Hârizmî: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
29. satır:
 
'''Hârizmî''' ({{dil-fa|'''الخوارزمي'''}}) ya da tam adıyla '''Ebû Ca'fer Muhammed bin Mûsâ el-Hârizmî''', [[matematik]], [[gökbilim]], [[coğrafya]] ve [[algoritma]]<ref>[[algoritma]]</ref> alanlarında çalışmış [[Farslar|Fars]]<ref name="facstaff.uindy.edu">Oaks, Jeffrey A., [http://facstaff.uindy.edu/~oaks/MHMC.htm "Was al-Khwarizmi an applied algebraist?".] University of Indianapolis. Retrieved on 2008-05-30.</ref><ref>Hogendijk, Jan P. (1998). [http://www.kennislink.nl/web/show?id=116543 "al-Khwarzimi"]. Pythagoras 38 (2): 4–5. ISSN 0033–4766.</ref> [[bilim insanı]].<ref name="Springer Reference Biographical Encyclopedia of Astronomers">{{kitap kaynağı|ad=Hockey, Thomas Trimble, V., Williams, Th., Bracher, K., Jarrell, R., Marché, J.D., Ragep, F.J.|başlık=Springer Reference Biographical Encyclopedia of Astronomers|isbn=978-0-387-31022-0|sayfa=631}}</ref> Hârizmî [[780]] yılında [[Harezm]] bölgesinin [[Hive]] şehrinde dünyaya gelmiştir. [[850]] yılında [[Bağdat]]'ta vefat etmiştir.
 
Hint rakamları üzerine yaptığı çalışmaların latince çevirileri ondalık konumsal sayı sistemini 12. yüzyılda batı dünyasına tanıtmıştır. El-Harezmī'nin Tamamlama ve Dengeleme ile Hesaplamaya Dair Özlü Kitabı doğrusal ve ikinci dereceden denklemlerin ilk sistematik çözümünü sunmuştur. Cebiri bağımsız bir disiplin olarak öğreten, "indirgeme" ve "dengeleme" (denklemin farklı taraflarındaki benzer terimlerin aynı tarafa alınarak sadeleştirilmesi) yöntemlerini tanıtan ilk kişi olduğu için, Harezmi cebirin atası ya da kurucusu olarak tanımlanmıştır. Cebir alanındaki çalışmaları, 16. yüzyıla kadar Avrupa üniversitelerinde temel matematik ders kitabı olarak kullanılmıştır.
Batlamyus’un “Corafya” isimli yapıtını gözden geçirerek düzenlemiş, astronomi ve astroloi alanında çalışmalar yapmıştır.
Bazı kelimeler el-Harezmī'nin matematiğe olan katkılarının önemini yansıtır. “Cebir” kelimesi ikinci dereceden denklemleri çözmek için kullandığı iki işlemden biri olan al-jabr’dan türemiştir. Algoritma kelimesi ise isminin latin biçimi olan Algoritmi’ den gelmektedir.Ayrıca ismi her ikiside basamak anlamına gelen, (İspanyolca) guarismo ve (Portekizce) algarismo kelimelerinin kökenini oluşturur.
 
== Hayatı ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Hârizmî" sayfasından alınmıştır