'''Âdem Dede''' (ö. 1652), [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] [[Türkler|Türk]] [[Mevlevilik|Mevlevi]] [[şair]]i. Doğum tarihi bilinmiyorbilinmemektedir ama 1588 olduğu tahmin edilmektedir. [[Antalya]]’da doğmuştur. Din eğitimini yörenin ünlü dervişlerinden alan Adem dedeDede daha sonra bilgisini arttırmak ve mevlevi olmak için [[İstanbul]]'a gitti. [[Galata Mevlevihanesi]]'nde, [[İsmail Ankaravi]]'nin yanına yerleşti ondan eğitim aldı. İsmail AnkaravininAnkaravi'nin vefatıyla aynı mevlevihaneye şeyh oldu. İstanbuldaİstanbul'da saygı duyulan sözüne değer verilen halk tarafından çok sevilen biriydi.{{olgu}} Dostlarıyla birlikte sohbet toplantıları düzenler, bu toplantılarda dini konuşmalar yapılır, müzik dinlenir, sema yapılır ve zikredilirdi. Galata mevlevihanesinde [[Kur'an]] ve [[Mesnevi]] okunuyor, sema yapılıyordu.
Mevleviler arasında da Türk-i Basit (yalın Türkçe) akımına öncülük eden Adem dedeDede olmuştur. Hece vezniyle ilk şiir söyleyen öztürkçeöz Türkçe sözcükleri kullanan ilk odurkişidir. [[Divan Edebiyatı]]'nda [[Arapça]] ve [[Farsça]] sözcüklerin daha çok yer bulmaya başlaması ile şiir dili anlaşılması zor bir hale gelmiştigelmiştir. Halk bu şekilde yazılan şiirleri anlamıyordu. Divan Edebiyatı sadece Osmanlı Sarayının anladığı bir edebiyat olmuştu. Halkında bu edebiyatı anlaması için dilde yalınlaşma gerekliydi. Divan edebiyatında bunu başlatan [[Tatavlalı Mahremi]]'dir.
Tatavlalı Mahremi aruz veznini ve divan edebiyatının [[nazım]] şekillerini kullanmakla beraber öztürkçeöz Türkçe şiirler yazarak Türki-i Basit (Yalın Türkçe) akımının öncüsü olmuştur. Türkçe sözcüklerle halk dilindeki [[atasözleri]]'ni [[deyimler]]'i [[mecaz]]'ları kullanmaya çalıştı. Diğer Türki-i Basit şairleri [[Edirneli Nazmi]] ve [[Aydınlı Visali]]'dir. Ancak diğer divan edebiyatı şairleri bu akıma katılmadığı için sonradan bu akımı izleyenler olmamıştır. Adem dedeninDedenin bir [[Divan]]'ı olduğu biliniyorsa da henüz bulunamamıştır. Bazı tezkire ve yazma mecmualarda şiirlerine rastlanır. İstanbuldaİstanbul'da çok sevilen Adem dedeDede [[Mısır]] halkının kendisini davet etmesi üzerine Mısıra gitmiş orada halka mevleviliği anlatmış, öğretmiş ve bir mevlevihane açmıştır.Mısırda Hastalanmış ve [[1652]] yılında [[Kahire]]'de vefat etmiştir.
Adem Dede hakkında Dede'nin dokuzuncu kuşaktan torunu ve Adem Dede'nin 1649 yılında kurduğu Galata Mevlevihanesi Şeyhi Adem Dede ibniİbni Mehmet Çavuş Vakfının mütevellisi olan Mehmet Celâlettin Perdahlı'nın yazdığı "CENNETTECennette RAKSRaks" adlı eserinde geniş bilgi bulunmaktadır. Halen soyundan gelen ve Perdahlı soy adını alan ailenin pek çok bireyi Antalya'da oturmaktadır. Adem Dede hayır severliğihayırseverliği ile tanınır ve hece vezni ile şiir yazan ilk mevlevi şairi olarak edebiyat tarihinde yerini almıştır.Doğumtarihi muhtemelen 1588'dir.Babası 10 gün sadarette kaldıktan sonra ölen Türk kökenli Lala Mehmet Paşa'dır. Hac için kutsal topraklara[[Mekke]]'ye giderken, [[Kahire]] mevlevihanesinde konaklamış, kendisine Mısır Hankâhlığının şeyhliği arz edilmiş, bunun üzerine; (Artık bizim tekkemiz bundan sonra dârı âhirettir) diyerek farsçaFarsça bir beyitle özür dilemiştir.Hastalanmışve Kahire'de vefat etmiştir.
