Vikipedi

Postmodern felsefe: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.760.041 değişiklik
İnterviki bağlantıları çıkarıldı
düzeltme AWB ile
8. satır:
Felsefe yapmanın imkân ve olanakları bu noktadan itibaren başka bir yol izlemek durumundadır, ki postmodern felsefe eğilimleri çeşitli kollardan bunun açılımlarını yaparlar. En bilinen ve etkili örnekleri [[Jean-François Lyotard|Lyotard]]'ın [[Büyük Anlatıl]]ar'ın sonu eleştirisi, [[Michel Foucault|Foucault]]'nun [[soykütüksel arkeolojisi]], [[Emmanuel Levinas|Levinas'ın]] [[ötekilik felse]]fesi, [[Jacques Derrida|Derrida'nın]] [[yapısökümcülük|yapısökümcülüğü]], [[Gilles Deleuze|Deleuze]]'un [[göçebe şizoid analizler]]i, [[Richard Rorty|Rotry'nin]] [[ironi ve olumsallık]] kavramları, [[Roland Barthes|Barthes'ın]] [[Göstergebilim|göstergebilimsel serüveni]], [[Julia Kristeva|Kristeva]]'nın [[metinlerarasılık|metinlerarasılığı]], [[Ernesto Laclau|Laclau]] ve [[Chantal Mouffe|Mouffeu'nun]] [[anlamın kapatılamazlığı]] hakkındaki çözümlemeleri şeklinde çok genel olarak belirtilebilir.
 
Postmodern felsefe, [[fenomenoloji]], [[yapısalcılık]], [[Varoluşçuluk|varoluşculuk]], [[eleştirel teori]] ve [[Marksist felsefe]] gibi öğretiler arasındaki etkileşimlerin olduguolduğu kadar, [[dilbilim]], [[antropoloji]], [[psikoanaliz]], [[sosyoloji]] gibi disiplinler arasındaki kuramsal sınır çatışmaları ve geçişkenliklerinin de ürünüdür. Farklı kollardan modern düsüncenin içinde kuramsal sınırları zorlayan [[Albert Einstein|Einstein]], [[Immanuel Kant|Kant]], [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegel]], [[Adolf Hitler|Hitler]], [[Sigmund Freud|Freud]], [[Friedrich Wilhelm Nietzsche|Nietzsche]], [[Husserl]], [[Martin Heidegger|Heidegger]], [[Saussure]] bir anlamda daha modernizm icindeiçinde postmodern felsefenin öncüllerini atmışlar ve derinleştirmişlerdir.Özellikle son dört ismin postmodern felsefenin ''fikir babaları'' olduklarioldukları söylenebilir. Fransız felsefecileri daha sonra, [[1960]] ve [[70’l]]erde, bu düşünürlerin açtıkları izlekleri derinleştirerek postmodern felsefenin başlıca yaklaşımlarını şekillendirmişlerdir.
 
Postmodern durum zaten çoktan belirginleşmeye başlamıştır [[II. Dünya Savaşı]]'ndan itibaren. Ekonomik, siyasal ve toplumsal düzenlenişlerin ifadesi olan [[Postmodern durum]]'un yanı sıra, mimariden digerdiğer sanat dallarına felsefe, din, toplum, kültür ve benzeri her alanda modernizme tepki olarak doğan tutum ve yaklaşımların ifadesi olarak da [[postmodernizm]] ortaya çıkmıştır. '''Postmodern felsefe''' ise, bu noktada postmodernizmin arkaplanındaki ya da başka bir deyişle altyapısındaki ''teorik temeli'' olusturur. Postmodern felsefe, dolayısıyla modern felsefenin içerdiği ''kavramsal ikiliklere'' ve onların epistemolojik temellerine kökten bir itirazdir denebilir.
 
