Josef Stalin: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
C. Kartaltepe (mesaj | katkılar)
k Resim eklendi
70. satır:
{{ana|Ekim Devrimi}}
 
1917 [[Şubat Devrimi]]nin ardından sürgünde beraber bulunduğu [[Lev Kamenev]], [[Matvei Muranov]] ile birlikte [[Sankt-Peterburg|Petrograd]]'a döndü. Bu dönemde Bolşevikler Şubat Devrimi'ne hazırlıksız yakalanmışlardı. [[Lenin]] dahil olmak üzere önde gelen tüm liderler Batı Avrupa ülkelerinde veya yurt içinde sürgündeydi. İkincil derecedeki önderlerden [[Vyaçeslav Molotov]] ve [[Aleksandr Şlyapnikov]] yönetimi ele aldı. Bolşevik yayın organı [[Pravda]]'da [[Geçici Hükümet (Rusya)|Geçici Hükümeti]] şiddetle eleştiriyordu. Stalin, Kamenev ve Muranov şehre gelir gelmez Pravda'nın başına geçti ve Geçici Hükümete karşı ılımlı bir siyaset sergilemeye başladı. Ayrıca Menşeviklerle birlik yapılmasını önerdi. Sürgünde bulunduğu İsviçre'den durumu izleyen Lenin bu siyasi hatta karşı çıkmakta ama duruma müdahale edememekteydi. Ülkeye acilen dönmek isteyen ancak sürmekte olan savaş yüzünden İsviçre'den dışarı çıkamayan Lenin İsviçreli komünist [[Fritz Platten]]'in aracılığıyla Alman İmparatorluğu ile görüşmelere başladı. Sonunda anlaşma sağlandı ve [[Mühürlü Tren]] olarak adlandırılan yolculukla Lenin ve diğer Rus sürgünler Nisan ayı başında Petrograd'a geldiler. Lenin gelir gelmez Pravda'nın hükümet yanlısı politikasını şiddetle reddetti ve [[Nisan Tezleri]] olarak bilinen kararlarını ilan etti. Buna göre parti Geçici Hükümete kesinlikle destek vermeyecek, tersine tüm iktidarın Sovyetlere verilmesi için örgütlenecekti. [[Temmuz Günleri]] olarak bilinen tabandaki işçi ve asker ayaklanmasından sonra geçici hükümet Bolşevikler üzerinde kovuşturma başlattı. Stalin bu dönemde toplanan Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi [[RSDİP 6. Kongresi|6. Kongresinde]] Lenin'in Geçici Hükümet tarafından aranması üzerine teklif edilen ve Lenin'in teslim olmasını içeren görüşlere şiddetle karşı çıktı. Kovuşturmaya uğrayan Bolşeviklerin toparlanmasını ve Lenin'in gizli bir şekilde saklanmasını sağladı.<ref>Montefiore, s.322-323</ref>. Bu dönemde Lenin Finlandiya'da yeraltında olduğundan [[Sverdlov]]'la birlikte partinin yönetimini üstlendi. [[Kornilov Olayı]]nın bastırılmasından sonra popülerliği olağanüstü derecede artan Bolşevikler [[Ekim Devrimi]] ile iktidarı aldı. Petrograd'da toplanmakta olan 2. Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi'nde iktidar Lenin önderliğindeki Bolşeviklere bırakıldı. Bolşeviklerin ve müttefikleri [[Sol SR]]'ların çoğunlukta olduğu kongre [[Lenin]]'in başkanlığındaki ilk [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] hükümeti olan [[Sovnarkom]]u onayladı. Gürcü asıllı olan Stalin de bu kabinede Milliyetler Halk Komiseri olarak görev aldı.<ref>Stalin bu dönemde saklanmakta olan Lenin'in güvenliğinden ve onunla Merkez Komitesi arasındaki irtibattan sorumludur. Özellikle Troçki tarafından Ekim Devrimi döneminde hiçbir şey yapmamış olmakla eleştirilen Stalin, Lenin ile ilgili görevinden başka Pravda'nın çıkartılmasından sorumludur. Lenin'in Ekim Devrimi günlerinde muhafızlarına yazmış olduğu ve sadece Troçki ile Stalin'in önceden randevu almaksızın odasına girebileceğine dair talimatı Stalin ile ilişkilerinin seviyesini anlatmaktadır. (Montefiore, s.338)</ref>
<gallery>
Dosya:Ordzhonikidze, Stalin and Mikoyan, 1925.jpg|"Kafkasya üçlüsü", [[Anastas Mikoyan|Mikoyan]], Stalin ve [[Grigoriy Ordzhonikidze|Ordzhonikidze]]
91. satır:
== Siyasi Mücadeleler ve Tasfiye Hareketleri ==
Sovyetler Birliğinin ilk önder kadrosu tarihteki ilk işçi sınıfı devletinin istikamet yönünü tayin ederken daha önce tarihte benzer bir örnek olmamasının her türlü sıkıntısını çekti. Lenin'in ölümünden sonra 1930'lu yıllara kadar süren derin tartışmalar, yargılamalar ve verilen idam cezaları aslında farklı istikamet tayin etmek isteyen Bolşevikler arasında gelişen siyasal ve ideolojik kavgalardı. Bu dönemde [[NEP]] siyasetinden çıkılması eleştiri konusu olacak, sanayileşme ve kolektivizasyona karşı çıkılacaktır. [[Savaş Komünizmi]]nden [[NEP]]'e geçişi eleştiren [[Lev Troçki|Troçki]], [[NEP]] siyasetine son verilmesine karşı çıkan [[Buharin]], önce [[Lev Troçki|Trotski]] ile daha sonra Stalin'e karşı parti içinde muhalefet eden [[Zinoviev]] ve [[Kamenev]] süreç içinde tasfiye edileceklerdir. [[II. Dünya Savaşı]] yıllarında Troçki 20 Ağustos 1940 tarihinde, Stalin'nin talimatıyla Sovyet Gizli Polisi [[GPU]] tarafından düzenlenen bir suikast sonucu [[Meksika]]'da öldürülmüştür. [[Komünist Parti]] içinde "sağ veya sol sapmayla" suçlanan eski liderlerin tamamı ise 1930'lu yıllarda mahkûm olacak, Stalin tarafından idam ettirileceklerdir. Özellikle eski Bolşeviklerin yargılanması ve cezalandırılması ilginçtir. Moskova'da [[Moskova Davaları|1936-1938]] yılları arasında yapılan duruşmalarda Bolşevik Partinin eski önderlerine zorla akıl almaz suçlamalar yapılmış, kendilerini emperyalist devletlerin ajanları ya da Troçkist olarak ifşa etmeye zorlanmışlardır. [[Büyük Temizlik]] adıyla toplumda geniş yankı bulan tasfiye hareketi sonucunda, özellikle partide Stalin ve ekibi ([[Molotov]], [[Kliment Yefremoviç Voroşilov|Voroşilov]], Kaganoviç, [[Lavrentiy Beria|Beria]]) hakimiyetlerini kurmuşlardır. Bu sayede planlanan sanayi hamlesine hız verilmiş, büyük topraklar kolektifleştirilmiştir. Küçük üreticiler ve köylüler kooperatifler içinde örgütlenmiştir.
[[Dosya:Stalin at the Potsdam Conference.png|küçükresim|Stalin, savaş sonrası Potsdam Konferansı'nda.]]
 
