Latin İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark

'''Latin İmparatorluğu''' ya da '''Konstantinopolis Latin İmparatorluğu''', Latinlerin [[1204]] yılında [[Dördüncü Haçlı seferiSeferi]]'nin neticesinde [[Konstantinopolis]]'i işgal ederek kurduğu bir devlettir. Haçlıların Romanya adını verdiği bu devlet 57 yıl ayakta kalmış, [[25 Temmuz]] [[1261]] tarihinde [[İznik Rum İmparatorluğu|İznik İmparatoru]] [[VIII. Mikhail Palaiologos]]'un [[Konstantinopolis]]'i [[Haçlılar]]dan geri almasıyla ortadan kalkmıştır.

Mart 1204'te Venedik Dükü yaşlı [[Enriko Dandolo]] ile haçlı orduları komutanları Bizans İmparatorluğunu parçalamak için ''Partitio terrarum imperii Romanie'' adı verilen bir antlaşma imzaladılar. Buna göre bir Venedik temsilcisi ve 6 Haçlı orduları temsilcisinden kurulu bir imparator seçim komitesi kurulacaktı. Eğer bu komite bir Frank'i imparator seçerse Konstantinopolis (Katolik) Patrik'i Venedikli olacak ve aksi olursa patrik Frank olacaktı. Yeni Latin İmparatoru Konstantinopolis'in ve ülkenin dörtte birini doğrudan doğruya idare edecek ve imparator payına Haliç'te bulunan yeni Blakhernai (bugüne kalan parçası [[Tekfur Sarayı]]) Sarayı ve Marmara'ya bakan eski saray bulunacaktı. Geri kalan dörtte üç Venedik'le kendilerine bölge verilecek Haçlı Seferi baronları arasında eşit olarak bölüştürülecekti. Kendilerine bölge verilecek Haçlı soylu idarecileri Latin İmparatoruna sadakat yemini edip onun vasali olacaklardı. Fakat Venedik Latin İmparatoruna sadakat yemini etmeyecek ve onun vasali[[vasal]]ı olarak kabul edilmeyecekti.

Nisan 1204 ortasında Konstantinopolis Haçlıların eline geçip, Haçlılar tarafından tamamiyletamamıyla talan edilip yakılıp yıkıldıktan ve geri verilen talanin bir kısmı ortaklaşa bölüştürüldükten sonra Haçlılar imparator seçme sorununa eğildiler. Haçlılar tarafından iki soylu Latin İmparatorluğuna adaydılar; [[Montferratlı Boniface]] ve [[Konstantinopolisli I. Baodouin|Flandre Kontu IX. Baudouin]]. Montferratlı Boniface önceden en iyi aday gibi görünmekteydi. O, bu Haçlı Seferi'nin hazırlayıcılarının başındaydı. Bu görevi yapmayı çok istiyordu ve harap talan edilmiş Konstantinopolis'i araştırıp eski Bizans İmparatoru [[II. İsaakios Angelos]]'un eski karısı Macar Kralı Bella III'ün kızı İmparatoriçe Margit'i buldurup bu toplantıdan 3 gün önce evlenmişti. Ama Venedik Dükü onu istemiyordu. 16 Mayıs 1204'de Bukeleon Sarayı'nda toplanan imparator seçim komitesinde altı Venedik temsilcisi blok halinde Baudouin'i tuttular; altı Frank temsilciden ancak 1'i Boniface'a oy verdi. Böylece, hiç beklenmedik şekilde, Montferratlı Boniface imparator olamadı ve Latin İmparatoru olarak [[Hainaut]] ve [[Flandre]] Dükü Baudouin seçildi. Aynı gün talan edilmiş ve bir Katolik Katedrali haline getirilmiş [[Ayasofya]]'da Latin İmparatoru I. Baudouin olarak taç giydirildi. Yeni Katolik Konstantilopolis Patrik'i seçilmiş olan Venedikli keşiş Tommaso Morosini daha Konstantinopolis'e varmamıştı ve taç giydirme törenine katılmadı. Böylelikle Latin İmparatoru Venedikliler tarafından seçildi ama taç giydirilmesi Venediklilerce yapılmamış oldu.

Şubat 1205'te [[Dimetoka]] ve civarını kendi idaresi altına almış olan Latin asıllı idareci Frank soylu öldüğü zaman, şehir halkı bölgenin idaresini Bulgar Çarı [[Kaloyan]]'a teslim ettiler. Bunun üzerine Bulgarlar üzerine yürüyen Latin İmparatoru Baudouin Bulgar ordusu ile 14 Nisan 1205 'te [[Hadrianapolis Muharebesi (1205)|Hadrianapolis Muharebesi]]'ına girişti. Latinlerin zırhlı ağır süvari birlikleri Kaloyan tarafından bir pusuya yakalanarak imha edildi ve Baodouin Bulgarlara esir düştü. Bulgarlar onu esir olarak başkentleri olan [[Veliko Tarnovo]]'ya götürüp (şehirde hala Baudouin Kulesi adıyla bulunan) bir sur kulesinde hapse kapattılar ve 1205de1205'te ölümüne kadar hapis kaldı.

