Varşova Gettosu Ayaklanması: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
→‎top: düzeltme AWB ile
34. satır:
[[Varşova]]'dan sürülerek [[Treblinka İmha Kampı]]na gönderilmek istenen Yahudilerin direnişinden başlayan ve Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB: ''Yahudi Muharebe Örgütü'') ve Żydowski Związek Wojskowy (ŻZW: ''Yahudi Askerî Birliği'') gibi Yahudi direnişçi örgütleri ve Armia Krajowa (AK / ''Yurt Ordusu'') ve Gwardia Ludowa (GL: ''Halk Muhafızı'', sonraki Armia Ludowa: AL: ''Halk Ordusu'') gibi Polonyalı silahlı örgütlerin giriştiği ayaklanma. [[19 Nisan]] [[1943]]'te başlayan ayaklanma dört hafta sürdükten sonra [[16 Mayıs]]'ta bastırılmıştır.
 
[[Adolf Hitler|Hitler]]'in [[Avrupa]]'yı [[Yahudiler|Yahudi]]lerden kurtarmaya yönelik "[[Nihai Çözüm]]"ün bir parçası olarak, Almanların ele geçirdiği her yerde, Yahudilerin imha edilmeden önce toplumdan tecrit edildiği gettolar kurulmuştu. Varşova [[Getto]]su, eski bir Yahudi mahallesini içine alıyordu.
 
Bu 340 hektarlık kuşatılmış alana [[1942]] yazına değin yaklaşık 500 bin Yahudi dolduruldu. [[22 Temmuz]] [[1942]]'den sonra her gün 5 bini aşkın Yahudi Treblinka'daki imha kampına gönderilmeye başladı.
 
Treblinka'dan kaçmayı başarabilen birkaç Yahudi sayesinde, gettodan nakledilenlerin gerçekte doğrudan gaz odalarına gönderildiği Varşova Gettosu'ndaki yeraltı örgütünce öğrenildi. [[18 Ocak]] [[1943]]'te bir gemiyi dolduracak sayıda [[Yahudiler|Yahudi]]'yi almak üzere gettoya giren Almanlar gizli Yahudi Muharebe Örgütü'nün beklenmedik silahlı direnişiyle karşılaştı.
 
Sokak çarpışmaları dört gün sürdü ve yaklaşık 50 Alman ile çok sayıda Yahudi öldü. Bu çarpışmalar sırasında da ZOB bazı Alman silahlarını ele geçirmeyi başardı. Almanlar geri çekildiler ve [[19 Nisan]]'a değin nakil işlemini durdurdular. [[SS]] şefi [[Heinrich Himmler]] [[20 Nisan]]'da [[Adolf Hitler|Hitler]]'in doğum günü onuruna gettoyu zorla temizlemek için özel bir harekat başlattı. Almanlar [[8 Mayıs]]'a değin ZOB'un yeraltı karargahına ulaşmayı başaramadı. Yeraltı sığınaklarında saklanan siviller teslim oldu. Tek yanlı savaş Yahudilerin cephanesinin tükendiği [[16 Mayıs]]'a değin sürdü. Ayaklanmada ölenlerin toplam sayısı tam olarak bilinmemekle birlikte, 28 günlük direniş sırasında Almanların verdiği birkaç yüz ölüye karşılık 56 bin dolayında Yahudi'nin öldürüldüğü ya da imha kamplarına gönderildiği sanılmaktadır.