Vikipedi

Kısasa Kısas: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Sabri76 (mesaj | katkılar)
Devriyeler
166.238 değişiklik
Değişiklik özeti yok
düzeltme AWB ile
28. satır:
==Yazılma kaynağı, zamanı ve sahnede oyun==
{{düzenle-tr}}
Bu oyunun esas kaynagi Italyanİtalyan Ronesans cagiçaği yazari [[Cinthio]]'nun [[Hekatominti]] adli eserinden bir hikâyedir. Shakespeare'in bu eseri dogrudandoğrudan dogruyadoğruya kullandiginikullandıgini iddia edenler vardir. Fakat daha uygun bir gorus Shakespeare'in kaynaginin [[1578]]de [[George Wheatsone]] adli bir tiyatro yazarinin bu ''Cinthio''nun eserine dayali olarak yazdigiyazdığı [[Promos and Casandra]] adli oyun oldugudurolduğudur.
 
''Kisasa kisas''in [[1603]] veya [[1604]] yillarindayıllarında yazildigiyazıldığı ancak ilk yayiniyayıni ''Birinci Folyo'' edisyonunda 1623 yilindadiryılındadır. Elde bulunan metinin Shakespeare'in yazmis olduguolduğu orijinal metin olmayip bu oyunun [[Thomas Middleton]] tarafından adaptasyonu oldugunuolduğunu iddia edenler de bulunmaktadirbulunmaktadır. Bunlara goregöre adaptasyonun esas metinden en onemli degisikligideğişikligi oyun mekanin Italyaİtalya'dan Viyana'ya gecirilmesidir.<ref>Gary Taylor and John Jowett, ''Shakespeare Reshaped, 1606-1623'' (Oxford University Press, 1993).</ref>
 
[[Dosya:Topham - Isabella.jpg|thumb|right|''Isabella'' (1888) Ressam:[[Francis William Topham]]]]
 
''Kisasa kisas''oyununun belgelenmis olarak sahnede ilk oynanisi 26 Aralik 1604'dedirtedir. Cronwell devriminde kapatilan tiyatrolarintiyatroların 1660da Kiraliyet'in Restorasyonu ile acilmasi ile bircok Shakespeare oyunu, ''Kisasa Kisas'' dahil, adaptasyonlar halinde tiyatro seyircilerine sunulmustursunulmuştur. Bunlardan ilki [[William Devenant]] tarafından ''Asiklar Aleyhinde Kanun'' adindaadında ''Kisasa Kisas'' oyunudur; bu oyunu gorup begendiginibegendığını unlu Ingiliz gundelikcisi [[Samuel Pepys]] 18 Şubat 1662'de gundeligine kaydetmiştir. DigerDiğer adaptasyonlar 1699'da Charles Gideon tarafından ve 1720'de John Rich tarafından yapilanlardiryapılanlardır. Spakespeare'in kendi metni ile ilk sahneye konulma Kralice Viktoriya cagininçağinin sonlarinasonlarına dogrudoğru olmusturolmuştur; cunku Viktoriya cagininçağinin Ingiliz seyircisi iciniçin bu eserin ana konusu olan acik acik evlenmeden çocuk yapmak buyukbüyük bir skandal konusu olarak nitelenmekteydi.
 
