Bizans imparatorları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

olarak ifade edilmeye başlandı. ''Basileus'' sözcüğü eskiden ''kral'', ''hükümdar'' anlamına gelmekteydi, ama bu tarihten sonra ''İmparator'' anlamını aldı. Bundan sonra eski Yunanca'da diğer krallar için Regas (Lat. "Rex" sözcüğünden geliştirilmiş Gr. Ρήγας) veya Archon (Gr. Άρχων, "hükümdar") sözcüğü kullanılmaya başlanmıştır. Bizans İmparatorları için çok kullanılan diğer unvanlar [[Otokrat]] (Gr. Αυτοκράτωρ) ve daha aşırı olarak ''Dünya hakimi'' ''Kosmokrator'' (Gr. Κοσμοκράτωρ) ve ''Zaman hakimi'' "Kronokrator" (Gr. Χρονοκράτωρ) olmuştur. Diğer taraftan yüzyıllar sonra kendilerini hâla ''Roma İmparatoru'' olarak invan taşıyan Bizans İmparatorları, Katolik batı Avrupa Hıristiyanları tarafından ''Yunanların İmparatoru'' olarak isimlendirilmeye başlanmışdırbaşlanmıştır.

|align="center"| [[Dosya:JulianusII-antioch(360-363)-CNG.jpg|100px]] ||align="center"|''' [[Julianus]]''' '''Apostatata - Dönme''' <br /> (''Flavius Claudius Iulianus'') ||align="center"| '''''Konstantius Chlorus''''un torunu;''<br />'' '''II.Constantius''''un kuzeni.'' ||align="center"| Mayıs 332 ||align="center" | 5 Ekim [[361]] <br /> ''Galya'da ordusu tarafından imparator ilan edilmiştir; '''II. Konstantius''''un âni ölümü ile meşru imparator olmuştur.'' ||align="center" colspan="2"| 28 Haziran [[363]]<br />''Savaş sırasında aldığı yaralardan ölmüştür.'' ||align="left"|*'''I. Konstantin''''in oğlu olan [[Julius Konstantius]]'un babası-değişik-annesi-bir erkek kardeşi. Annesinin doğum sırasında ölümü ve babasının '''I. Konstantin''''in oğulları tarafından öldürülmesi ile yetim kalmış ve '''II. Konstantius''' tarafından evlatlık olarak yetiştirilmiştir. <br />*Sezar unvanı ile Galya'ya gönderilmiş; bu eyaleti iç isyan ve dış hücumlardan koruyarak iyi idare etmiştir. <br />*Sonunda '''II. Konstantius''' aleyhine başkaldırmış; ordusu tarafından ''Augustus'' olarak ilan edilmiş ve İtalya'nin kontrolunukontrolünü eline geçirmiştir.<br />* '''II. Konstantius''''un bir seferde iken beklenmedik bir hastalıktan ölümü üzerine tüm İmıparatorluk idaresi eline geçmiştir.<br />* İranlı Sasanilerine karşı bir savaşta aldığı yaralar nedeniyle ölmüştür. <br />* Hıristiyanlığı bırakıp tekrar Roma putperestliğini ve tanrılarını kabul etmesi dolayısıyla Hıristiyanlar tarafından '''Dönme Julianus''' adı verilmiş ve Avrupa tarih eserlerinde yerilmişdiryerilmiştir.

|align=center| [[Dosya:Valens1.jpg|100px]] ||align=center| '''[[Valens]]''' <br /> ('' Flavius Iulius Valens '')||align="center"|'' Roma ordusunda küçük rütbeli bir subay; '''I.Valentinianus''''in erkek kardeşi '' ||align="center"|328 ||align="center"|28 Mart [[364]]<br />'' Kardeşi tarafından atanmışdıratanmıştır '' ||align="center" colspan=2|9 Ağustos [[378]] <br />'' (Şimdiki [[Edirne]]) [[Adrianopol Savaşı]]'nda öldürülmüştür.'' ||align="left"|*''En son gerçek Romalı'' olarak adlandırılmıştır. Kardeşi '''I.Valentinianus''' tarafından Doğu İmparatorluğu'nu idare etmek için seçilmiştir.<br />*Saltanat döneminde pek etkisiz kalmıştır; hatta imparatorluk iddiası güden [[Procopius]] adlı bir isyancının kendini imparator ilan etmesini takiben tahtını bırakıp intihar etme kararından son anda vazgeçirilmiştir.<br />*Romalılar için tam bir felaket olan (şimdiki [[Edirne]]) [[Adrianopol Savaşı]]'nda öldürülmüş ve ordularının hemen tümü Got kavmi istilacıları tarafından imha edilmiştir.

