Ekim Devrimi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
Konu hakkında ek bilgi verildi. |
||
143. satır:
Sovnarkom, kendisine karşı cephe alan başta [[Kadetler]] olmak üzere özellikle monarşi yanlısı partilerle, Kerenski kabinesi üyelerini tutukladı. Kerenski ise ABD elçisinin makam aracıyla kaçmayı başardı. Ancak karşı-devrim ve sabotaj faaliyetleri ile terör saldırılarının başlaması üzerine 20 Aralık 1917’de devrimi korumak için [[Çeka]] ([[Rusça]]sı: ''Vserossiiskaia chrezvychainaia komissiia po bor'be s kontrrevoliutsiei i sabotazhem'', Tüm Rusya Karşı-Devrim ve Sabotajla Savaş Olağanüstü Komisyonu) adı verilen ilk Sovyet istihbarat ve gizli servisi kuruldu.
25 Ocak 1918'de toplanan III. Sovyetler Kongresi'nde [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti|Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] ilan edildi. Şehirde işçilerin ve kırda da köylülerin iktidarını ve ittifakını simgeleyen orak ve çekiç 1918 yılında [[Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti|Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin, 1922'den itibaren de [[Sovyetler Birliği]]'nin arması olarak kabul edildi. Üzerinde orak çekiç sembolü ve beş kıtanın işçilerini birliğe çağıran beş kollu yıldız bulunan kızıl bayrak da yeni kurulan devletin resmi bayrağı olarak ilan edildi. Rus İmparatorluğu özerk cumhuriyetlere ayrıldı ve her ulusa yerel yönetimlerini örgütleme hakkı tanındı.
Sovnarkom’un aldığı ve uyguladığı ilk kararlarda 1871 yılındaki ilk işçi iktidarı denemesi olan [[Paris Komünü]]nün etkisi de dikkat çekiyordu<ref name="Marx">[[Marksizm]]in kurucularından olan [[Karl Marx]], 1871 yılındaki başarısız [[Paris Komünü]]nü değerlendirirken özellikle patronlara ait bankalara el konmamasını eleştirecektir. Marx’ın öğretisinin izleyicisi olan Lenin bu eleştirileri takip edecek ve aynı hataları tekrarlamayacaktır.</ref>. Alınan kararlar arasında en önemlileri şunlar sayılabilir:
172. satır:
Bolşeviklerin [[Rus İmparatorluğu]]'nun diğer şehirlerinde iktidarı ele geçirmeleri de zor olmadı.<ref>Bunun tek istisnası [[Moskova]]’dır. Moskova’da iki hafta süren yoğun çatışmalardan sonra iktidar alınabilmiştir.</ref>. Bolşevikler çok uluslu Rusya topraklarında özellikle Rus olmayan uluslara kendi kaderlerini tayin hakkı tanıdı. Polonya ve Finlandiya'nın bağımsızlığı Bolşevikler tarafından kabul edildi. Ancak bazı uluslar da tek taraflı olarak bağımsızlık ilan etti. Örneğin Ukrayna Rada’sı 23 Haziran 1917’de otonom olduğunu ilan etti. 25 Ocak 1918’de de bağımsızlık bildirgesini yayınladı. [[I. Dünya Savaşı]] sırasında Doğu cephesinde engelsiz ilerleyen Alman İmparatorluğu birlikleri de özellikle batı Ukrayna'dan destek alan Sovyet karşıtı Ukrayna bağımsızlığını destekledi ve Ukrayna’daki Bolşeviklere karşı katliam uyguladı.
Ekim Devrimi ile parlamenter sistemden sosyalist temsil sistemine geçildi. Ancak Ekim Devrimi ile görece kansız şekilde alınan iktidar, Bolşevik karşıtlarının örgütlenerek [[Beyaz Ordu]]’yu oluşturmaları ile kanlı bir [[Rus İç Savaşı|iç savaşa]] sürüklendi. [[İtilaf Devletleri]] de Beyaz Ordu'ya maddi destek verdi ve hatta ülkenin her tarafına asker çıkararak Bolşeviklere karşı saldırıya katıldı. [[Amerika Birleşik Devletleri]], [[Birleşik Krallık]] ve [[Fransa]]'nın desteğiyle monarşi taraftarları ülkede [[Beyaz Terör]] hareketlerini başlattı ve yüz binlerce insanı katletti. Çarlık döneminde Rusya ile sorunları olan Japonya, Romanya ve bağımsızlığı Bolşevikler tarafından onaylanmasına rağmen Polonya da fırsattan istifade ederek toprak kazanabilmek için Rusya'ya saldırdı. Hükümet bu saldırılar karşısında [[Kızıl Ordu]]'yu örgütledi. 23 Şubat 1918'de kurulan [[Kızıl Ordu]] monarşi taraftarlarına ve yabancı işgalcilere karşı özellikle büyük şehirlerde güçlü bir savunma hattı oluşturdu. [[Lev Troçki|Leon Trotski]] [[Kızıl Ordu]]'nun önderi olarak cepheye gitti ve Beyazlara karşı mücadeleyi organize etti. Toprak aristokratlarından aldığı destekle yoksul köylü kitlelerini bastırarak kırsal kesimde güçlü olan Beyazların aksine büyük sanayi merkezlerine hakim olan Kızıllar düşmanlarının dış mihraklarla işbirliği yapmalarının yarattığı nefret dolayısıyla halktan daha fazla destek aldı.
<ref name="В. Булдаков. Путь к Откябрю">[http://scepsis.ru/library/id_1538.html В. Булдаков. Путь к Откябрю]</ref>
Ancak 1918 yılının yaz aylarında Bolşevik düşmanlarının terör hareketleri had safhaya ulaştı. Bu dönemde fabrikaları işçi konseylerine devretmek istemeyen fabrikatörlerin ve toprakları kolektif mülkiyete devretmek istemeyen kulakların ( büyük toprak sahibi aristokratlar) finanse ettiği pek çok terör eylemi gerçekleşti. Temmuz ayında Almanya ile yapılan anlaşmayı bozarak Rusya'yı yeniden savaşa sürüklemek amacıyla Alman Büyükelçisi Mirbach öldürüldü. 30 Ağustos'ta Lenin bir suikast sonucu ağır yaralandı. Aynı gün gerçekleşen saldırılarda Kuzey Komünü Bolşevik Komiseri [[Moisei Uritski]]
[[Bolşevik]]ler 1918-1922 yılları arasında süren ve ülkenin çok büyük yıkıma uğramasına yol açan iç savaştan zaferle ayrıldı. [[Kızıl Ordu]]'ya katılımın artması üzerine başarısız olacaklarını anlayan [[Birleşik Krallık]], [[Fransa]] ve ABD askeri birliklerini ülkeden çekerek Beyaz Ordu'yu yalnız bıraktı. Desteksiz kalan [[Beyaz Ordu]] komutanları da ülkedeki askerleri kaderine terk ederek kısa sürede ülkeden kaçtı.
| |||