Vikipedi

Batı Almanya: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.343 değişiklik
Değişiklik özeti yok
düzeltme AWB ile
117. satır:
== Tarih ==
 
II. Dünya Savaşı ertesinde Avrupa'nın siyasal sınırları, ABD, [[Sovyet Sosyalist CumhuriyetlerSovyetler Birliği|SSCB]] ve İngitere'nin katıldığı [[Yalta Konferansı|Yalta]] (Şubat 1945) ve [[Potsdam Konferansı|Potsdam]] (Temmuz - Ağustos 1945) konferanslarıyla belirlenmişti. Almanya'nın askersizleştirilmesini, [[Nasyonal sosyalizm|Naziliğin]] kökünün kazınmasını ve ülkenin demokratikleştirilmesinin öngören konferans kararlarına göre Almanya toprakları üç işgal bölgesine (ABD, SSCB ve İngiliz işgal bölgeleri) ayrılıyordu. Daha sonra, ABD ve İngiliz bölgeleri içinde bir [[Fransa|Fransız]] işgal bölgesi oluşturulacaktı. Barış antlaşması imzalanıncaya dek, bu üç işgal bölgesi, her kuvvetin başkomutanı kendi bölgesinden sorumlu olacak biçimde yönetilecekti. Bu bölgeleri eşgüdümünü ve dolayısıyla Almanya'nın bütünlüğünden, [[Berlin]]'deki [[Müttefik Tetkik Yönetimi|Müttefiklerarası Denetim Kurulu]] sorumluydu. Berlin kenti de aynı biçimde üç yönetim bölgesine ayrılıyordu. ABD ve İngiliz bölgeleri, Almanya'nın bütününde öngörülen benzer biçimde, daha sonra Fransız işgal bölgesi oluşturacaktı.
 
Başlangıçta tarafların amaçladıkları asıl amaç; ''tek ve demokratik Almanya devleti'', gittikçe tehlikeye girmeye başladı. Haziran 1946'da, ABD ve Birleşik Krallık Berlin'deki işgal bölgelerini, Potsdam kararlarına aykırı olarak birleştirdiler (''[[w:en:Bizone|Bizone]]''). Haziran 1948'de Fransa'nın da katılmasıyla ''Trizone'' (Üçlü Bölge) oluştu. Bu girişimler Almanya'nın parçalanmasının başlangıcı oldu. Eylül 1948'de, bu üçlü bir adım daha atarak, barış görüşmelerinin sonuçlanmasını beklemeden, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin kurulduğunu açıkladılar. Batı Almanya'daki [[Almanya'nın eyaletleri|on bir eyalet]]in (Lander) yöneticilerinden bir kurucu meclis toplandı. Meclisin hazırladığı anayasa 8 Mayıs 1949'da [[Bonn]]'da toplanan parlamento konseyine sunularak onaylandı. Anayasa; federal ve cumhuriyetçi; ama eyaletlere daha çok yetki veren bir yapıdaydı. Ülkeyi [[Bundestag]] ve [[Bundesrat]] adında iki meclis yönetecekti. Bundestag tüm ülkenin temsilcilerinden, Bundesrat eyalet hükümetlerinin üyelerinden oluşmaktaydı.
123. satır:
Federal hükümet 20 Eylül 1949'da işe başladı. [[Theodor Heuss]], cumhurbaşkanı; [[Konrad Adenauer]] da başbakan seçildi. İlk hükümet, ''[[Hıristiyan Demokrat Birliği (Almanya)|Hıristiyan Demokrat Birliği]]'', ''[[Hür Demokratik Parti (Almanya)|Hür Demokrat Parti]]'' ve ''[[Alman Partisi (1947)|Alman Partisi]]'' üyelerinden kurulu bir koalisyon kabinesiydi. ABD, Birleşik Krallık ve Fransa, 5 Mayıs 1955'de Federal Almanya'nın tam egemenliğini tanıdılar. Ülkede 1949'dan 1969'a dek Hıristiyan Demokrat Birliği başta kaldı. Bu dönem içinde Federal Almanya, 1950'de [[Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu|AKÇT]]'ye, 1955'te [[NATO]]'ya, 1957'de [[AET]]'ye girdi. Dış politikası ABD ile tam bir iş birliği, NATO'nun desteklenmesi ve Fransa ile barışın sürdürülmesi ilkelerine dayanıyordu.<ref>Informationen für Politisch Bildung Heft 258, 1998 S.</ref> Adenauer 1963'te başbakanlıktan çekildi. [[Marshall Yardımı]]'yla Alman ''"ekonomi mucizesi"''ni yaratan Ekonomi Bakanı [[Ludwig Erhard]] başbakanlığa getirildi. Erhard da Adenauer'ın dış ve iç politika çizgisini sürdürdü.<ref>Informationen zur Politische Bildung 258, S 5</ref>
 