|align=center| [[Dosya:Leo (474)-coin.jpg|100px]] ||align=center| '''[[II. Leo (imparator)|II. Leo]]''' <br /> ('' Flavius Leo '')||align="center"|'' '''I. Leo''''nun torunu '' ||align="center"| 467 ||align="center"|18 Ocak [[474]]<br />'' Dedesi '''I. Leo''''nun yerini almıştır. '' ||align="center" colspan=2| 17 Kasım [[474]] <br />'' Bilinmeyen bir hastalıktan ölmüştür. Zehirlendiği de söylenmişdirsöylenmiştir. '' ||*Babası '''Zeno''', annesi ('''I. Leo''''nun kızı olan) Ariadne idi. Büyükbabasının ölümü üzerine İmparatorluk tahtına çıkmıştır.<br />* Söylentilere göre annesi tarafından zehirlenerek babası olan '''Zeno''''nun tahta çıkması sağlanmıştır.

|align="center"| [[Dosya:Solidus-Justinian II-Christ b-sb1413.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[II. Justinianos]] ''' ||align="center"| '''''IV. Konstantin'''{{'}}in oğlu '' ||align="center"| 669||align="center"| 681''de ortak imparator''<br />; 685''de tek İmparator.'' ||align="center"| 695<br /> ''Bir askerî isyan sonu tahttan indirilmiştir.'' ||align="left"|*Aralık 711 ||align="left"| Emevi halifeliğine verilen yıllık haracı artırarak Kıbrıs'da bir Arap halifeliği ile Bizans devleti [[kondomininyum]]'u idaresi başlamışdırbaşlamıştır.<br />*[[Makedonya Cumhuriyeti|Makedonya]] bölgesindeki İslav kabilelerin isyanlarını bastırıp kabile mensuplarını [[Anadolu]]ya yerleştirmiştir.<br />*Emevilere karşı tekrar bir savaş başlatıp, onların işgali altında bulunan Ermenistan'i kaybetmelerine neden olmuştur.<br />*Kafkaslardaki [[Roma İberyası]] eyaletlerinden gelen gelirler iki devlet arasında ([[Ermenistan]] ile Bizans arasında) bölüştürülmeye başlanmıştır.<br />*Bundan kısa bir zaman sonra İmparatorluk tahtından indirilmiştir.

|align="center"| [[Dosya:JohnIIIVatatzesGoldHyperpyronMagnesia.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[III. İoannis|III. İoannis Dukas Vatatzes]]''' ||align="center"| '''I. Theodoros'''{{'}}un damadı'' ||align="center"| y.1192 ||align="center"| Aralık 1221 ||align="center" colspan=2| 3 Kasım, 1254 ||align="left"|* '''I. Theodoros'''{{'}}un büyük kızı olan [[İrene Laskarina]] ile evlenmiştir. 1212de kayın-babasının varisi olarak ilan edilmiştir.<br />* 1221 ile 1224 arasında '''I. Theodoros'''{{'}}un hayata kalan erkek kardeşlerinin direnmeleri ile karşılaşmıştır. Rakipleri Latin İmparatorluğu ile müttefik olmuşlardir. Çıkan çatışmalarda galip gelen '''I. Theodoros''' 1225de Latin İmparatorluğu'ndan bazı toprakları da kendi ülkesine ilhak etmiştir.<br />* Bu sırada [[Edirne]] (Adrianopole)'u da eline geçirmiştir; fakat sonradan bu şehri [[pir Despotluğu|Epir Despotu]] [[Theodoros Komnenos]]' a kaybetmiştir. 1230'da Bulgar Hanı [[II. İvan Asen]] ile ittifak yapmıştır. <br />* 1246da [[Selanik]]'i de imparatorluk içine almayı başarmıştır ve sonraki gayretlerini Epir aleyhine yöneltmiştir. <br />* İzmik İmparatorluğu'nun [[Ege Denizi]] alanlarının kontrolukontrolü almasına yöneltmiş ve özellikle [[Rodos]] adasının idaresini almıştır.<br />* Ülkesi için dahili politikaları ile ekonominin nispeten refah içinde olmasını sağlamaya çalışmıştır.