Bu yenilgiden birkaç hafta sonra hala Konstantinopolis'de halate bulunan yaşlı Venedik Dükü [[Enriko Dandolo]]'da öldü. Böylece Venedikliler yeni imparator seçilmesi sureci içinde bir otoriter direktiften yoksun kaldılar. Bu imparator seçimi süreci sonunda Baudouin'in kardeşi Hainaut, Flandreli Henri Latin İmparatoru oldu.

Bulgar Çarı Kaloyan 1205-1206'da Filibe (o zamanki Philippopoli)'yi kuşattı ve şehri aldıktan sonra şehrin idarecilerini ve dinsel görevlilerini büyük işkencelerle öldürttü ve şehri yıkıp nerede ise yerle bir etti. Sonra [[Lüleburgaz]] (o zamanki Arkadiopolis) ve [[Vize, Kırklareli|Vize]]'yi de eline geçirip bu şehirlerdeki ahaliyi kılıçtan geçirdi. Bulgarların bu zalim fetihleri Latin'leriLatinleri karşı mücadeleye geçmeye zorladı. Yeni İmparator seçilen Flandra'lı Henri bir ordu ile Bulgarların üzerine yürüyerek Dimotaka'yı tekrar eline geçirdi. Ondan sonra İstanbul'a dönen Henri 20 Ağustos [[1206]]da Ayasofya'da bir törenle taç giydi. Ama hemen oradan ayrılarak tekrar bir Bulgar seferine girişti.

[[1207]] ilkbaharında Bulgarlar tekrar Edirne'yi kuşattılar. Anadolu tarafında [[İznik İmparatorluğu]] ile uğraşmakta olan Flandreli Henri hemen Trakya'ya geçerek Edirne'yi kuşatmadan kurtarmayı başardı. Henri'nin şansı kendisine yardımcı oldu ve 1207'de Bulgar Çarı [[Kaloyan]] Selanik'i kuşatmakta iken kendi adamlarından biri tarafından öldürüldü. Ertesi yıl Henri tekrar taht kavgası içinde bulunan Bulgarlar üzerine sefer yaptı. Bu sefer Trakya'da Bulgarlara kaybedilmiş olan eski bölgeleri tekrar eline geçirdi. [[1210]]da eski Çar Kaloyan'in kızı Bulgar Maria ile Henri evlendi ve [[Bulgarlar]] ile Latin Imparatorluğuİmparatorluğu arasında bir barış yapıldı.

Fakat bu sefer Epir Despot'u I. Mihail Selanik'e gözünü dikmiş ve 1210da1210'da I. Mihail Selanik Krallığına hücuma geçti ve şehri kuşattı. Bu Henri'yi güneyden tekrar Selanik'e dönüp sehri Mihail'in kuşatmasından kurtarmaya ve Mihail'in tekrar Henri'nin vasalı olduğunu kabullenmesine zorladı.

1216 yılında Latin İmparatoru olan [[Konstantinopolisli Henri|Flandreli Henri]], yerine geçecek bir varis bırakmadan ölünce baronlardan oluşan bir komite Baudouin ve Henri'nin kızkardeşi [[Konstantinopolisli Yolanda|Flandreli Yolanda]]'nın kocası Tonerre, Auxerre ve Namur Kontu olan [[Konstantinopolisli Peter|Peter de Courtenay]]'a imparatorluk tacını vermeyi teklif ettiler. Peter, 9 Nisan [[1217]] tarihinde [[Roma]]'da tactaç giydirildi ve bu merasimde Venediklilere verilmiş olan imtiyazları koruyacağına dair bir yemin etti. Fakat Balkanlara geçtiği zaman [[Epir Despotluğu]] tarafından yapılan bir baskınla Arvavutluk'data yakalanıp hapse atıldı ve [[1218]]-[[1219]] dönemini hapiste geçirip [[Konstantinopolis]]'i hiç göremedi.

Hamile olan dul karısı, Yolanda kocasından ayrı olarak denizden Konstatinopolis'e gelmişti ve orada sarayda oğlu [[Konstantinopolisli II. Baodouin|Baodouin]]'i doğurdu ve Yolanda Latin İmparatoru olarak kabul edildi. Ona naibnaip olarak Latin İmparatorluğu önce Bethuneli Konon tarafından fiilen yöneltildi ve o 17 Aralık [[1219]]'da ölünce Geoffroy de Merry, Narjot de Toucy ve Théodore Branas'dan oluşan bir naipler koleji fiilen idareyi ele aldı.

1220de1220'de Yolanda'ninnın oğlu [[Konstantinopolisli Robert|Robert]]'a imparator olarak tactaç giydirildi. Robert de Courtenay'in hükümdarlık yıllarında en önemli olaylar İznik'de kurulmuş olan [[İznik İmparatorluğu]] ile ilişkilerin önce iyileşmesi; fakat sonradan [[1224]]de İznik İmparatoru [[III. Yannis Vatatzes]] ile yapılan Paimaneon Savaşı'nın Latinler tarafından kaybedilmesi ve İznik İmparatorluğunun güçlenip Latin İmparatorluguİmparatorluğu'nu tehdit etmesidir. Zaten halk tarafından hiç beğenilmeyen Latinler bu savaştan sonra Anadolu topraklarından atıldılar.

!TacTaç giyme