== Karakterler ==
64. satır:
Dük gerçekten şehirden ayrılmamış; Angelo'nun şehrini nasıl idare ettiğini kendi gözleri ile görmek bir kesiş kıyafetine bürünerek şehirde kalmıştır. Bir kesiş gibi rahibe adayı İsabella ile arkadaşlık kurmuştur. Angelo'nun kötü idaresini engellemek için iki aldatmaca düzenler:
*Birincisi bir ''yatak aldatmacası''dır. Angelo daha önce Mariana ile nişanlanmş; fakat o çeyizini ve ağabeyini bir deniz kazasında kaybedince Mariana ile nikah kıydırmaktan vazgeçmiştir. Isabella Angelo'ya haber göndererek onun yatağına gireceğini ancak her şeyin tam karanlıkta ve sessizlik içinde olmasını şart koştuğunu bildirir. Bu randevuda Mariana Isabella'nin yerini almaya razı olmuştur ve bu randevuda Angelo ile cinsel ilişkide bulunur. Şehrin kanunlarının bir değişik yorumuna göre bu bir çift arasındaki nişanın bitip nikah olduğuna delildir. Ancak Angelo hâlen Isabella ile yattığına inanmaktadır.
*Fakat Angelo yine sözünü tutmaz. Hapishaneye mesaj göndererek Claudiyo hakkındaki idam hükmünün infazını ve onun kesik başının kendisine gönderilmesini emreder. Bu ikinci bir aldatmacanın, ''kesik baş aldatmacası'' nın, uygulanmasını gerektirir. Dük önce hapishanede idam bekleyen haydut Bernandine'nin başının kesilerek Claudiyo'nun başı yerine gönderilmesine karar verir. Fakat bu mahkûm sarhoş olmasına rağmen katiyen buna razı olamayacağını açıkça bildirir. Fakat Claudiyo'nun şansı yaver gidip hapishanede bulunan ve Claudiyo'ya cokçok benzeyen bir korsan Ragozine birdenbire ölür. Ölünün başı kesilip Angelo'ya gönderilir.
 
Oyunun ana dalı Dükü'n kendi elbiselerini giyinip şehre donermiş gibi tekrar görevine başlaması ile devam eder. Isabella ve Mariana açık olarak Dük'e Angelo'yu itham eden bir şikayet mektubu gönderirler. Angelo onların ithamlarını hemen reddeder. Angelo'nun bu şekilde yalancı kötü ithamlara hedef olmasının sorumluluğunun Keşiş Ludowick olduğu ortaya çıkar. Dük, Keşiş Ludowick'e karşı olan davanın Angelo tarafından görülmesine razı olur. Hemen Dük Angelo'nun yanından ayrılarak Ludowick kıyafetine girer. Dava celsesinin sonunda kesiş kendinin Dük olduğunu ifşa eder; Angelo'nun yalancı olduğu ve Isabella ve Mariana'nın doğruyu söyledikleri ortaya çıkar. Dük, Angelo'nun idam edilmesine ve bütün mirasının ''daha iyi bir koca bulması için çeyiz olarak'' Mariana'ya verilmesine karar verir. Fakat Mariana Dük'ten Angelo'ya merhamet etmesini ister ve Dük de Angelo ve Mariana'nın evlenmeleri şartı ile Angelo'yu afeder. Sonra Dük Isabella'ya kendisi ile evlenmesini teklif eder. Oyun Isabella'nin cevabının ne olduğunu bildirmeden biter. Değişik yönetmenler değişik şekillerde oyuna son vermişlerdir. Çok kere oyun sonunda Isabella'nin suskunluğu onun evlenmeyi kabul ettiği şeklinde yorumlanmıştır.
 
Bu oyun akımı devam ederken Claudiyo'nun arkadasiarkadaşı Lucio'yu ele alan bir diğer olaylar dizisi de geliştirilmiştir. Lucio oyunun ortasında devamlı olarak keşişe Dük aleyhtarı iftiralar atmaktadır ve bunlar Vincetio'nun şaşkınlığını komik olarak göstermeye fırsat olmaktadır. Son perde de ise Lucio Duk'e keşiş aleyhinde bir sürü iftira atar. Keşiş ve dükün aynı kişi olduğu ortaya çıktığı zaman Lucio muşkül duruma girer. Angelo gibi bir ceza verilmesi gerekmektedir ve istemediği evliliğe zorlanır; yeni karisi fahişe Kate Keepdown olur.
 
== Adaptasyonlar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kısasa_Kısas" sayfasından alınmıştır