Vikipedi

Nüzhet Gökdoğan: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
düzeltme AWB ile
bilgi kutusu, düzenleme, ek bilgi ve kaynak
1. satır:
'''Hatice Nüzhet Gökdoğan''' (Prof.Dr.), (d. [[14 Ağustos]] [[1910]], [[İstanbul]]- ö. [[24 Nisan]] [[2003]]), Türk gökbilimci ve akademisyen.
{{Bilim insanı bilgi kutusu
| isim = Hatice Nüzhet Gökdoğan
| resim_adı =
| resim_boyutu =
| resim_başlığı =
| doğum_adı =
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi ve yaşı|1910|8|14}}
| doğum_yeri =
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|2003|4|24|1910|8|14}}
| ölüm_yeri =
| ölüm_sebebi =
| vatandaşlığı = Türkiye Cumhuriyeti
| milliyeti = Türk
| dini =
| dalı =
| çalıştığı_yerler =
| öğrenim = Lyon Ünivesitesi matematik lisansı, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi (doktora)
| doktora_hocası =
| doktora_öğrencileri =
| etkilendikleri =
| etkiledikleri =
| evlilikleri = [[Ali Mukbil Gökdoğan]]
| çocukları = Gönül Gökdoğan, Can Gökdoğan
| önemli_başarıları = Türkiye'nin ilk kadın gökbilimcisi ve ilk kadın dekanı
| ödüller =
| imza =
| ek_bilgi =
}}
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarındandır. "Türkiye'nin ilk kadın gökbilimcisi ve ilk kadın dekanı" unvanın taşır.
 
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk bilim kadınlarındandır. “ [[Türkiye]]'nin ilk kadın gökbilimcisi ve ilk kadın dekanı unvanın taşır. [[1954]]-[[1956]] ve [[1978]]-[[1980]] yılları arasında [[İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi]] dekanlığı yaptı. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Kürsüsü’nünKürsüsü'nün ilk Türk Doçenti ve Fen Fakültesi kayıtlarındaki bir numaralı doktora tezinin sahibidir<ref name=tezno>[http://www.istanbul.edu.tr/fen/astronomy/arastir/tez/doktora.htm İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü web sitesi Doktora tezleri sayfası, Erişim tarihi:10.02.2012]</ref>.
 
Bayındırlık Bakanlarından siyasetçi [[Ali Mukbil Gökdoğan]]’ın'ın eşi, Cumhuriyet tarihinin ilk kadın keman profesörü Gönül Gökdoğan’ın annesidir.
 
== Yaşamı ==
1910 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]]’ün silah arkadaşlarından tümgeneral Mehmet Zihni Toydemir, annesi Nebihe Hanım’dırHanım'dır<ref name=bilimt>[http://www.bilimtarihi.org/pdfs/gokdogan.pdf Bilimtarihi.org sitesi, Erişim tarihi:10.02.2012]</ref> Yatılı olarak okuduğu [[Erenköy Kız Lisesi]]’nden 1928 yılında mezun olduktan sonra devlet bursu kazanarak matematik-fizik lisansı yapmak üzere [[Fransa]]’ya gönderildi. Lyon Kız Lisesi’ndeLisesi'nde Fransızca öğrendikten sonra Erkek Lisesi kısmına geçerek matematik ağırlıklı bir öğrenim gördü. 1932’de Lyon Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamladı<ref name=dergi>[http://www.matematikdunyasi.org/arsiv/PDF/03-II-40-41-NuzhetAkdogan.pdf Matematik Dünyası Dergisi, 2003-yaz sayısı]</ref>. 1933 yılında Paris Üniversitesi’ndeÜniversitesi'nde fizik öğrenimi görmeye başladı ve Paris Gözlemevi’nde staj yaptı. Yıl sonu sınavlarının ardından yurda döndü.
 
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’ndeFakültesi'nde Astronomi Enstitüsü’neEnstitüsü'ne ilk Türk doçenti olarak atandı. Üniversite bahçesine gözlemevi kurulması çalışmalarına katıldı. 1936'da Yüksek Mühendis Mektebi'ne (İstanbul Teknik Üniversitesi) müderris muavini olarak atandı ve bu kurumun ilk kadın çalışanı oldu. 1946 yılına kadar matematik doçenti olarak görevini sürdürdü.
 
1937'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde doktora tezini tamamladı. Bu tez, fakülte kayıtlarında "bir" numaralı tez olarak kayıtlıdır<ref name=dergi/>. Yüksek Mühendislik Mektebi’nde iken tanıştığı Mukbil Gökdoğan ile 1938’de evlendi. Bu evlilikten kızı Gönül (1941) ve oğlu Ömer Can (1946) dünyaya geldi. ▼
1936’da Yüksek Mühendis Mektebi’ne (İstanbul Teknik Üniversitesi) müderris muavini olarak atandı ve bu kurumun ilk kadın çalışanı oldu. 1946yılına kadar matematik doçenti olarak görevini sürdürdü.
 
