Kuveykırlar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎ABD: düzeltme AWB ile
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
10. satır:
1650’den yaklaşık 1690’a kadar olan ''ilk aşama'' yoğun takiplerle ve yoğun misyon çalışmalarıyla geçmiştir. Bu ilk aşamada Quakerlik İngiltere’de ve daha sonra ABD’de yayılmıştır.
 
1690’lardan 18. yy.ınyy’ın ikinci yarısına kadar olan ''ikinci aşama''nın şekillenmesinde, kendi kabuğuna çekilme, ayrışma, durağanlaşma ve tepkisiz kalma görülmüş, aynı zamanda, ekonomik ve toplumsal gelişmeler etkili olmuştur.
 
18. yy.ınyy’ın ikinci yarısından 19. yy. ortalarına kadar olan ''üçüncü aşama''; kadınlar, köleler ve esirlerin hakları için birçok Quaker’in barışçıl ama radikal savaşları, barışa katkı, açlık ve [[sömürü]]nün hafifletilmesi ile süregelmiştir.
 
19. yy.ınyy’ın ortalarından günümüze kadar gelen ''dördüncü aşama'' ise bölünmeler ve yeniden birleşmelerden oluşur.
 
== Büyük Britanya ==
Quaker tarihi İngiltere’de 17. yy. dayy’da başlamıştır. Başlangıçta, Quakerler, kendilerini din topluluğu olarak görmüyorlardı, daha çok, dağınık bir gruplaşma vardı. Quakerler, Tanrısal ışığın büyüklüğü ve parlaklığından tamamen büyülenmiş bir şekilde heyecanlı ve titreyerek konuştuklarından, karşıtları onlara alay mahiyetinde, İngilizce: “to quake = titreme” anlamına gelen bu ismi takmışlardır.
 
George Fox’un bir İngiliz mahkemesinde söylemiş olduğu “Tanrı’nın sözleri önünde titre!”<ref>[http://kutsalkitap.info/tr-psa2.html (Zebur Bölüm iki)]</ref> sözüyle, yayılan Quaker adı başka bir kökene sahip oldu. İlk olarak Quakerler, [[Anglikan]] mezhebine bağlı olanlar için kurulan kiliselere ve kendilerince ikiyüzlü olarak değerlendirilen [[Püriten]]lere karşı çıkan muhalefetleriyle birleştiler.
27. satır:
İlk misyon çalışmalarının diğer bir kilit ismi ise, arka planda organizatör olarak çalışan [[Margaret Fell]]’dir (1614 – 1702). 1669’da [[George Fox]] ile evlenen Margeret, belgeyi imzalamamasına rağmen, ünlü [[Barış Belgesi]]’nin asıl yazarı olarak kabul edilmektedir.
 
17. yy.dayy’da Quakerlere karşı olan toplumsal ve politik tutum çelişkilidir. 1651 yılında [[Oliver Cromwell]], George Fox’a yüzbaşı rütbesini teklif etti, ancak Gerorge Fox bu teklifi kabul etmedi. 1660’lı yılların başında İngiltere’de, Quaker takibi doruk noktasına ulaşmıştı. Yüzlerce Quaker [[linç]] edildi, tutuklandı ve kötü muamele gördü. 1667- 1669 yılları arasında George Fox, aylık, üç aylık ve yıllık toplantılar düzenlemiş ve bu toplantılar günümüze kadar gelen Quaker sistemini oluşturmuştur.
Quakerler’ın, soruşturmalardan sonra bile (1689, İngiliz [[Parlamento]]su, Dinsel Hoşgörü Yasası) kamu dairelerinde, siyasi görevlerde ve üniversitelerde çalışmalarına izin verilmemiştir. Bunun nedeni ise resmi göreve başlama yeminini kabul etmemeleridir. Bu yüzden birçok Quaker üyesi, ilk olarak Kuzey Amerika’ya, Batı Hindistan’a ya da Hollanda’ya veya Frizon Ülkesi’ne göç etmiştir.
33. satır:
Quakerliğin şekillenmesinde rol oynayan üçüncü ünlü kişi ise İngiliz William Penn’dir. Penn 1681 yılında Pensilvanya valisi seçilmiş ve İngiliz-Amerikan (Quaker) tarihinin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Penn aynı zamanda milletler arası iletişim için çalışmış ve Avrupa Barışının Bugünü ve Geleceğine Doğru (Towards the Present and Future Peace of Europe) adlı eserini yazmıştır.
 
İngiltere’de [[soruşturma]]ların azalmasından sonra, 18. yy.ınyy’ın başlarında Quakerler ekonomi alanında başarılı olmuşlardır. Bunun en başlıca nedeni ise dürüst iş adamları olarak çok saygın bir üne sahip olmalarıydı. Bazı firmalar günümüzde de varlıklarını sürdürmekte ve tanınmaktadır. Bunlardan bazıları, Clarks (ayakkabı), Barclays (banka) ve Cadbury Limited’tir (çikolata, gıda; 1969’da Cadbury Schweppes’le birleşmiştir.).
 
17. yy sonlarına doğru, ekonomi alanındaki başarı ve toplumsal entegrasyonla, yoğun bir şekilde yürütülen misyon gezileri ve faaliyetleri son bulmuş ve 18. yy ortalarına kadar bu durağanlık devam etmiştir. Adalet ve dürüstlük için savaşan Quakerlerin dürüstlük tablosu, ilk olarak 18. yy’ın ikinci yarısına dayanmaktadır. Özellikle İngiliz-Amerikan Quakerler ve Britanyalılar aktif bir şekilde kölelik sorunuyla uğraşmış ve [[kadın hakları]] için savaşmışlardır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kuveykırlar" sayfasından alınmıştır