Hasan Âli Yücel: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Bjelica (mesaj | katkılar)
Yazım hataları giderildi.
25. satır:
}}
 
'''Hasan Âli Yücel,''' (d. [[17 Aralık|17. Aralık]] [[1897]], [[İstanbul]] - ö. [[26 Şubat|26.Şubat]] [[1961]], [[İstanbul]]), öğretmen, eski Millîmillî Eğitimeğitim Bakanıbakanı, [[Köy Enstitüleri]]'nin kurucusu.
 
Hasan Âli Yücel, 17 Aralık 1897'de İstanbul'da doğdu. Baba tarafından Postaposta Nazırınazırı [[Görele]]li Hasan Ali Efendi'nin, anne tarafından ise Japon sularında batan [[Ertuğrul Fırkateyni|Ertuğrul fırkateyni]] süvarisi deniz albay Ali Bey'in torunudur. Babası Ali Rıza Bey, annesi Neyyire Hanım' dır.<ref>[http://www.ted.org.tr/pdf/ted_hasan_ali_yucel_anma_toplantisi_ocr.pdf]</ref>.
 
Eğitim yaşamını sırasıyla Mekteb-i OsmaniOsmânî, [[Vefa İdadisi|Vefâ İdâdîsi]], Cağaloğlu Darülmuallimin-i Âli'ye (Yüksekyüksek Öğretmenöğretmen Okuluokulu) okullarında sürdürdü. [[İstanbul Üniversitesi]] Edebiyatedebiyat Fakültesifakültesi Felsefefelsefe Bölümü'nübölümünü bitirdi ve [[19 Aralık]] [[1922]]'de öğretmenliğe başladı. 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin ([[Türk Dil Kurumu]]) kurulmasıyla Hasan Âli Yücel etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 1935 yılında [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nden, İzmir Milletvekilimilletvekili olarak Meclisemeclise girdi, artve ard arda dört dönem milletvekilliği yaptı.<ref>http://www.tbmm.gov.tr/TBMM_Album/Cilt1/index.html</ref>.''<ref>[http://www.meb.gov.tr/meb/hasanali/hayati/halibiyografi.htm MEB]</ref> '' Giresun'un Görele ilçesinde adına " Hasan Ali Yücel Kültür Merkezi " kurulmuştur. [[İstanbul Üniversitesi]]'nin eğitim fakültesi de Hasan Ali Yücel adıyla kurulmuştur. "[[Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi]]".<ref>http://hayef.istanbul.edu.tr/?p=6220</ref>
 
Giresun'un Görele ilçesinde adına " Hasan Âli Yücel Kültür Merkezi " kurulmuştur. [[İstanbul Üniversitesi]]'nin eğitim fakültesi de "[[Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi|Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi]]" adıyla kurulmuştur.<ref>http://hayef.istanbul.edu.tr/?p=6220</ref>
 
== Bakanlık dönemi ==
[[28 Aralık]] [[1938]]'de Hasan Âli Yücel, 2. [[Celal Bayar]] hükümetinde [[Türkiyemillî Cumhuriyetieğitim Millî Eğitim Bakanlığı]]'nabakanlığına getirildi. Üniversite reformu ([[Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi]]'nin kurulması, [[Yüksek Mühendis Mektebi|Yüksek Mühendis Okulu]]'nun [[İstanbul Teknik Üniversitesi|İTÜ]]'ye dönüştürülmesi ve [[Ankara Üniversitesi|Ankara Tıp Fakültesi]]'nin kurulması), [[Köy Enstitüleri]]'nin kurulması<ref>[http://www.sabah.com.tr/Yazarlar/ardic/2009/05/14/chp_amigolarina_ozel_yazi Sabah Gazetesi]</ref>, Dünyadünya klasiklerinin TürkçeyeTürkçe'ye tercüme edilmesi çevrilmesi<ref>1946 sonuna kadar 496 yapıt çevrildi</ref><ref>"''Şark İslam Klasikleri''" serisi olarak birçok tasavvuf eserinin Türkçeleştirilmesi.</ref> ve ilk resmiresmî ve telifli Türkçe ansiklopedi olan [[İnönü Ansiklopedisi]]'nin ön çalışmaları, hep onun bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir.

[[Devlet Konservatuvarı]]nın kurulması ([[20 Mayıs]] [[1940]]), [[Türkiye]]'nin [[UNESCO]]'ya girişi onun çabaları sonucunda olmuştur. Dört yıllık çabaları sonucunda [[25 Haziran]] [[1946]]'da Üniversiteler Yasası çıkartılır. "Bu yasayla, yüksek öğretim kurumlarının Bakanlıkla olan "sıkı bağı" önemli ölçüde gevşetilmiş, mevcut kuruluşlar yapısal bir bütünlüğe kavuşturulmuş, böylece üniversiteye organik bir karakter kazandırılmıştır. Bu yasanın getirdiği bir başka sonuç da, "dışarıdan gerilim" yerine "içeriden denetim"in getirilmiş olmasıdır. Ankara Üniversitesi de bu yasanın sonucu olarak kurulmuştur."<ref>[http://www.meb.gov.tr/meb/hasanali/hayati/halibiyografi.htm Millî Eğitim Bakanlığı]</ref>
 
Oğlu şairşâir [[Can Yücel]], babası için "Hayatta Benben Enen Çokçok Babamıbabamı Sevdimsevdim" adlıbaşlıklı şiirinibir şiir yazmıştır.
 
== Son yılları ==
[[5 Ağustos]] [[1946]]'da 7 yıl 5 ay sürdürdüğü Millî Eğitim Bakanlığıbakanlık görevinden istifa etti. İstifasından sonra gazetecilik görevine döndü. [[26 Şubat]] [[1961]] tarihinde konuk olarak kaldığı Prof. Dr. [[Tevfik Sağlam]]'ın evinde öldü. [[2 Mart]] [[1961]] tarihinde [[Cebeci Asri Mezarlığı|Cebeci Asrî Mezarlığı]]'nda toprağa verildi.
Hasan Âli Yücel, şair [[Can Yücel]]'in babasıdır.