Feyzullah Efendi: Revizyonlar arasındaki fark

Feyzullah Efendi kendine bağlı olanlara bol bol gelir getiren arpalık malikaneler, memuriyet, rütbeler aldı. Örneğin büyük oğlu Fethullah Efendi'ye [[Hama]] ve [[Humus, Suriye|Humus]]'da yerleştirilen Türkmen aşiretlerinin asarlarını, [[Siverek]] ve [[Samsat]] mukattasını ve [[Birgii]], [[İzmir]] mükttaasını malikane olarak verdirtmişti. Bu oğlunu daha 25 yaşında iken [[Selanik]] kadısı ve kısa müddet sonra da "Rumeli Kazaskeri" tayin ettirmişti. Hatta Osmanlı tarihinde ilk defa olmak üzere oğlu Fethullah Efendi’nin kendinden sonra şeyhülislam olması hususunda padişahtan bir ferman bile almıştı. Ortanca oğlu Mustafa Efendi'yi iki yılda medreseyi devrettirdi. Sonra da ona Selanik Kadılığı, Anadolu Kazaskeri payesi ile [[Mekke]] kadılığı ve sonunda bilfiil Anadolu Kazaskerliği görevi verdi. Üçüncü oğlunu Anadolu Kazaskeri payesiyle Bursa kadısı ve 13 yaşında olan dördüncü oğlu İbrahim Efendi'yi Rumeli Kazaskeri payesiyle [[Larissa|Yenişehir]] kadısı tayin ettirmişti. Kendisine bağlı olanlardan 50-60 kadarına Erzurum, [[Şam]], [[Halep]] ve digerdiğer yerlerin mukata gelirini malikane olarak tahsis ettirmişti.<ref name="uzunçarsılı"/>

Feyzullah Efendi onu korumaya çalışan yeni padişah tarafından azledilip [[Eğriboz]]'a sürgün edildi. Fakat Feyzullah Efendi büyük oğlu Fethullah Efendi ile Edirne'den ayrılıp yola çıktığında arkasından ihtilalciler Karakaş Mustafa ve Durcan Ahmed idaresinde onları takip edip baba oğlu [[Pravadı]]’de ellerine geçirdiler. Feyzullah Efendi ve oğlunu çırılçıplak soyarak hakaretlerle Edirne'ye getirildiler. Burada baba-oğul üç gün mallarının nerede olduğunu öğrenmek için işkenceye tabi tutuldularsa da bu soruşturma sonuçsuz çıktı. İlmiye sınıfından oldukları için idam edilmeleri geleneksel olarak imkansızdı. Bunun üzerine sanal olarak Fezullah Efendi [[Kandiye]] sancakbeyi; oğlu Fethullah Efendi [[Alacahisar]] sancakbeyi yapılıp böylece ilmiye sınıfından çıkarıldılar. Yeni şeyhülislam [[İmam Mehmed Efendi]] idamları için fetva verdi. 3 Eylül 1703'dete ihtilalciler onları Edirne zindanından çıkararak hamal beygirlerine bindirip Bit Pazarı'na getirdiler ve orada onları öldürdüler. Sonra cesetlerini ayaklarından ipler bağlatıp başlarında buhurdanlar ve kandiller taşıyan papazları ile 300 kadar Hristiyan tarafından şehir sokaklarında sürüklediler. Başları kesilip mızrağa geçirildi. Cesetleri [[Tunca Nehri]]'ne atıldı.<ref>Sakaoğlu, Necdet (199), ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul:Oğlak Yayınları ISBN 975-329-2990 say.315</ref> Daha sonra cesedinin nehirden çıkarılarak Sitti Hatun Camii civarındaki Abdülkerim Mektebi avlusuna gömüldüğü rivayet edilir (Peremeci, s. 136).

Feyzullah Efendi’nin Erzurum’da cami, medrese, dârülkurrâ, mektep ve hamamı; Şam’da dârülhadisi; Edirne’de çeşme ve sebili, Mekke’de mescidi; Medine’de medrese, kütüphane ve muallimhanesi; İstanbul Fatih’te medrese, kütüphane, mescid, mektep, muallimhâne, çeşme'den olusan "Feyziyye Dârülhadisi" isimli külliye vardır. "Feyziyye Dârülhadisi" günümüzde [[Millet Kütüphanesi]] olarak kullanılmaktadır. Feyzullah Efendi [[Medine]]’de inşa ettirdiği medreseye 3000’den fazla yazam kitap vakfetmiştir. Saudi'lerin [[Harem-i Serif]]’i genisletilme imar sirasindasırasında bu medrese yıkılmıştır. Bu yazma kitaplar "Câmiatü Melik Abdilazîz"'e nakledilmistirnakledilmiştir.

#. ''Fetâvâ-yı Feyziyye'' VerdigiVerdiği fetvalarifetvaları derleyen mecmua (İstanbul 1266)

#. ''Mecmûa-i Hikâyât''. Muhâdarât’a dair Türkçe yazilanyazılan üç makaleden olusan bir risâledir. (İ.Ü Ktp., TY, nr. 1631).

#. ''Riyâzü’r-rahme''. Ahlâk hakkindahakkında bir eserdir (Beyazıt Devlet Ktp., Veliyüddin Efendi, nr. 3224).

#. Feyzullah Efendi otobiyografisini Arapça olarak yazmistiryazmıştır. (Süleymaniye Ktp., Yahyâ Tevfik Efendi, nr. 287, yeni nr. 1587; Beyazıt Devlet Ktp., nr. 5050),

* [http://www.milletkutup.gov.tr/feyzullah_efendi.html Millet Yazma Eserler KutuphanesiKütüphanesi resmi sitesi "Feyzullah Efendi" maddesi.]