Postmodern felsefe, her seyden önce en genel anlamda ''evrensel'', ''tümel'', ''nesnel'' ve ''rasyonel'' bilginin varlığına yönelik derin bir kuşkunun ortaya çıkmasının ürünüdür. Bu kuşkuyla giderek, ikili kavram karşıtlıkları ve onların dayanakları olan epistemolojik ''konvansiyonları'' yıkmaya yönelir. Yapısalcı dilbilimin [[dil]]’i sorunsallaştırması, psikoanalitik kuramın [[bilinç]]’i deşifre etmesi ve antropolojinin kültürel olguların dayandığı [[derin yapıları]] açığa çıkarmasının sonuçlarına bağlı olarak düşünce-gerçeklik ilişkisinin, dolayısıyla da bilginin geleneksel felsefedeki yapısının altüst edilmesi söz konusu olur.
17. satır:
Postmodern felsefenin gelişiminde [[Fransız yapısalcılığı]]' nın özel yerini belirtmek gerekir: yapısalcılığın kurucu öncüsü [[Saussure]]’ün ve felsefi meseleleri dil bağlamında sınırlarına vardıran [[Wittgenstein]]’ın sonrasında yapısalcılık özellikle Fransa'da etkin olmuş ve yolaçtığı kuramsal tartışmalar [[yapısalcılık-sonrası-teori]] ile postmodern felsefenin oluşumunda belirleyici bir rol oynamıştır. Antropolog [[Levi Strauss]], psikoanalitik kuramcı [[Lacan]], göstergebilimci [[Roland Barthes|Barthes]], marksist filozof [[Althusser]] bu oluşumun yakın tarihli mimarlarıdır.
 
Postmodern felsefenin, belirli bir bakış açısıyla saptanabilecek kimi ortak eleştiri bağlamları ya da tematik toparlanmaları dışında belirli bir savunusu ya da öğretisi yoktur denebilir. Çünkü onu belli bir disiplin ya da öğretiye indirgemek olanaklı değildir, daha çok birkaç koldan farklı felsefelerin toplandığı bir '''felsefe düzlemi''' olarak anlamak mümkündür. Yani, farklı felsefi eğilimlerin bir araya geldiği, birbirinden farklı konum ve tutumların savunuldugusavunulduğu '''ayrışık bir felsefe düzlemi''' dir postmodern felsefe. Tıpki Modernist felsefelerin akıl ve akılcılık üzerinden ''okunması'' gibi, postmodern felsefenin de bunlara karşıtlığı üzerinden okunması söz konusu olabilir.
 
Öyle ki, burada, felsefe-dışı sayılan konular da bir şekilde felsefenin içine taşınır ve dahası, kategorik ayrımlarla belirlenmiş olan disiplinler sürekli bir arada kullanılır ve sürekli arayüzeyler de çalışılır. Açıkca görüleceği üzere postmodern felsefe, yalnızca modern felsefe düzlemini değil aynı zamanda onun mirascısı ve mantıksal uzantısı olduğu '''geleneksel felsefenin''' [[metinsel]] yapısını, yani tüm kategorik işletim mekanizmalarını çözüştürmeye yönelmektedir. Burada, yeni bir ''içerik arayışının'' değil ama daha çok ve asıl olarak yeni bir ''biçimsellik arayışının'' söz konusu olduğu söylenebilir.
 
Bu biçimselliğin başlıca özelliği geleneksel formların ''bütünselliğine'', ''tümelliğine'', ''kapalılığına'' ve ''ciddiliğine'' karşıt olarak, '''parçalı''', '''yüzeysel''', '''ironik''' ve '''çok katmanlı''' olduguolduğu söylenebilir. İyi-kötü, yüksek-alt ya da yukarı-aşağı, doğru-yanlış, rasyonel-irrasyonel, öz-biçim, gerçek-gerçekdışı ve benzeri ikiliklere dayali epistemelojik yapı çözüştürülür bu yeni biçimsellik girişimleriyle.
 
== İnsan'ın ölümü ==
35. satır:
 
== Kaynakça ==
# '''Felsefe Sözlügü''', Bilim ve Sanat KitaplariKitapları, Hazrlayan:Serkan Uzun / U.Hüsrev Yolsal
# '''Postyapısalcılık ve Postmodernizm''', Bilim ve Sanat Kitapları, [[Madan Sarup]], çev:Abdülbaki Güçlü
# '''Çagdaş Fransız Felsefesi''', İdea yayınları, [[Vincet Descombes]], cev.Aziz Yardımlı
# '''Ben’in Yapımı''', Ara yayınları, M.Foucault, cev.Levent Kavas
# '''Nietzsche ve Postmodernizmin GercekGerçek Yüzü''', Yener Orkunoğlu, Ceylan Yayınları
# '''Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı''', Kıyı yayınları, Friedrich Jameson, çev.Necmi Zeka, ''Postmodernizm'' içinde.
# '''Postmodern Durum''', Vadi yay., [[Jean-François Lyotard]], çev.[[Ahmet Çiğdem]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Postmodern_felsefe" sayfasından alınmıştır