Osmanlı İmparatorluğu'nda liberalizm: Revizyonlar arasındaki fark
+ Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
(Fark yok)
|
Sayfanın 16.13, 23 Mart 2018 tarihindeki hâli
Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 6 yıl önce Bjelica (katkılar | kayıtlar) tarafından gerçekleştirildi (). |
Osmanlı İmparatorluğu'nda liberalizm modernleşme çabalarıyla birlikte Avrupa'daki liberal düşünce dünyasının gelişimini takip eden dönemlerde ortaya çıktı. Sakızlı Ohannes Paşa, Mehmet Cavit Bey ve Prens Sabahattin gibi isimler bu konuda öne çıkan ilk kişiler oldu. Ohannes Paşa'nın sosyalizm karşıtlığı ve devletçi politikaları reddi ile iktisadi ve rekabetçi özgürlüğü savunması onu öne çıkan ilk Osmanlı liberalleri arasına soktu.[1][2] Mehmed Cavid Bey Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası ekseninde liberal düşüncede ilk kıvılcımları ortaya koyarken[3] Prens Sabahattin ise 1902 Jöntürk Kongresi ekseninde Türkiye'de merkez sağ ve merkez sol ayrımında merkez sağı temsil eder hale geldi. Ahmed Rıza Bey grubundaki Auguste Comte fikri onda le Play temelini etkili karşıtlığı kıldı, adem-i merkeziyetçi bir yapıya büründü.[4] Bu kongre erken cumhuriyet dönemini etkiledi. Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) liberal anlayışla 13 Ağustos 1930'da Ali Fethi Okyar’la Atatürk'ün isteği üzerine kurdurulurken bunu 1950'de Adnan Menderes ile iktidara gelen Demokrat Parti takip etti. Parti milli egemenliğe dayanan muhafazakâr bir eğilime girene kadar liberal görünümdeydi.
Kaynakça
- ^ Ayşe Hür. "Bank-ı Osmanî-i Şahane'den Merkez Bankası'na". Radikal. Erişim tarihi: 23 Mart 2018.
- ^ ed. Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 7/ Liberalizm. İletişim. s. 32. ISBN 9789750503702.
- ^ Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 7/ Liberalizm. İletişim Yayınları. s. 75. ISBN 9789750503702. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Murtaza, Korlaelçi. "Le Play Mektebi ve İlk Türk Temsilcisi Prens Sabahattin Bey". Dergipark. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2017.