Anton Çehov: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
içerik yenileniyor |
|||
1. satır:
{{Yazar bilgi kutusu
| adı = Anton Çehov
| resim =
| resim_boyutu = 250px
| başlık = Çehov, masa başında otururken
|
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi|df=yes|1860|1|29}}
| doğum_yeri = [[Taganrog]], [[Yekaterinoslav Valiliği]], [[Rus İmparatorluğu]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|df=yes|1904|7|15|1860|1|29}}
| ölüm_yeri = [[Badenweiler]], [[Baden Büyük Dükalığı]], [[Alman İmparatorluğu]]
| meslek = Hekim, kısa öykü yazarı, oyun yazarı
| milliyet = [[Ruslar|Rus]]
| ödülleri = [[Puşkin Ödülü]] (1888 )
| imza = Подпись Антон Чехов.png
}}
'''Anton Pavloviç Çehov''' ({{Dil-ru|Анто́н Па́влович Че́хов}}, {{IPA-ru|ɐnˈton ˈpavɫəvʲɪtɕ ˈtɕɛxəf|pron}}; 29 Ocak 1860 – 15 Haziran1904), Rus oyun ve kısa öykü yazarıdır. Kısa öykü alanında tarihteki en büyük yazarları arasında sayılmaktadır. Oyun yazarı olarak kariyerinde dört klasik eser üretmiş ve en iyi kısa öyküleri yazarlar ve eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler almıştır.<ref>"Greatest short story writer who ever lived." [//en.wikipedia.org/wiki/Raymond_Carver Raymond Carver] (in [//en.wikipedia.org/wiki/Rosamund_Bartlett Rosamund Bartlett]'s introduction to ''About Love and Other Stories'', XX); "Quite probably. the best short-story writer ever." [http://books.guardian.co.uk/departments/classics/story/0,6000,1261403,00.html ''A Chekhov Lexicon''], by [//en.wikipedia.org/wiki/William_Boyd_(writer) William Boyd], ''[//en.wikipedia.org/wiki/The_Guardian The Guardian]'', 3 Temmuz 2004. Erişim tarihi: 16 Şubat 2007.</ref><ref name="Steiner">"Stories ... which are among the supreme achievements in prose narrative." [http://books.guardian.co.uk/critics/reviews/0,,489891,00.html Vodka miniatures, belching and angry cats,] [//en.wikipedia.org/wiki/George_Steiner George Steiner]'s review of ''The Undiscovered Chekhov'', in ''[//en.wikipedia.org/wiki/The_Observer The Observer]'', 13 Mayıs 2001. Erişim tarihi: 16 Şubat 2007.</ref> [[Henrik Ibsen]] ve [[August Strindberg]] ile birlikte Çehov, çoğu zaman tiyatroda erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olarak anılmaktadır.<ref>Harold Bloom, ''Genius: A Study of One Hundred Exemplary Authors''.</ref> Çehov, edebî kariyerinin çoğunda tıp doktoru olarak çalışmış ve "İlaç benim yasal karım, edebiyat benim metresim." sözlerini dile getirmiştir.<ref>Letter to Alexei Suvorin, 11 Eylül 1888. [[gutenberg:6408|''Letters of Anton Chekhov''.]].</ref>
Çehov, 1896'daki [[Martı (oyun)|''Martı'']] gösteriminden sonra tiyatroyu bırakmıştır fakat oyun, [[Konstantin Stanislavski]]'nin [[Moskova Sanat Tiyatrosu]] tarafından 1898'de yeniden canlandırılmıştır. Moskova Sanat Tiyatrosu, daha sonra Çehov'un [[Vanya Dayı|''Vanya Dayı'']]'sını sahnelemiş ve Çehov'un son iki oyunu [[Üç Kızkardeş (oyun)|''Üç Kızkardeş'']] ile [[Vişne Bahçesi|''Vişne Bahçesi'']]'nin galasını yapmıştır. Çehov geleneksel eylem yerine bir "ruh hali tiyatrosu" ve "metinde batık bir yaşam" sunduğu için bu dört eser, hem seyirciye hem oyuncu topluluğuna meydan okumayı sunmaktadır.
Çehov ilk başta sadece maddi kazanç için yazılar yazmış ancak sanatsal hırsları arttıkça modern kısa öykünün evrimini etkileyen biçimsel yenilikler yapmıştır.<ref>"Chekhov is said to be the father of the modern short story". {{harvnb|Malcolm|2004|p=87}}; "He brought something new into literature." [//en.wikipedia.org/wiki/James_Joyce James Joyce], in Arthur Power, ''Conversations with James Joyce'', Usborne Publishing Ltd, 1974, {{ISBN|978-0-86000-006-8}}, 57; "Tchehov's breach with the classical tradition is the most significant event in modern literature", [//en.wikipedia.org/wiki/John_Middleton_Murry John Middleton Murry], in ''Athenaeum'', 8 Nisan 1922, cited in Bartlett's introduction to ''About Love''.</ref> Okuyuculara verdiği zorluklardan ötürü özür dilememiş ve bir sanatçının rolünün soru sormak olduğunu ve sorulara cevap vermek olmadığını belirtmiştir.
