Latince: Revizyonlar arasındaki fark

'''Latince''', [[Hint-Avrupa dil ailesi]]nin İtalik koluna ait ölü bir dildir. Yazımında kullanılan alfabenin kökeni ise [[Etrüsk alfabesi]] ile [[Yunan alfabesi]]ne dayanır.

Aslen konuşulduğu merkez yer İtalyan yarımadasında bulunan Latium bölgesidir. Roma Cumhuriyeti'nin yükselişe geçmesiyle ilk olarak italyaİtalya'da, daha sonra ise Roma İmparatorluğu'nun yayıldığı coğrafyada hakim bir dil olmuştur. Latincenin standart olmayan ve Latin yerlileri tarafından konuşulan Kaba Latince ise bugün İspanyolca, Portekizce, İtalyanca, Fransızca, Romence, Latince gibi dillerin bulunduğu Romen dil ailesinin oluşmasını sağlamıştır. Ortaçağ ve günümüze yakın zamanlarda ise Latince Batı'da bilim ve edebiyat alanında en çok kullanılan dil olmuştur. Bugün Latince ve Antik Yunanca kelime kökleri hala teoloji, biyoloji, tıp gibi alanlarda kullanılan kelimelerde varlığını sürdürmektedir.

Latincenin günümüze ulaşan en eski örneği, MÖ 7.yy'a yüzyıla tarihlenen bir toka üzerine Yunan alfabesi ile yazılmış 4 harflik bir metindir.

Latince zengin zaman, şahıs ve fiil çekimleri ile son derece bükümlü bir dil özelliği göstermektedir.

Eski ve Klasik Latincede büyük ve küçük harfler bulunmamaktadır. Harflerin çoğu da da günümüzdeki kullanılan şekillerine benzemektedir. Latincede çift ünsüzler uzun bir şekilde sesletilir. Ünsüzlerin sesletimleri aşağıdaki tabloda bulunmaktadır :

Klasik Latincede de uzun ünlü ve kısa ünlü ayrımı vardır.  ⟨I⟩ sesi haricinde uzun ünlüler, üstlerine onların uzun bir şekilde sesletileceğini belirten ve yazıda <  ´ > şeklinde gösterilen bir işaret alırlar. Uzun İ sesi ise kalın I şeklinde yazılmıştır. Modern metinlerde ise uzun ünlüler üzerlerine yazıda uzun bir çizgi şeklinde gösterilen uzatma işareti alırlar :  ⟨ā ē ī ō ū⟩. Kısa ünlüler ise çengelsi bir şekilde gösterilen kısaltma işareti alırlar : ⟨ă ĕ ĭ ŏ ŭ⟩

Latince sentetik ve bükümlü bir dildir. ; Çekimler sık sık kelime sonunda değişir fakat özellikle fiillerde olmak üzere çok kompleks olabilir.

Latincede altı zaman bulunur : şimdiki, hikâye birleşik, bitmişlik, geçmiş zamanın hikâyesi, gelecekte bitmişlik.

İsimlerin aldığı hal ekleri şunlardır : yalın, seslenme, belirtme, tamlayan, yönelme, çıkma. Ayrıca bazı isimlerde çıkma durum eki de görülür.

İsimler üç cinsiyete çekimlenebilir : eril, dişil ve nötr.

İsimler iki çokluk durumu şeklinde çekimlenebilir : tekil ve çoğul.