Ermeni Kırımı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Drüfft (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
Drüfft (mesaj | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
15. satır:
'''Ermeni Kırımı'''<ref>{{Kitap kaynağı|ilk=Doğan|son=Avcıoğlu|başlık=Millî Kurtuluş Tarihi 1838'den 1995'e|yayımcı=Tekin Yayınevi|yıl=1998|isbn=975-478-081-1|sayfa=1138}}</ref> veya '''Ermeni Soykırımı'''<ref>{{Kaynak|publisher=Uluslararası Soykırım Araştırmacıları Derneği|type=teyit|title=Ermeni Soykırımı|quote=3-11 Haziran 1997'de Montreal'de düzenlenen Soykırım Araştırmacıları Derneğinin işbu toplantısı, 1915'te Türkiye'de gerçekleşen toplu Ermeni katliamlarının Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi tüzüğüne istinaden soykırım olduğunu tekrar teyit eder. Ayrıca Ermeni Soykırımının, Türk hükûmeti ve Türk hükûmetinin resmî ve gayriresmî temsilcileri ya da destekçileri tarafından reddedilmesini kınar.}}</ref> ({{dil-hy|Հայոց Ցեղասպանութիւն}},{{#tag:ref|[[Klasik Ermeni ortografi]]sinde Հայոց ցեղասպանութիւն|group="not"}} ''Hayodz Dzeğasbanutün''), [[Osmanlı hükûmeti]]nin [[Osmanlı Ermenileri|Ermeni tebaaya]] karşı gerçekleştirdiği [[etnik temizlik]]. [[Tehcir]] ve [[katliam]]lar sonucunda ölen Ermenilerin sayısının 800.000 ile 1,5 milyon arasında olduğu birçok tarihçi tarafından kabul edildi.<ref>{{Haber kaynağı|title = 8 facts about the Armenian genocide 100 years ago - CNN.com|url = http://www.cnn.com/2015/04/23/world/armenian-mass-killings/index.html|website = CNN|accessdate = 13 Aralık 2015}}</ref><ref name="huffingtonpost.com">{{Web kaynağı | title = 100 Years Ago, 1.5 Million Armenians Were Systematically Killed. Today, It's Still Not A 'Genocide.' | url = http://www.huffingtonpost.com/2015/04/23/armenian-genocide-controversy_n_7121008.html | website = The Huffington Post | accessdate = 13 Aralık 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160312203433/http://www.huffingtonpost.com/2015/04/23/armenian-genocide-controversy_n_7121008.html | arşivtarihi = 12 Mart 2016}}</ref> Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla [[1915'te Ermeni aydınların sürgünü|250 Ermeni aydının ve komite liderinin]] Osmanlı yöneticileri tarafından [[İstanbul|Kostantiniyye]]'den [[Ankara]]'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirildi. Çeşitli kaynaklara göre Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte [[ölüm yürüyüşü]] şartları altında [[Suriye Çölü]]'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte [[I. Dünya Savaşı]] sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Askerlerin koruması eşliğinde yurtlarından sürülen Ermeniler, sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun, tecavüz ve katliamlara maruz kaldı.<ref>{{Kitap kaynağı|first1=Hans-Lukas|last1=Kieser|first2=Dominik J.|last2=Schaller|language=Almanca|title=Der Völkermord an den Armeniern und die Shoah|trans_title=The Armenian genocide and the Shoah|publisher=Chronos|year=2002|isbn=3-0340-0561-X|page=114}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı | title = Armenia: The Survival of A Nation | first = Christopher J. | last = Walker | publisher = Croom Helm | place = London | year = 1980 | pages = 200–03}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı | title = The Treatment of Armenians in the Ottoman Empire, 1915–1916: Documents Presented to Viscount Grey of Falloden | first1 = Viscount James | last1 = Bryce | authorlink= James Bryce, 1st Viscount Bryce | first2 = Arnold | last2 = Toynbee | edition = uncensored | editor-first = Ara | editor-last = Sarafian | place = Princeton, [[New Jersey|NJ]] | publisher = Gomidas | year = 2000 | isbn = 0-9535191-5-5 | pages = 635–49}}</ref> Dünya genelindeki [[Ermeni diasporası]], genel anlamda Ermeni Kırımı'nın doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.<ref>{{Web kaynağı | title = The Many Armenian Diasporas, Then and Now | url = http://www.geocurrents.info/place/russia-ukraine-and-caucasus/caucasus-series/the-many-armenian-diasporas-then-and-now | website = GeoCurrents | accessdate = 13 Aralık 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160714201103/http://www.geocurrents.info/place/russia-ukraine-and-caucasus/caucasus-series/the-many-armenian-diasporas-then-and-now | arşivtarihi = 14 Temmuz 2016}}</ref>
 
