Fransa'da mimarlık eğitimi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
https://fr.wikipedia.org/wiki/Études_d%27architecture_en_France sayfasından tercümeler |
Bağlantı ekleme |
||
1. satır:
Avrupa genelinde de olduğu gibi '''Fransa’da''' '''mimarlık eğitimi''' 5 yıl sürmektedir ve Fransız Kültür ve İletişim Bakanlığı’na bağlı olan 20 adet mimarlık devlet yüksekokulunda (''écoles nationales supérieures d'architecture'' - ENSA) verilmektedir. Bu yüksekokullar haricinde,
== Tarihçe ==
[[Mimarlık]],
Bir çok [[Batı Avrupa]] ülkesinin aksine, [[Fransa'da eğitim|Fransız eğitim sisteminde]] [[mimarlık]] ve [[mühendislik]] eğitimleri [[19.
Fransa’da mimarlık eğitimi, [[1968]] yılına kadar Paris Güzel Sanatlar Okulu ([[École des Beaux-Arts|''École des beaux-arts'']]) ile [[Lille]], [[Bordeaux]] ve [[Marsilya]] şehirlerindeki bu okula bağlı alt kuruluşlarda verilmekteydi. Bu dört okul, öğrenci kabul sınavları ve mezuniyet işlemlerinin yanı sıra, Prix de Rome ödülü de dahil olmak üzere çeşitli derece ve ödüllerin verilmesi gibi işlemlerden sorumlu olan Güzel Sanatlar Akademisi’ne ([[Académie des Beaux-Arts|''Académie des beaux-arts'']]) bağlı olarak işlemekteydi.
Fransa’da kısaca « ''Mai 68'' » olarak anılan [[1968]] yılı ayaklanmaların Öğrenci Harekatı adı verilen bölümünde (3 Mayıs-13 Mayıs)<ref>Michelle Zancarini-Fournel, , Paris, Éditions La Découverte, 2016, 995 p.(<nowiki>ISBN 9782355220883</nowiki>), chap. 17 (« Le moment 68 ») </ref> Fransız öğrenciler, mimarlık eğitiminin üniversite sisteminden ayrılmasını talep etmiştir. 1968-1969 öğrenim yılı başında dönemin Kültür Bakanı [[André Malraux]], mimarlığın Akademi ile bağını koparmak amacıyla yaklaşık 12 adet "Mimari Pedagoji Ünitesi" (''Unités Pédagogiques d'Architecture'' - UPA) isimli mimarlık okulu kurmuştur. Bunlardan sekizi
İlerleyen yıllarda yapılan diğer reformlarla ise, mimarlık eğitiminin süresi değiştirilmiştir:
[[1979]] yılında Mimari Pedagoji Ünitesi terimi Mimarlık Okulu (''école d’architecture'') olarak değiştirildikten sonra<ref>http://www.marseille.archi.fr/ecole/presentation-ensa-m/</ref> ,
Bu sisteme göre mimarlık eğitimi, 2007 yılına kadar aşağıdaki gibi düzenlenmiştir<ref>https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000752651&dateTexte=&categorieLien=id</ref> :
30. satır:
* Üçüncü eğitim dönemi : Seçeneğe bağlı olarak ; Mimarlık Eğitimi Üçüncü Dönem Diploması olarak adlandırılan üniversite diplomasını veren 1 yıllık bilgi derinleştirme eğitimi, veya "Devlet Diploması Sahibi Mimar Diploması" (''Diplôme d'architecte diplômé Par Le Gouvernement'' - DPLG) yani Yüksek Mimar ünvanı veren 2 yıllık bilgi derinleştirme eğitimi (BAC + 6 derecesi).
Bu yıllarda [[Bakalorya|lise bakaloryasından]] sonra mimarlık okullarına başvurular dosya üzerine kabul ediliyor ve öğrenci adaylarına kayıt hakkı mülakat üzerine veriliyordu. Eğitim sürecinin son senesinde ise öğrenciler, en az 6 aylık bir staj ile, en az 1 yıllık bitirme projesi (''travail personnel de fin d’études'' – TPFE) ve proje konusuyla ilişkili kısa bir tez yazdıktan sonra "Devlet Diploması Sahibi Mimar Diploması"na (''Diplôme d'architecte diplômé Par Le Gouvernement'' - DPLG) hak kazanmış oluyorlardı.