== Hayatı ==
=== Çocukluğu ===
Anton Çehov, [[Rusya]]'nın güneyindeki [[Azak Denizi]]'ne bağlı bir liman şehri olan [[Taganrog]]'ta 29 Ocak 1860 ({{küçük|[[Eski Usul ve Yeni Usul tarihler|Eski Usul]]}} 17 Ocak) tarihinde Büyük St. Anthony bayramında altı çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Eski bir [[serf]] ile Ukraynalı bir kadının oğlu olan<ref>{{harvnb|Rayfield|1997|pp=3–4}}: Egor Mikhailovich Chekhov ve Efrosinia Emelianovna</ref> babası Pavel Yegorovich Çehov, [[Kobeliaky]] (günümüz [[Ukrayna]]'sında [[Poltava Oblastı]]) yakınlarındaki Vilkhovatka köyündendi ve bir bakkal işletiyordu. Kilise korosu şefi, dindar [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Ortodoks Hristiyan]] ve fiziksel istismarda bulunan babası Pavel Çehov, bazı tarihçiler tarafından oğlunun iki yüzlülükle ilgili birçok portresi için bir model olarak görülmüştür.<ref name="Wood 78">{{harvnb|Wood|2000|p=78}}</ref> Çehov'un annesi Yevgeniya (Morozova), Rusya'nın her yerinde kumaş tüccarı babasıyla yaptığı yolculukların hikâyeleriyle çocukları eğlendiren mükemmel bir hikâye anlatıcısıydı.<ref>Payne, XVII.</ref><ref>[http://www.taganrogcity.com/chekhov_taganrog.html Chekhov ile Taganrog], Taganrog şehrinin sitesi.</ref> Çehov, "Bizim yeteneklerimiz babamızdan aldık ama ruhumuz annemizden." diye belirtmiştir.<ref name = "Bio">From the biographical sketch, adapted from a memoir by Chekhov's brother Mihail, which prefaces [[Constance Garnett]]'s translation of Chekhov's letters, 1920.</ref> Yetişkinlik döneminde Çehov, erkek kardeşinin Alexander'ın karısı ve çocuklarına karşı davranışını kendisine Pavel'ın tiranlığını hatırlatarak eleştirdi: "Annenizin gençliğini mahvettiğiniz despotizm ve yalan olduğunu hatırlamanızı rica ediyorum. Despotizm ve yalan söylemek, hakkında düşünmenin tiksindirici ve korkutucu olduğu çocukluğumuzu oldukça bozdu. Çorbanın çok fazla tuzlu olması üzerine sinir krizi geçirdiği ve anneye aptal dediği zaman hissettiğimiz korku ve iğrenmeyi hatırlayın."<ref>Kardeşi Alexander'a Mektuplar, 2 Ocak 1889, in {{harvnb|Malcolm|2004|p=102}}.</ref><ref name = "Suvoring 1894">Another insight into Chekhov's childhood came in a letter to his publisher and friend Alexei Suvorin: "From my childhood I have believed in progress, and I could not help believing in it since the difference between the time when I used to be thrashed and when they gave up thrashing me was tremendous." Letter to Suvorin, 27 Mart 1894. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Anton Çehov'un Mektupları''.]</ref>
Çehov, Taganrog'daki Yunan Okulu ile Taganrog Gymnasium'da (daha sonra Çehov Gymnasium olarak değiştirildi) eğitim aldı ve Taganrog Gymnasium'da Eski Yunanca dersinin bir sınavında geçemeyince on beş yaşındayken sınıfta kaldı.<ref name="Bartlett 4-5">Bartlett, 4–5.</ref> Taganrog'taki Yunan Ortodoks manastırında ve babasının korolarında şarkı söyledi. 1892 tarihli bir mektubunda çocukluğunu tanımlamak için "ıstırap" kelimesini kullandı ve şunları belirtmiştir:
<blockquote>
"Kardeşlerim ve ben kilisenin ortasında dururken "May my prayer be exalted" ya da "The Archangel's Voice" triosunu söylerken herkes bize duygulu bir şekilde bakıyor ve ailelerimizi kıskanıyordu ama biz o sırada kendimizi küçük mahkûmlar gibi hissediyorduk."<ref name="multiref1">Letter to I.L. Shcheglov, 9 Mart 1892. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Anton Çehov'un Mektupları''.]</ref>
</blockquote>