==Kurbanlarının sayısı==
[[Image:Katyn massacre 5.jpg|thumb|1940'ta [[Katyn Katliamı|Katyń]] ormanında [[NKVD]] tarafından öldürülen Polonyalı subayların toplu mezarının 1943'te çıkarılışı sırasındaki fotoğraf.]]
 
1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasından önce, Stalin rejimi altında öldürülen insan sayısını hesaplamaya çalışan araştırmacılar 3 ila 60 milyon arasında değişen tahminlerde bulundu.<ref>{{Web kaynağı | url = http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm#Stalin | title = Twentieth Century Atlas – Death Tolls | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160604104330/http://users.erols.com/mwhite28/warstat1.htm | arşivtarihi = 4 Haziran 2016}} See also: Aleksandr Solzhenitsyn: ''The Gulag Archipelago 1918–1956'', 1973–1976 ISBN 0-8133-3289-3</ref> [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin dağılması|Sovyetler Birliği'nin dağılması]]ndan sonra 799.455 (1921–1953)<ref>[http://m.guardian.co.uk/education/2002/sep/12/highereducation.historyandhistoryofart Seumas Milne: The battle for history]. ''The Guardian''. (12 Eylül 2002). 14 Temmuz 2013'te erişildi.</ref> kişinin infazını içeren resmi kayıtlar gibi Sovyet arşivlerinden elde edilen kanıtlar da mevcuttu.
Yaklaşık 1.7&nbsp;milyon kişi Gulag'da, 390,000 kişi ise [[Sovyetler Birliği'nde zorunlu göç|zorunlu göç]] sırasında öldü. Bu kategorilerde toplam
2.9 milyon resmi kurban var.<ref>{{cite journal|author=Wheatcroft, Stephen G. |title=Victims of Stalinism and the Soviet Secret Police: The Comparability and Reliability of the Archival Data. Not the Last Word|journal= Europe-Asia Studies|volume= 51|issue= 2 |year=1999|quote= During 1921–53, the number of sentences was (political convictions): sentences, 4,060,306; death penalties, 799,473; camps and prisons, 2,634397; exile, 413,512; other, 215,942. In addition, during 1937–52 there were 14,269,753 non-political sentences, among them 34,228 death penalties, 2,066,637 sentences for 0–1 year, 4,362,973 for 2–5 years, 1,611,293 for 6–10 years, and 286,795 for more than 10 years. Other sentences were non-custodial|pages=315–345|doi=10.1080/09668139999056}}</ref>
 
== 1941-45 “Büyük Yurtseverlik Savaşı” ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Josef_Stalin" sayfasından alınmıştır