|
}}
'''Spiro Theodore Agnew''' ([[9 Kasım]] [[1918]], [[Baltimore]]-[[17 Eylül]] [[1996]], [[Berlin, Maryland|Berlin]], [[Maryland]], [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]), [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin 39. başkan yardımcısı. 1968'de ve 1972'de, [[Richard Nixon]]'un başında bulunduğu [[Cumhuriyetçi Parti (ABD)|Cumhuriyetçi Parti]] listesinden seçilmiştir. Ülkesinin tarihinde en yüksek ikinci devlet görevinden çekilen ikinci (birincisi 1832'de John C. Calhoun), baskı altında istifa eden ilk kişidir.
== İlk yılları ==
Babası bir [[Yunan]] göçmeniydi. Anagnostopoulos olan adını kısaltarak Agnew yapmıştı. Spiro Agnew, [[Baltimore Üniversitesi]]'nde [[hukuk]] öğrenimi gördükten sonra 1947'de Baltimore'un bir banliyösünde [[avukat]]lığa başladı. 1957'de Baltimore ili İmar Temyiz Kurulu'na atandı. 1962'de Baltimore İl Yönetimi'ne seçildi. 1967'de Maryland valisi olduktan sonra, artan oranlı gelir yasasını, çevre kirlenmesine karşın katı hükümler içeren bir yasayı ve [[Mason-Dixon Çizgisi]]nin (ABD'de Kuzey ile Güney'i ayırdığı kabul edilen çizgi) [[Güney ABD|Güney]]inde [[ırk ayrımı]] gözetmeden herkese ev kiralanmasını (''open-housing'') öngören ilk yasayı yürürlüğe soktu. Eyalette 306 yıldır ırklar arasında evliliği yasaklayan yasayı yürürlükten kaldırdı. Ancak Nisan 1968'deki ırkçılık karşıtı ayaklanmalarda pasif direnişe karşı sert bir tutum aldığı için, [[Afrikalı-Amerikalı|Siyahların]] ve [[liberal]]lerin desteğini kaybetti. Polisin yetkilerini büyük ölçüde artırdı. Sağlık harcamalarıyla sosyal harcamalardan yapılacak kesintileri destekledi.
== Başkan yardımcılığı ==
1968'de başkan yardımcılığı için aday gösterildiğinde Amerikan kamuoyunda çok az tanınıyordu. Ilımlı imajı, göçmen geçmişi ve hitabetteki başarısı onu, 1968'de Richard Nixon'ın başkanlık yarışındaki cazip bir mücadele ortağı yaptı. Nixon, [[Güney ABD|Güney eyaletleri]]ndeki ılımlı oyları çekmek için uyguladığı “Güney Stratejisi” için uygun bir aday olduğunu düşündüğü Agnew'i başkan yardımcısı adayı olarak seçti.
Bu göreve seçildikten sonra hoşnutsuzluk içindeki radikal kesimlere çatan konuşmalarıyla ülke çapında üne kavuştu. Yönetimle ilgili haberlerde nesnellikten uzak olduklarını öne sürerek iletişim araçlarını eleştirdi. Kendisine karşı gelenlere ağır suçlamalarda bulundu. 1972'de Nixon tarafından aday gösterildiği başkan yardımcılığa tekrar seçildi.
== İstifası ==
Baltimore savcısı George Beall 2 Ağustos 1973'te ona, özellikle Maryland valiliği dönemine ilişkin [[gasp]], [[rüşvet]] ve [[vergi kaçakçılığı]] suçlamalarıyla ilgili olarak, hakkında soruşturma açıldığını bildirdi. Bundan sonra Agnew'in yıldızı sönmeye başladı. Önceleri bu soruşturma konusunda tartışmayacağını söylediyse de, televizyonda bir açık oturum düzenleyerek suçlamalara ilişkin gazete haberlerini “İğrenç yalanlar” olarak niteledi. Ancak 10 Ekim 1973'te federal iddianame eline geçince, başkan yardımcılığından istifa etti. Aynı gün, oldukça dramatik ve beklenmedik bir biçimde Baltimore'daki Bölge Mahkemesi'nin önüne çıktı. Maryland valisiyken 1967'de eline geçen 29,500 doları gelir vergisi beyannamesinde göstermediği yolundaki tek federal iddia karşısında ''nolo contendere'' (sanığın suçu kabul etmeden cezayı üstlenmesi) isteminde bulundu. Bu davanın, kendisinin suçlu olduğu önyargısına dayandırıldığını belirterek, ulusun çıkarına olduğu için istifa ettiğini açıkladı.
Yargıç Walter E. Hoffman Agnew'ı 10,000 dolar para ve üç yıl göz hapsi cezasına çarptırdı. Ayrıca, adalet bakanının mahkemeye kişisel bir başvuru yaptığını, kendisinin de bu nedenle Agnew'a hapis cezası vermediğini belirtti. Agnew, Maryland eyaletinin 1974'te onu barodan çıkartması üzerine, yabancı ülkelerle iş gören şirketlere danışman olarak özel sektörde çalışmaya başladı.
Agnew 1976'da bir başkan yardımcısının düşüşünü anlatan ''The Canfield Decision'' (Canfield Kararı) adlı romanını yayımladı. Siyasi kariyeri için bir savunma ve [[Nixon]] yönetimindeki görevlilere karşı bir saldırı niteliğindeki ''Go Quietly... or Else'' (1980; Sessizce Git... Yoksa) ikinci kitabıdır.
17 Eylül 1996'da yaşamını yitirdi.
== Kaynaklar ==
* ''İngilizce Vikipedi'', [http://en.wikipedia.org/wiki/Spiro_Agnew Spiro Agnew maddesinden] tercüme edilmiştir.
* Encyclopædia Britannica
== Dış bağlantılar ==
[[Kategori:1996 yılında ölenler]]
[[Kategori:Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcıları]]
[[Kategori:ABD'li avukatlar]]
[[Kategori:ABD'li karacı subayları]]
[[Kategori:Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı adayları]]
[[Kategori:ABDII. Dünya Savaşı'linda Amerikan yazarlaraskerler]]
[[Kategori:ABDVietnam Savaşı'linda antikomünistlerAmerikalılar]]
[[Kategori:ABD'liYunan Anglikanlarasıllı Amerikalılar]]
[[Kategori:II. Dünya Savaşı'nda ABD'li askerler]]
[[Kategori:Vietnam Savaşı'nda ABD'liler]]
[[Kategori:Yunan asıllı ABD'liler]]
[[Kategori:Johns Hopkins Üniversitesi mezunları]]
[[Kategori:Maryland valileri]]
| 