Çehov daha sonra [[ateist]] oldu.<ref>{{cite book|last=Tabachnikova|first=Olga|title=Anton Chekhov Through the Eyes of Russian Thinkers: Vasilii Rozanov, Dmitrii Merezhkovskii and Lev Shestov|year=2010|publisher=Anthem Press|isbn=978-1-84331-841-5|page=26|quote=For Rozanov, Chekhov represents a concluding stage of classical Russian literature at the turn of the 19th and 20th centuries, caused by the fading of the thousand-year-old Christian tradition that had sustained much of this literature. On the one hand, Rozanov regards Chekhov's positivism and atheism as his shortcomings, naming them among the reasons for Chekhov's popularity in society.}}</ref><ref>{{cite book|title=Anton Chekhov's Life and Thought: Selected Letters and Commentary|year=1997|publisher=Northwestern University Press|isbn=978-0-8101-1460-9|editor1-first=Simon|editor1-last=Karlinsky|editor2-first=Michael Henry|editor2-last=Heim|last=Chekhov|first=Anton Pavlovich|page=13|quote=While Anton did not turn into the kind of militant atheist that his older brother Alexander eventually became, there is no doubt that he was a non-believer in the last decades of his life.}}</ref><ref>{{cite book|title=Selected Stories of Anton Chekhov|year=2009|publisher=Random House Digital, Inc.|isbn=978-0-307-56828-1|pages=xxii|author=Richard Pevear|quote=According to Leonid Grossman, "In his revelation of those evangelical elements, the atheist Chekhov is unquestionably one of the most Christian poets of world literature."}}</ref>
1876'da, Çehov'un babası yeni bir ev inşa etmek için yaptığı harcamalar ve Mironov adında bir müteahhit tarafından aldatılma sonucu iflasını ilan etti.{{sfn|Rayfield|1997|p=31}} Borcundan ötürü hapishaneye girmemek için üniversitede okuyan en büyük iki oğlu Alexander ve Nikolay'ın yanına, Moskova'ya, kaçtı. Aile, Moskova'da yoksulluk içinde yaşadı ve Çehov'un annesi bu olayla birlikte fiziksel ve duygusal olarak çöktü.<ref>Kuzen Mihail'e mektup, 10 Mayıs 1877. [http://www.gutenberg.org/etext/6408 ''Anton Çehov'un Mektupları''.]</ref> Çehov ailesinin mallarını satmak ve eğitimini bitirmek için geride kaldı.
Çehov, üç yıl daha Taganrog'ta yaşadı ve ''Vişne Bahçesi''<nowiki/>'ndeki Lopakhin gibi Selivanov adında bir adamla pansiyoner olarak kaldı ve evlerinin bedelini aileden kurtarmıştı.{{sfn|Malcolm|2004|p=25}} Çehov, özel öğretmenler tutarak icabına baktığı eğitiminin parasını ödemek için [[saka kuşu]] yakalayıp sattı ve diğer işlerin yanı sıra gazetelere kısa skeçler sattı.<ref name="Payne XX">Payne, XX.</ref> Moskova'daki ailesine yollayabileceği her rubleyi onları neşelendirebilecek mizahi mektuplar eşliğinde gönderdi. Bu süre boyunca [[Miguel de Cervantes]], [[İvan Turgenyev]], [[İvan Gonçarov]] ve [[Arthur Schopenhauer]] gibi kişilerin<ref name="Mihail 1876">Kardeşi Mihail'e Mektup, 1 Temmuz 1876. [[gutenberg:6408|''Anton Çehov'un Mektupları''.]]</ref> eserlerini iyice ve çözümsel bir şekilde okudu ve ''Babasızlık ''adında komedi drama yazdı fakat erkek kardeşi Alexander, "masum [bir] uydurma olsa da affedilmez" olduğu için oyunu reddetti.{{sfn|Simmons|1970|p=33}} Çehov ayrıca bir dizi aşk işlerinin de tadını çıkarıyordu ki bunlardan biri, bir öğretmenin karısıyla olan ilişkisiydi.<ref name="Payne XX" />
1879'da Çehov okulunu bitirdi, ailesinin yanına, Moskova'ya, gitti ve burada I. S. Sechenov Moskova Devlet Tıp Üniversitesi'nin tıp fakültesine kabul edildi.{{sfn|Rayfield|1997|p=69}}
=== İlk yazıları ===
=== Dönüm noktası ===
=== Sahalin ===
=== Melikhovo ===
=== Yalta ===
=== Ölümü ===
== Kaynakça ==
{{Reflist|30em}}
[[Kategori:1860 doğumlular]]
[[Kategori:1904 yılında ölenler]]
[[Kategori:
[[Kategori:
[[Kategori:
[[Kategori:
[[Kategori:
[[Kategori:Modernizm]]
[[Kategori:Moskova Sanat Tiyatrosu]]
[[Kategori:Moskova Devlet Üniversitesi mezunları]]
[[Kategori:
[[Kategori:Puşkin Ödülü sahipleri]]
[[Kategori:Rusça eser veren yazarlar]]
[[Kategori:Rus ateistler]]
[[Kategori:Rus oyun yazarları]]
|