[[Raphael Lemkin]], resmî otoritelerin sistematik ve kasıtlı katliamlarını tanımlamak için 1943'te ürettiği ''[[wikt:genocide|genocide]]'' yani ''[[wikt:soykırım|soykırım]]'' sözcüğünü Ermeni katliamları için de kullandı.<ref>{{Cite journal | last = Hyde | first = Jennifer | title= Polish Jew gave his life defining, fighting genocide |url = http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/11/13/sbm.lemkin.profile/ |publisher=CNN |date= 2 Aralık 2008 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20081203090012/http://www.cnn.com/2008/WORLD/europe/11/13/sbm.lemkin.profile/ | archivedate= 3 Aralık 2008 | deadurl= no}}</ref> Yapılan katliamların Ermenileri ortadan kaldırmak için düzenli bir şekilde gerçekleştiğini öne süren bazı tarihçiler, ölümleri ilk modern [[soykırım]]lardan biri olarak kabul etti.<ref name="24.04.1998">{{Web kaynağı | url = http://www.armenian-genocide.org/Affirmation.153/current_category.7/affirmation_detail.html | title = Council of Europe Parliamentary Assembly Resolution | publisher = Armenian genocide | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160312230331/http://www.armenian-genocide.org/affirmation.153/current_category.7/affirmation_detail.html | arşivtarihi = 12 Mart 2016}}</ref><ref name = "Ferguson">{{Cite book | authorlink = Niall Ferguson | last = Ferguson | first = Niall | title = The War of the World: Twentieth-Century Conflict and the Descent of the West | place = New York | publisher = Penguin Press | year = 2006 | isbn = 1-59420-100-5 | page = 177}}</ref><ref name = "IAGS">{{Cite journal | publisher = Genocide Watch | url = http://www.genocidewatch.org/images/Turkey-_13Jun05ErdoganletterAmericanHistoricalAssociation.pdf | format = PDF | title = A Letter from The International Association of Genocide Scholars | date = 13 Haziran 2005}}</ref> Ermeni Kırımı ayrıca [[Holokost]]'tan sonra soykırım olarak tanımlanan katliamlar arasında üzerinde en çok araştırma yapılan ikinci katliam oldu.<ref name="nazi">{{Citation | last = Rummel | first = RJ | title = The Holocaust in Comparative and Historical Perspective | journal = The Journal of Social Issues | volume = 3 | number = 2 | date = 1 Nisan 1998}}</ref>
 
Osmanlı İmparatorluğu'nun ardıl devleti olan Türkiye Cumhuriyeti, ''[[wikt:soykırım|soykırım]]'' sözcüğünün Osmanlı yönetiminin son yıllarında gerçekleşen toplu katliamları tanımlamak için doğru terim olmadığını belirterek sözcüğü kullanmayı [[Ermeni Soykırımı'nın reddi|reddeder]]. Son yıllarda ülke, katliamların soykırım olarak tanınmasına yönelik çağrılarla tekrar karşı karşıya kaldı.<ref>{{Web kaynağı | title = For Turkey, denying an Armenian genocide is a question of identity | url = http://america.aljazeera.com/articles/2015/4/24/for-turks-acknowledging-an-armenian-genocide-undermines-national-identity.html | website = america.aljazeera.com | accessdate = 13 Aralık 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160225100349/http://america.aljazeera.com/articles/2015/4/24/for-turks-acknowledging-an-armenian-genocide-undermines-national-identity.html | arşivtarihi = 25 Şubat 2016}}</ref> Günümüz itibarıyla 29 ülke toplu katliamları resmen [[Ermeni Kırımı'nı soykırım olarak tanımlayan ülke ve kuruluşların listesi|soykırım şeklinde tanımlar]]<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.parliament.am/news.php?cat_id=2&NewsID=7281&year=2015&month=03&day=11&lang=eng | title = National Assembly of the Republic of Armenia - Official Web Site| work = parliament.am | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160304031536/http://www.parliament.am/news.php?cat_id=2&NewsID=7281&year=2015&month=03&day=11&lang=eng | arşivtarihi = 4 Mart 2016}}</ref> ve bu görüş çeşitli soykırım araştırmacıları tarafından da paylaşılır.<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Monroe|first1=Kristen Renwick|title=Ethics in an age of terror and genocide : identity and moral choice|date=2012|publisher=Princeton University Press|location=Princeton, N.J.|isbn=0691151431|page=13|url=https://books.google.com/books?id=jfWCEiDUVo0C}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|last1=Loytomaki|first1=Stiina|title=Law and the Politics of Memory: Confronting the Past|date=2014|publisher=Routledge|isbn=1136007369|page=31|url=https://books.google.com/books?id=NJ_AAwAAQBAJ|quote=To date, more than 20 countries in the world have officially recognized the events as genocide and most historians and genocide scholars accept this view.}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|last1=Frey|first1=Rebecca Joyce|title=Genocide and international justice|date=2009|publisher=Facts On File|location=New York|isbn=0816073104|page=83|url=https://books.google.com/books?id=m569AfPJkB4C}}</ref>
 
== Arka plan ==