|align="center"| [[Dosya:Michael VIII Palaiologos (head).jpg|100px]]||align="center"| '''[[VIII. Mihail]]'''<br />''Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος''||align="center"| '''''III. Aleksios'''{{'}}un büyük torunu'';<br />''Evlilikle '''III. İoannis'''{{'}}in büyük yeğeni''||align="center"| 1223||align="center"| ''1 Ocak, 1259'e kadar ortak imparator''<br />'' 25 Aralık, 1261'den itibaren kıdemli İmparator.''||align="center" colspan=2| 11 Aralık, 1282||align="left"|* '''III. İoannis'''{{'}}in bir büyük yeğeni olan [[Theodora Dukaina Vatatzina]] ile evlenmiştir.<br />* 1256'da '''VIII. Mihail''' [[Anadolu Selçuklu Devleti]] hükümdarı olan [[II. İzzeddin Keykavus]]'un temsilcileri ile bir hükümet darbesi planlanlamaktan dolayı suçlandırılmıştır. [[Konya]]'da Keykavus sarayına ya kendi isteğiyle gitmiştir veya sürgün olarak gönderilmiştir.<br />* 1258de geri çağrılmış ve [[Frank]] asıllı paralı askerler birliğinin komutanı (yani ''Megas Kontostaulos'') olarak atanmıştır.<br />* Bu görevinde iken '''IV. İoannis'''{{'}}in devlet naibi olan George Muzolon'un bir suikastle öldürülmesini ve bunun sonucu naipligin kendine geçmesini planlamıştır.<br />* Konstantinopolis'un tekrar [[Aleksios Strategopoulos]] idaresindeki İznik Bizans orduları tarafından geri alınmasına kadar, iki yıl ortak imparator olarak görev yapmıştır.<br />* Konstantinopolis geri alınması ile '''VIII. Mikhail''' başkentini İznik'ten oraya nakletmiş ve imparatorluk ortağını elimine ederek tek İmparator olmuştur. <br />* 1259da '''VIII. Mikhail''' [[Achae Prensi]] [[II. William Villehardouin]] ile [[Epir Despotluğu|Epir Despotu]] [[II. Mihail Komnenos Dukas]] bağlaşık ordusunu [[Pelagonia Savaşı]]'nda yenilgiye uğratmıştır. Bunun sonucu [[Mora]] yarımadasında bulunan [[Mistras]], [[Monemvasia]] ve Maina kalelerini kontrolukontrolü altına almıştır.<br />* 1274 yılında [[İkinci Lyon Konsili]]nde [[Doğu Ortodoks Kilisesi|Doğu Ortodoks Hristiyan]] Mezhebi ile Batı [[Katolik]] Mezhebi kiliselerini birleştirmeye çalışmıştır.<br />* Düşmanı olan Napoli Kralı [[Anjoulu Carlo]] (Charles d'Anjou, Napolili I. Charles) aleyhine bir isyan olan ve [[Sicilya Vesperleri]] adı verilen bir isyanı gizlice körükleyip desteklemiş ve bu isyan sonucu [[Sicilya Krallığı]]'nın ikiye ayrılmasına sebep olmuştur.<br />* '''VIII. Mihail''' bundan sonra Aragon Kralı [[III. Peter]]'i Sicilya'yı istila etmesi için çok büyük bir miktarda (60.000 altın [[formatum]] sikkesi) rüşvet vererek Bizans hazinesini boşaltmak zorunda kalmıştır.<br />* Öldüğü zaman hem Hristiyan Ortodoks hem de Hristiyan Katolik kiliseleri tarafından aforoz edilmiş bulunuyordu.

|align="center"| [[Dosya:Andronikos III Palaiologos.jpg|100px]] ||align="center"| '''[[III. Andronikos]]'''<br />''Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος'' ||align="center"| '''''IX. Mikhail'''in oğlu'' ||align="center"| 25 Mayıs, 1297||align="center"| ''1316'da ortak imparator''<br />''1321'dan itibaren rakip imparator'';<br /> ''24 Mayıs, 1328'de tek imparator''.||align="center" colspan=2| 15 Haziran, 1341||align="left"|* 1321'de [[Edirne|Adrianople]]'yi merkezi yaparak kendisini büyük-babasının karşıtı bir rakip İmparator olarak ilan etmiştir.<br />* Rakiplerine karşı çıkartığı iç savaştan galip çıkmış ve Konstantinopolis'te İmparator olmuştur. <br />* '''III. Andronokis'''{{'}}un saltanatı sırasında etkin idare gücü kendinin ''[[Megas Domestikos]]''{{'}}u ("Bizans Ordusu komutanı") olan [[VI. İoannis|İoannis Kantakuzenos]]'un elinde bulunmaktaydı ve İmparator sadece dış savaşlar ve sürek avları ile meşgul olmaktaydı.<br />* '''III. Andronikos''' [[Foça]]'nin ve [[Midilli]] ve [[Sakız]] adalarının ülkesine katılmasını sağlamıştır.<br />* Ancak yeni gelişen Osmanlı devleti hükümdarı [[Orhan Gazi|Orhan Bey]] '''III.Andronikos''' komutasındaki Bizans ordusunu 1329da [[Maltepe (Pelekanon) Savaşı]]'nda büyük bir yenilgeye uğratıp 1331de [[İznik|Nikea]] ve 1337de [[İzmit|Nikomedia]] şehirlerini zaptetmistir. Bundan sonra Anadolu'da sadece [[Alaşehir|Filadelfiya]] ve birkaç liman Bizans hakimiyeti altında kalmıştır.<br />* Sırp Kıralı [[IV. Duşan]] ise yaklaşık 1331de Makedonya'da Bizanslılar elinde bulunan [[Ohri]], [[Pirlepe]], [[Kastoria]], [[Ustrumca]] ve [[Vodan]] şehirlerini zaptederek ülkesinin sınırlarını genişletmiştir. <br />* Buna karşılık '''III. Andronikos''' taht kavgalarından çıkan idari krizlerden faydalanarak 1333de [[Teselya]] ve 1337de [[Epir]] bölgelerini Bizans İmparatorluğu kontrolukontrolü altına almayı başarmıştır.