[[1979]] yılında Mimarlık Okulu olarak isim değişikliğine
1999’da imzalanan [[Bologna Süreci]]’nden sonra [[Avrupa Birliği|Avrupa]] genelinde uygulanmaya başlayan [[Devrim|reformlar]], 2005 yılındaki isim değişikliğiyle eş zamanlı olarak mimarlık okullarının eğitim süreçlerini ve müfredatlarını Avrupa Kredi Transfer Sistemi’ne (AKTS veya İngilizce ECTS) adapte etmeye teşvik etmiştir.
Günümüzde belli başlı tüm ülkelerde olduğu gibi Fransa’da da halen 2 dönemden oluşan (3 yıllık lisans ve 2 yıllık yüksek lisans derecesi) toplam 5 yıllık üniversite eğitimi uygulanmaktadır.
2007 yılında ise, mimarlık devlet yüksekokulları ülke çapında uygulanan yeni bir reformdan daha geçirilmiştir. [[2007]] reformu öncesinde mimarlık mezunlarına "Devlet Diploması Sahibi Mimar Diploması" (''Diplôme d'architecte diplômé Par Le Gouvernement'' - DPLG) adını taşıyan mezuniyet belgesini ve dolayısıyla DPLG ünvanını taşıma hakkı verilmekteydi. Bu ünvanın açılımda diploma kelimesinin iki kere tekrarlanmasının sebep olduğu zorluklar yüzünden ünvan, günlük dilde Mimar DPLG (''Architecte DPLG'') olarak kullanılmaktaydı. Yasal hiç bir geçerliliği olmayan bu terim, içinde geçen mimar kelimesi sebebiyle suistimal edilebilmekte ve Mimarlar Odası’na kayıtlı olmayan mimarlık yüksekokulu mezunları tarafından da usulsüz olarak kullanılabilmekteydi. Bu gibi sorunlara çözüm getirmeyi amaçlayan [https://www.architectes.org Fransa Mimarlar Odası] ; mimarlık eğitimi, mimarlık mesleğinin kapsamı ve mesleğin icrası gibi konular tertipleyen bir reformun uygulanmasını 2007 yılında talep etti.
Bu reform sonucunda, Lisans ve Yüksek Lisans eğitimlerini başarıyla tamamladıktan sonra Fransa Mimarlar Odası’na kayıt yaptırmak suretiyle mimar ünvanını elde etmek isteyen mimarlık okulu mezunları için [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|Kendi Adına İmza Yetkisi Eğitimi]] (''Habilitation à exercer la Maîtrise d’Oeuvre en Nom Propre'' – HMONP) zorunlu kılınmıştır. Bu sayede mimar ünvanının kullanımına yeni bir sınırlandırma getirilmiştir.
20 Ekim 2015’te dönemin Kültür ve İletişim Bakanı [[Fleur Pellerin]], Paris Belleville Mimarlık Devlet Yüksekokulu’nda « Mimarlık için Ulusal Strateji – 6 ilkeyle 30 tedbir » (''Stratégie nationale pour l'architecture
Bakan Fleur Pellerin bu değişimlere ilaveten ; devlet memurları, devlet yetkilileri ve belediye başkanları gibi şahıslara yönelik, mimari sorunsalları ele alan eğitim kurslarının açılmasının gerekliliğine dikkat çekmiş, mimarlara ve mimarlık öğrencilere yönelik ise çeşitli fabrikasyon laboratuvarları ([[Fab lab|Fab Lab]]), girişimcileri erken dönem iş süreçlerinde destekleyen kuruluşlar (İnkübatör), ortak çalışma platformları (Coworking), ve ortak araştırma kürsüleri gibi imkanların sunulmasını önermiştir. Bir başka yenilikçi fikir ise, denemeye değer bazı yenilikçi mimari girişimlerin çeşitli yasa ve kısıtlamalardan muaf tutulmasını sağlayacak bir « yapma izni »nin deneme sürecine koyulması olmuştur.<ref>http://www.batiactu.com/edito/strategie-nationale-architecture-30-mesures-6-axes-42509.php?utm_source=news_actu&utm_medium=edito</ref>
== Müfredat ==
52. satır:
Halen güncel olan bu kararnameye göre mimarlık eğitimi müfredatı aşağıdaki gibi uygulanmaktadır :
* Birinci eğitim dönemi : Mimarlık Eğitimi Diploması’nı (''Diplôme d’Etudes En Architecture'' - DEEA) veren ve [[Lisans eğitimi|Lisans]] derecesine denk olan 3 yıllık eğitim.