[[w:en:West German federal election, 1969|28 Eylül 1969'daki seçimler]] sonunda Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile Hür Demokrat Parti (FDP) koalisyon hükümeti kurdu. Başbakanlığa [[Willy Brandt]] getirildi. Brandt Almanya'nın dış politikasında bir değişiklik yaparak [[Doğu bloku|sosyalist ülkeler]]le ilişkileri yumuşatmaya girişti. 1970'de [[Sovyet Sosyalist CumhuriyetlerSovyetler Birliği|SSCB]] ve [[Polonya Halk Cumhuriyeti|Polonya]]'yla sınır güvenliği için görüşmelere başlandı.<ref>Kraushaar, Frankfurter Schule und Studentenbewegung, Vol. 2 Rogner und Bernhard, 1998 Dokument Nr. 193, p. 356</ref> 19 Mayıs 1972'de Alman parlamentosu iki ülke ile yapılan antlaşmaları onayladı. Federal ve Demoratik Almanya arasındaki ilk resmi antlaşma 17 Ekim 1972'de yürürlüğe girdi. Kasım 1972'de Brandt'ın koalisyon partileri [[w:en:West German federal election, 1972|seçimler]]i yeniden kazandı. 21 Aralık 1972'de Demokratik Almanya ile diplomatik ilişkileri başlatan yeni antlaşma imzalandı ve 21 Haziran 1973'te yürürlüğe girdi. Eylül 1973'te her iki Almanya'da [[Birleşmiş Milletler|BM]]'ye katıldı. 6 Mayıs 1974 Willy Brandt başbakanlıktan istifa etti. Yerine 55 yaşındaki Maliye Bakanı Helmut Schmidt geldi. Aynı günlerde başbakan yardımcısı ve Dışişleri bakanı [[Walter Scheel]] cumhurbaşkanı seçildi. Schmidt dış politikadaki ağırlığı sosyalist ülkelerden [[Batı Bloku|Batı]]'ya çevirdi. 20 Haziran 1974'de imzalanan, [[Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti|Çekoslovakya]] ile ilişkileri normale döndüren Brandt'in başlattığı dönemin son antlaşması oldu. 3 Ekim 1976'da Başbakan Schmidt'in koalisyon partileri olan [[Almanya Sosyal Demokrat Partisi|Sosyal Demokrat Parti]] ile Hür Demokrat Parti, seçimleri az bir farkla kazandılar. 1977'de ülkede terörist eylemler başladı.<ref>{{Web kaynağı | author = ZEIT ONLINE GmbH, Hamburg, Germany | url = http://www.zeit.de/2011/32/Buback-Tragoedie | title = RAF: Gefangen in der Geschichte &#124; Gesellschaft &#124; ZEIT ONLINE | publisher = Zeit.de | date = 13 August 2011 | accessdate = 25 May 2013 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20151105060720/http://www.zeit.de/2011/32/Buback-Tragoedie | arşivtarihi = 5 Kasım 2015}}</ref> 6 Mayıs 1978'de Schmidt ve SSCB lideri [[Leonid Brejnev]], 25 yıllık ekomomik iş birliği antlaşmasını imzaladılar. 23 Mayıs 1979'da Scheel'in yerine 64 yaşındaki eski Nazi Partisi üyesi ve Bundestag Meclisi sözcüsü Karl Carstens seçildi. Batı ve Doğu Almanya arasındaki ilişkiler 1980'de de gelişmeye devam etti. Fakat Polonya olayları nedeniyle Schmidt'in Doğu Almanya'ya yapacağı gezi ertelendi.
 
