenta adı verilen canlıların üreme şekli olup günümüz ekonomisine birçok katkı sağlar.
 
=== Merogoni ===
Satır 27 ⟶ 25:
 
=== Neoteni ===
[[Neoteni]], larva evresinndeevresinde eşey organlarının erginleşerek yumurta yapabilme yeteneğine denir. Paedogeneze benzer. EnNecterus güzeltürü örneklerindensemender biribuna necterus türübir semenderdirörnektir. Yapısında tiroksin hormonu olmadan başkalaşım geçiremektedirgeçirememektedir.
 
=== Hermafroditizm ===
[[Hermafroditizm]], bazı organizmalarda erkek ve kadın eşey hücrelerinin aynı zamanda ya da birbirlerini izleyen zamanlarda aynı bireyde bulunmasına denir. Bu canlılar yine hermafrodit bireylerle döllenme yapabildikleri gibi, kendi kendini de dölleyebilir. Genellikle ilkel hayvanlarda, ya da bir yere yapışarak yaşayan hayvanlarhayvan ve parazitlerde görülür.
 
== Notlar ==