* İkinci eğitim dönemi : Mimarlık Devlet Diploması’nı (Diplôme d'État d’Architecte - DEA) veren ve [[Yüksek lisans|Yüksek Lisans]] derecesine denk olan 2 yıllık eğitim.
* Üçüncü eğitim dönemi : Mimarlık mesleğini icra etme ve mimar ünvanını yasal olarak taşıma hakkını veren [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|Kendi Adına İmza Yetkisi]] (''Habilitation à l'exercice de la Maîtrise d'Oeuvre en son Nom Propre'' - HMONP) belgesini veren 1 yıllık mesleki eğitim kursu. Bu tasdiknameye sahip olan mimarlar, Fransa Mimarlar Odası’na kayıt yaptırmış olmak koşuluyla mimarlık mesleğini icra etme yetkisini kazanmaktadır.
* Üçüncü eğitim dönemi için diğer seçenekler : süresi 1 ila 2 yıl arasında değişen, Mimarlıkta İhtisas ve
Bu eğitim dönemleri haricinde, [[Lyon]], [[Marsilya]], [[Montpellier]], [[Nantes]], [[Strazburg]], [[Toulouse]] ve [[Versailles Üniversitesi|Versailles]] Mimarlık Devlet Yüksekokulları ile Paris Özel Mimarlık Okulu, hizmet içi sürekli eğitim (''Formation Professionnelle Continue'' - FPC) imkanları sunmaktadır. Mimarlık eğitimi almamış, fakat mimarlık, inşaat, şehircilik gibi alanlarda faaliyet gösteren firmalarda çalışan şahıslar, iş temposuyla uyumlu olacak surette tertiplenmiş bu eğitim sayesinde mimar diploması edinme şansına sahip olurlar.
=== Kendi Adına İmza Yetkisi – HMONP ===
Fransa’da günlük dilde [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] şeklinde kısaltılarak kullanılan "''Habilitation à exercer la Maîtrise d’Oeuvre en Nom Propre''" (Türkçe: Kendi Adına İmza Yetkisi), Fransa’da mimarlık devlet yüksekokulları veya benzerlerinden mezun olarak Mimarlık Devlet Diploması (''diplôme d’État d’Architecture'' – DEA) veya dengi bir diploma sahibi olan şahısların katılabildikleri mesleki eğitim kursunun başarıyla tamamlanması sonucunda elde edilen bir yetkidir.<ref><nowiki>http://www.turquie.campusfrance.org/sites/locaux/files/fransada_egitim_2011_low_res.pdf</nowiki> </ref>
Fransa’ya özgü bir sistem olan [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] yetkilendirmesi, 10 Nisan 2007’de yürürlüğe giren bakanlık kararnamesi ile düzenlenmiştir.<ref>https://www.legifrance.gouv.fr/eli/arrete/2007/4/10/MCCL0750837A/jo/texte</ref> Fransa Mimarlar Odası’na kayıt yaptırabilmek, mimar ünvanı taşıyabilmek, mimarlık firması açabilmek, inşaat ruhsatı almak ve kendi adlarına imza atabilmek için zorunlu kılınmış bir yetki belgesidir. Yukarıda adı geçen kararnamede [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]], « bir diploma niteliği taşımayan ve ilgili makamlar tarafından verilen bir mesleki eğitim kursu tasdiknamesi » olarak tanımlanır
Kayıt işlemlerinin gerçekleştirilmesi için ön koşul, üç taraflı HMONP sözleşmesinin imzalanmasıdır. Bu sözleşme; öğrenci adayı, zorunlu stajını gerçekleştireceği mimarlık firması, ve [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] eğitimi sağlayacak mimarlık devlet yüksekokulu arasında düzenlenir ve imzalanır. ▼
[[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMNOP]] eğitiminin tamamlanmış kanul edilmesi için öğrenci, aşağıdaki şartların tamamını yerine getirmelidir :▼
▲Kayıt işlemlerinin gerçekleştirilmesi için ön koşul, üç taraflı HMONP sözleşmesinin imzalanmasıdır. Bu sözleşme; öğrenci adayı, zorunlu stajını gerçekleştireceği mimarlık firması, ve HMONP eğitimi sağlayacak mimarlık devlet yüksekokulu arasında düzenlenir ve imzalanır.
▲HMNOP eğitiminin tamamlanmış kanul edilmesi için öğrenci, aşağıdaki şartların tamamını yerine getirmelidir :
* 150 saatlik teorik derse katılım, sınav ve ödevlerin toplamından ders geçme notu almak;
Satır 78 ⟶ 76:
* Meslek erbapları karşısında gerçekleştireceği tez savunmasından « Başarılı » notu almak.