[[w:en:West German federal election, 1980|5 Ekim 1980 seçimleri]]ni yeniden kazanan koalisyon partileri arasında çıkan anlaşmazlık erken seçime yol açtı. Ekim 1982'de yapılan erken seçimlerden SPD gerileyerek çıktı. Yeni koalisyon hükümetini, Hıristiyan Demokrat Parti başkanı [[Helmut Kohl]], Hür Demokratlar ve [[Hıristiyan Sosyal Birliği|Hıristiyan Sosyal Birliği (CSU)]] ortaklığıyla kurdu. 1983'te yapılan devlet başkanlığı seçimini Hıristiyan Demokrat [[Richard von Weizsacker]] kazandı. Aynı yıl gerçekleştirilen genel seçimlerden Kohl'u başbakan adayı olarak gösteren koalisyon partileri önde çıktı. Aralık ayı içinde ABD'nin Federal Almanya topraklarına [[MGM-31 Pershing|Pershing II füzeleri]]ni yerleştirmesi başta [[Sovyet Sosyalist CumhuriyetlerSovyetler Birliği|SSCB]] olmak üzere sosyalist ülkelerle ilişkilerin gerginleşmesine neden oldu. 1984 sonunda yapılan yerel seçimlerde [[Birlik 90/Yeşiller|Yeşiller]] ülkenin en kalabalık eyaleti olan [[Kuzey Ren-Vestfalya]]'da üçüncü parti durumuna geldi. 1985'teki eyalet seçimlerinde ise koalisyon ortağı partilerin oyları düştü. Ayrıca bu seçimlerden sonra ilk Sosyal Demokrat-Yeşiller Koalisyonı Hessen'de kuruldu. Ancak bu koalisyon iki partinin nükleer enerji konusunda anlaşamamaları üzerine dağıldı. 1987 başında yapılan genel seçimler sonunda iktidardaki koalisyon meclisteki çoğunluğunu korudu. Ancak koalisyon'un en büyük ortağı CDU büyük oy kaybına uğradı. Seçimlerden Yeşiller ile koalisyon küçük ortağı FDP en karlı çıkan partiler oldular. 25 Mart günü parti içindeki bir anlaşmazlık nedeniyle Willy Brandt SPD başkanlığından istifa etti. Yerine Hans Jachen Vopel seçildi. Yıl sonunda yapılan eyalet seçimlerinde de CDU önemli ölçüde oy kaybına uğradı. Yeşiller ile FDP oy oranlarını yükselttiler. Bu arada [[Almanya Ulusal Demokratik Partisi|neo-Nazi parti]] de Bremen eyalet meclisine bir kişi sokmayı başardı.
 
1989 sonunda Demokratik Almanya'da gelişen politik olaylar 1990 başında iki Almanya'nın birleşmesini gündeme getirdi. NATO üyeliği, Polonya ile sınır anlaşmazlığı gibi birçok çözüm bekleyen sorun olmasına karşın bu konuda önemli adımlar atıldı. 10 Mart 1990'da İki Almanya'nın üst düzey bürokratları arasında bu konuda ilk görüşme DAC başkenti Doğu Berlin'de gerçekleştirildi. Tek Almanya sorununda çözüm bulabilmek için "[[İki Artı Dört Antlaşması|2+4 formülü]]" adı verilen iki Almanya ile II. Dünya Savaşı'nın galibi dört devletin birlikte toplanması kararlaştırıldı. Başbakan Kohl, iki Almanya'nın birleştirilmesi amacıyla kasım ayında bir plan teklif etti; 1990'da birleşme sürecini hızlandırdı ve para birliğini sağladı. Doğu Almanya'da yapılan çok partili seçimleri (mart 1990) muhalefet kazandı ve ADC parlamentosu kendini feshederek Almanya Federal Cumhuriyeti'ne katılma kararı aldı. 2/3 ekim 1990 gece yarısı [[Alman yeniden birleşmesi|iki Almanya fiilen birleşti]].
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Batı_Almanya" sayfasından alınmıştır