Bizans-Sasani Savaşı (572-591): Revizyonlar arasındaki fark

|savaşan2 = [[Sasani İmparatorluğu]]<br/>[[Lakhmid Krallığı|Lakhmidler]]<br/>Ermeniler

562 yılında imzalanan elli yıllık barış antlaşmasının ardından on yıldan kısa bir süre sonra, gerginlikler, savaşın 520'li yıllarda patlak vermesinden önce olduğu gibi, iki imparatorluğun nüfuz alanı arasındaki tüm kavşak noktalarına yerleşti. 568-569'da, Bizanslar, Perslere karşı bir ittifak için [[Göktürkler]] ile sonucu başarısız olan müzakerelere ([[Zemarchus]] elçiliğinde) katıldılar; 570'de Sasaniler, [[Yemen]]'i işgal ederek Bizans'ın [[Aksum Krallığı|Aksum]] ittifakını bozdular ve [[Himyar Krallığı]]'nı bir kukla devlet olarak yeniden kurdular; 570 ve 571'de Sasanilerin Arap müttefikleri [[Lakhmid Krallığı|Lakhmidler]], Bizans topraklarında baskınlar başlattı, ancak her iki durumda da Bizanslıların müttefiki [[Gassaniler]] tarafından yenildiler; ve 570'de Bizans, [[İberya Krallığı|İberya]]'da bir başka isyan eşliğinde 571'de başlayan Sasani'ye karşı bir [[Ermeniler|Ermeni]] isyanını desteklemek için gizli bir anlaşma yaptılar.<ref>{{harvnb|Greatrex|Lieu|2002|pp=135–138}}.</ref> 572'nin başlarında, II. Vardan Mamikonyan dönemindeki Ermeniler, Ermenistan'ın Pers valisini mağlup ederek merkezini [[Divin]]'i ele geçirdiler; Persler kısa süre sonra kenti geri aldı ancak kısa bir süre sonra birleştirilen Ermeni ve Bizans kuvvetleri tarafından yeniden ele geçirildi ve Bizans ile Persler arasındaki doğrudan düşmanlıklar başladı.<ref>{{harvnb|Greatrex|Lieu|2002|pp=138–142}}.</ref> 5. yüzyılda sık ayaklanmalara rağmen, 6. yüzyılın erken savaşlarında Ermeniler, İberya ve [[Lazika]]'daki komşularının ve diğer Hristiyanların aksine, çoğunlukla Sasani egemenliğine sadık kalmışlardır. Ermenilerin, bölgedeki İberyalılar, Lazikalılar ve Bizanslılardan oluşan Hristiyan halkların koalisyonu ile birleşmeleri, Kafkasya'daki güç dengesini çarpıcı şekilde bir şekilde değiştirdi ve Bizans kuvvetlerinin savaşı daha önce bu cephede mümkün olanlardan daha Pers topraklarına taşımalarını sağladı: Savaş boyunca Bizans kuvvetleri [[Albanya]]'ya kadar (modern [[Azerbaycan]]) istila edebildi ve hatta oralarda kışlayabildiler.<ref>{{harvnb|Greatrex|Lieu|2002|p=149}}.</ref>

575'te Bizanslar, Gassaniler ile olan farklılıklarını çözmeyi başardılar; bu ittifak yenilemesi bir anda belirgin bir meyve verdi, Gassaniler, Lakhmid Krallığı'innın başkenti [[El-Hira]]'yı yağmaladılar.<ref name="GL153">{{harvnb|Greatrex|Lieu|2002|p=153}}.</ref><ref>{{harvnb|Shahîd|1995|pp=378–383}}.</ref> Aynı yıl, Bizans kuvvetleri Kafkasya'daki [[Albanya]]'da sefer yürütmek ve yerli kabilelerden rehin almak için olumlu durumdan yararlandı.<ref name="GL153"/> 576 yılında Hüsrev, Pers ordularının [[I. Şapur]] (240-270 arası hükümdar) döneminden bu yana bulunmadığı Kafkasya üzerinden [[Anadolu]]'ya doğru uzun menzilli bir vuruş içeren son ve en iddialı olan seferine başladı. [[Erzurum|Theodosiopolis]] ve [[Kayseri|Caesarea]]'ya saldırma girişimleri engellendi, ancak çekilmeden önce [[Sivas|Sebasteia]]'yı yağmalamayı başardı. Eve dönüş yolunda, yakalandı ve Doğu'nun ''[[magister militum]]''{{'}}u [[Justinianus (general)|Justinianus]] tarafından [[Malatya|Melitene]] yakınlarında ağır bir yenilgi aldı; kaçarlarken savunmasız Melitene kentini talan ettiler, ordusu Bizans saldırısı altında Fırat'ı geçerlerken daha ağır kayıplara uğradılar. Hüsrev'in bu fiyaskoyla çok sarsıldığı ve kendisinin canını zor kurtarmasından sonra haleflerinden herhangi birinin, karşı tarafın başında da bir hükümdar olmaması durumunda, şahsen sefere çıkmasını yasaklayan bir kanun çıkardığı söylenir.<ref>{{harvnb|Greatrex|Lieu|2002|pp=153–158}}.</ref> Bizanslılar, Pers barışını, Albanya ve [[Azerbaycan]]'a derinlemesine baskın yaparak, [[Hazar Denizi]] üzerinden kuzey İran'a karşı baskınlar düzenleyerek, İran topraklarında kışlarken ve saldırılarını 577 yazına devam ederek kullandılar. Hüsrev şimdi barış istedi, ancak Ermenistan'da general [[Tamkhosrau]]'nun ezeli düşmanı Justinianus karşısında zafer kazanması, kararını zorlaştırdı ve savaş devam etti.<ref>{{harvnb|Greatrex|Lieu|2002|pp=158–160}}.</ref>