Sorumlu dersi bulunmayan öğrenciler, [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] yetki belgesine hak kazanırlar. Bu şartları üstün başarıyla yerine getiren öğrenciler ise belgelerinde « Jürinin tebrikleri » (''Félicitations du jury'') adı verilen başarı ünvanına layık görülürler.
Bu eğitime alternatif olarak, en az 3 yıl boyunca bir mimarlık firmasında çalışmış olan Devlet mezunu mimarlar (''Architecte diplômé d’État'' – ADE) adaylık dosyalarını sundukları takdirde, Mesleki Tecrübe Denetimi (V''alidation des Acquis de l'Expérience'' - VAE) adı verilen sistem sayesinde [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] belgesine hak kazanabilirler.<ref>http://www.culture.gouv.fr/culture/politique-culturelle/ESArchi-France.pdf</ref>
[[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] belgesine hak kazanan devlet mezunu mimarlar (''Architecte diplômé d’État'' – ADE); Fransa Mimarlar Odası’na kayıt yaptırabilirler, mimar ünvanı taşıyabilirler, mimarlık firması açabilirler, inşaat ruhsatı almak için kendi adlarına imza atabilirler. <ref>https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000522423&dateTexte=</ref> <ref>https://www.architectes.org/actualites/la-hmonp-droits-et-obligations</ref>
10 Nisan 2007’de zorunlu kılındığından beri, [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] eğitimi Fransa’da ihtilaf konusu olmuştur. [http://www.defenseprofessionarchitecte.fr Mimarlık Mesleğini Koruma Derneği] (''l'Association Défense Profession Architecte'' - DPA) tarafından çelişkili bulunup, aşağıdaki konularda gibi eleştirilmiştir <ref>https://www.lemoniteur.fr/article/il-y-a-danger-de-restriction-du-role-de-l-architecte-22591743</ref> :
* [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]], Lisans - Yüksek Lisans - Doktora sistemi (''Cycle LMD'') kapsamında olmadığı için diploma niteliği taşımamaktadır. Dolayısıyla kapsamı mimarlık yüksekokullarının sağladığı bir tasdiknameden öteye geçemez.
* Mimar ünvanı bu reform yüzünden iki kategoriye ayrılmıştır : imza yetkisi ve inşaat ruhsatı olan mimarlar (HMONP), ve Mimarlık Devlet Diploması (''diplôme d’État d’Architecture'' – DEA) olanlar. DEA sahibi kişiler mimarlık mesleğini ancak kısıtlı olarak icra edebilirler ve yetkileri bir mimarlık firmasında kontratlı çalışmaktan öteye geçemez.
* [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] belgesi mimarların işgücü piyasasındaki yerlerini büyük ölçüde kısıtlamaktadır. Yeni mezunların HMONP eğitimine başvuru ve kayıt koşulları mesleki veya pedagojik başarı kriterlerine göre değil ; zorunlu stajlarını gerçekleştirebilecekleri bir mimarlık firmasında iş bulabilme imkanlarına göre düzenlenmiştir. Bu staj için gerekli iş sözleşmelerinin maaş ve benzeri şartları ise idari yasalarla kısıtlandırılmıştır
* Yukarıda bahsi geçen üç taraflı sözleşmenın 13. maddesine uygun olarak sözleşmeyi imzalamayı kabul edecek bir mimarlık firması bulmak ise öğrencilerin eğitimlerini tamamlamalarına zorlu bir engeldir.
* [[HMONP - Kendi Adına İmza Yetkisi|HMONP]] eğitimi çerçevesinde gerçekleştirilen mesleki eğitim kursu, 10 Nisan 2007’de yürürlüğe giren bakanlık kararnamesinin 4. Maddesine göre, mimarlık devlet yüksekokulları tarafından düzenlenmesi zorunlu kılınmasına rağmen, öğrenci adaylarının seçimi, müfredat ve tasdiknameyi layık gören jüri gibi konularda meslek erbapları söz sahibi olmaktadır.
=== Araştırma ===
İkinci eğitim döneminde yer alan
Mimarlık dalında doktora derecesi ise, [[doktora]] programı içeren üniversitelerle anlaşmalı mimarlık devlet yüksekokulları dahilinde verilir. Mimarlık okullarında eğitim görevlisi olmak için kimi zaman zorunlu tutulabilen bu derece, sadece araştırmaya odaklanan 3 yıllık bir program sonucunda elde edilmektedir.