1940 yılında doçent unvanını aldı. Aynı yıl William Marshall Smart’ın ''Spherical  Astronomy'' adlı eserini ''Kürevî Astronomi'' adıyla Türkçe'ye çevirdi<ref name=yavuz>{{web kaynağı|soyadı1=Unat|ad1=Yavuz|başlık=Atatürk’ün Kızları’ndan  Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Kadın Astronomu, İlk Kadın Dekanı ve İlk Kadın Senatörü  Nüzhet Toydemir Gökdoğa|url=http://www.bilimtarihi.org/pdfs/gokdogan.pdf|website=http://www.bilimtarihi.org/|yayıncı=Bilimtarihi.org sitesi|erişimtarihi=14 Mart 2018}}</ref> 1948 yılında profesör ünvanın aldı.
1937’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doktora tezini tamamladı. Bu tez, fakülte kayıtlarında “bir” numaralı tez olarak kayıtlıdır<ref name=dergi/>. 1940 yılında doçent, 1948 yılında profesör unvanını aldı.
 
▲Yüksek Mühendislik Mektebi’nde iken tanıştığı Mukbil Gökdoğan ile 1938’de evlendi. Bu evlilikten kızı Gönül (1941) ve oğlu Ömer Can (1946) dünyaya geldi.
 
Türk Matematik Derneği’nin (1948), Türk Kadınlar Derneği’nin (1949) kurucuları arasında yer aldı. Çeşitli dönemlerde Türk Kadınlar Derneği’nin başkanlığını yürüttü. 1954 yılında birkaç astronom ile birlikte kurduğu Türk Astronomi Dernği’nin başkanlığını 20 yıl boyunca sürdürdü.
 
1951-1952 yıllarında [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin  [[Michigan]] eyaletine gitti. Ann Arbos ve McMath­Hulbert gözlemevlerinde ve Wilson Dağı Gözlemevi ile Palomar Dağı Gözlemevi’nin merkezinin bulunduğu Pasedena'da çalıştı.<ref name=yavuz/>
23 Haziran 1954'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçildi. Türkiye’nin ilk kadın dekan olarak 2 yıl bu görevi sürdürdü. 1958 yılından itibaren 22 yıl [[Gökbilim|Astronomi]] Kürsüsü başkanlığı yaptı. Aralık 1971'de Astronomi kürsüsünde Türk ve Balkan astronomların katıldığı "''Keppler Sempozyumu''"nu düzenledi<ref name=hurriyet>[http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2003/04/25/279913.asp Türkiye’nin llk Kadın Dekanı Yaşamını Yitirdi, Hürriyet Gazetesi, 26.04.2003]</ref>. 1978’de ikinci kez dekan seçildi. 1980’de dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerini sürdürmekte iken emekli oldu. Akademik yaşamı boyunca 6 ders kitabı çevirdi; 3 ders kitabı yazdı; 13 bilimsel makalesi yayınlandı<ref name=dergi/>.▼
 
▲23 Haziran 1954'de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçildi. Türkiye’nin ilk kadın dekan olarak 2iki yıl bu görevi sürdürdü. 1958 yılından itibaren 22 yıl [[Gökbilim|Astronomi]] Kürsüsü başkanlığı yaptı. Bölüm Başkanlığı süresince Fransa'da Meudon ve Nice, İsviçre’de Basel, İtalya’da Asiago Rasathaneleri ile ortak araştırma programları geliştirdi. Aralık 1971'de Astronomi kürsüsünde Türk ve Balkan astronomların katıldığı "''Keppler Sempozyumu''"nu düzenledi<ref name=hurriyet>[http://webarsiv.hurriyet.com.tr/2003/04/25/279913.asp Türkiye’nin llk Kadın Dekanı Yaşamını Yitirdi, Hürriyet Gazetesi, 26.04.2003]</ref>. 1978’de ikinci kez dekan seçildi. 1980’de dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerini sürdürmekte iken emekli oldu. Akademik yaşamı boyunca 6 ders kitabı çevirdi; 3 ders kitabı yazdı; 13 bilimsel makalesi yayınlandı<ref name=dergi/>.
 
1978’de ikinci kez dekan seçildi. Eylül ayında Silivri'de II. Ulusal Astronomi Kongresi'ni düzenledi. Bu  Kongre,
1997’de  kurulan  Ulusal Gözlemevi fikrinin gündeme  geldiği  ve tartışılmaya  başlandığı  çok  önemli 
bir toplantı  oldu.<ref name=yavuz/>
 
Gökdoğan, 1980'de dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerini sürdürmekte iken emekli oldu. Akademik yaşamı boyunca 6 ders kitabı çevirdi; 3 ders kitabı yazdı; 13 bilimsel makalesi yayınlandı<ref name=dergi/>. [[TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi|TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi'nin]] kurulmasında ilk adımların atılışında rol oynadı.
 
24 Nisan 2003 tarihinde hayatını kaybetti. Cenazesi, Zincirlikuyu Mezarlığı’ndaMezarlığı'nda defnedildi.
 
== Kaynakça ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Nüzhet_Gökdoğan" sayfasından alınmıştır