=== Çift Diploma ===
Fransa’da mühendislik okullarıyla anlaşmalı kimi mimarlık yüksekokulları, [[Mühendislik|mühendis]]-[[mimar]] çifte [[Müfredat (eğitim)|müfredat]] programını uygulamaktadır. Bu inisiyatif, [[Lyon]] ve [[Toulouse]] Mimarlık Devlet Yüksekokulları tarafından [[1996]] yılında başlatılmıştır. [[Lyon]] Mimarlık Devlet Yüksekokulu ; Ecole Centrale de Lyon, INSA Lyon ve ENTPE Lyon isimli mühendislik okullarıyla, [[Toulouse]] Mimarlık Devlet Yüksekokulu ise INSA Toulouse mühendislik okuluyla ortaklaşa çift diploma programı sunmaktadır.
2007 yılında ESTP Paris ile EIVP Paris mühendislik okullarıyla anlaşmalı Paris - La Villette Mimarlık Devlet Yüksekokulu ve Centrale de Nantes mühendislik okuluyla anlaşmalı Nantes Mimarlık Devlet Yüksekokulu da bu inisiyatife katılmıştır.
Satır 115 ⟶ 113:
=== 20 Mimarlık Devlet Yüksekokulu <ref>https://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?cidTexte=LEGITEXT000006071191&idArticle=LEGIARTI000036441264&dateTexte=20180316</ref> ===
* [[Bordeaux]] : [http://www.bordeaux.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture et de paysage de Bordeaux]
* [[Rennes]] : [https://www.rennes.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Bretagne]
* [[Clermont-Ferrand]] : [http://www.clermont-fd.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Clermont-Ferrand] (Auvergne Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Grenoble|Greoble]] : [http://www.grenoble.archi.fr/en/school/educational-innovation.php Ecole nationale supérieure d'architecture de Grenoble] (Grenoble-Alpes Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Lille]] : [http://www.lille.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture et de paysage de Lille]
* [[Lyon]] : [http://www.lyon.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Lyon] (Lyon Uygulamalı Bilimler Devlet Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Paris]] : [http://www.marnelavallee.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de la ville et des territoires à Marne-la-Vallée] (Paris-Est Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Paris]] : [http://www.paris-belleville.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Paris-Belleville] (Paris-Est Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Paris]] : [http://paris-lavillette.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Paris-La Villette]
* [[Paris]] : [http://paris-malaquais.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Paris-Malaquais] (Paris-Est Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Paris]] : [https://www.paris-valdeseine.archi.fr/accueil.html Ecole nationale supérieure d'architecture de Paris-Val de Seine] (Paris-Diderot Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Paris]] : [http://www.versailles.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Versailles]
* [[Marsilya]] : [http://www.marseille.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Marseille] (Luminy kampüsü)
* [[Montpellier]] : [http://www.montpellier.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Montpellier]
* [[Nancy]] : [http://www.nancy.archi.fr/fr/actualites.html Ecole nationale supérieure d'architecture de Nancy]
* [[Nantes]] : [http://www.nantes.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Nantes]
*
* [[Saint-Étienne]] : [https://www.st-etienne.archi.fr Ecole nationale supérieure d'architecture de Saint-Étienne] (Jean-Monnet-Saint-Étienne Üniversitesi’ne ve Lyon Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Strazburg]] : [[Strazburg Milli Yüksek Mimarlık Okulu|Ecole nationale supérieure d'architecture de Strasbourg]] (Strazburg Üniversitesi’ne bağlı)
* [[Toulouse]] : [http://www.toulouse.archi.fr/fr/index.html Ecole nationale supérieure d'architecture de Toulouse] (Toulouse-Midi-Pyrénées Federal Üniversitesi’ne bağlı)
=== Mimarlık Devlet Yüksekokulları’na denkliği olan diğer okullar <ref>https://www.legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?cidTexte=LEGITEXT000006071191&idArticle=LEGIARTI000027865758&dateTexte=20180316</ref> ===
* [[Paris]] : [http://www.esa-paris.fr Ecole spéciale d’architecture de Paris] (ücretli eğitim veren özel okul)
* [[Paris]] : [https://www.citedelarchitecture.fr/fr/article/ecole-de-chaillot École de Chaillot] (Cité de l'architecture et du patrimoine isimli mimarlık merkezine bağlı)
* [[Strazburg]] : [http://www.insa-strasbourg.fr/en/ Institut national des sciences appliquées de Strasbourg] (Fransız Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı)
== Kaynakça ==
|