Baas Partisi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
Siyasi yelpazede "milliyetçi sol" yok.
düzeltme AWB ile
30. satır:
1947'te [[Mişel Eflak]]'ın Arap Diriliş Partisi ile [[Ekrem Havrani]]'nin Arap Sosyalist Partisi'nin birleşmeleriyle kurulan Baas'ın (''Arap Sosyalist Diriliş Partisi'' de denir) adı "diriliş" anlamına gelir. Diriliş, tekrar başlangıç gibi algılanır.
 
Baas Arap dilinde yeniden diriliş anlamına gelmektedir. 1940 yılında Suriye'de kurulan bu hareketin ilk teorisyenleri [[Ekrem Havrani]] ile [[Mişel Eflak]]'tır (Eflak, Suriyeli bir [[Hıristiyan]] ve bu ideolojinin efsanevi lideridir). Baas ideolojisi, amaç olarak [[OrtadoğuOrta Doğu]]'da tek bir Arap devleti kurulmasını benimsemiştir. Partinin sloganı Birlik, özgürlük ve sosyalizm idi. Parti ideolojisi Parti birliğine ve dış baskılara karşı durmaya dayanıyordu. Baas hareketi Suriye'de ortaya çıkmışsa da, [[Irak]]'ta da taraftar bulmuştur. İlk kongresi 1947'de [[Şam]]'da yapılan Baas, kısa süre içinde [[Arap ülkeleri]]nin büyük bölümünde ve öbür ülkelerdeki Arap toplulukları arasında örgütlendi.
 
Baas Partisi Suriye ve Irak'ta yaptıkları devrimlerle iktidarı ele geçirmişlerdir. Daha tutucu ve ulusçu olan askerî kanadı, 1968'de [[Irak]]'ta, 1970'de [[Suriye]]'de iktidarı ele geçirdi. Baas, Suriye'de [[Hafız Esed]]'in ölümünden sonra da iktidarını koruduysa da Irak'taki Baas iktidarı 2003 yılındaki [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] işgaliyle son buldu.
37. satır:
1968'de [[Irak]]'ta darbeyle yönetimi ele geçiren Baas Partisi örgütlü yapısıyla kısa sürede bütün devlet kurumlarına egemen oldu. Temmuz 1979'da [[Saddam Hüseyin]], [[Hasan El Bekir]]'in yerine devlet başkanı oldu.
 
[[OrtadoğuOrta Doğu]]'yu etkileyen bir diğer önemli gelişme de, 1979 yılında [[İran]]'da yaşanan [[İslam Devrimi]] oldu. 1975'te [[Kürtler|Kürt]] sorununu çözmek için [[İran]]'a bazı ödünler veren [[Irak]] 1979'da bu ülkede yaşanan rejim değişikliğinden yararlanarak [[İran]]'a savaş açtı. Her iki ülkeye de insani ve ekonomik olarak büyük kayıplar verdiren [[İran-Irak Savaşı]] 1988'de imzalanan bir [[ateşkes]] antlaşmasıyla sona erdi.
 
[[II. Dünya Savaşı]]'ndan sonra başlayan [[Soğuk Savaş]] tüm dünyayı iki kampa ayırmıştı. 1980'li yıllar [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyetler Birliği]]'nin çözülme sürecine girmesine ve [[Soğuk Savaş]]ın sonuçlanmasına sahne oldu. İki kutuplu bir dünyadan tek kutuplu bir dünyaya doğru etkinlik haritası tekrar çizilmeye başlanması, [[OrtadoğuOrta Doğu]]'ya da yansıdı.
 
[[Irak]], Ağustos 1990'da petrol üretim kotalarını aşmak ve tartışmalı bölgelerden petrol çıkarmakla suçladığı komşusu [[Kuveyt]]'i işgal ederek 19. ili olarak topraklarına kattığını ilan etti. Saddam Hüseyin'in uzlaşmaz tutumu karşısında [[Birleşmiş Milletler|BM]]'ye üye çeşitli ülkeler [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] öncülüğünde [[Suudi Arabistan]]'a askeri yığınak yapmaya başladı. [[BM Güvenlik Konseyi]] Irak'a 15 Ocak 1991'e değin [[Kuveyt]]'ten çekilmesi için son bir uyarıda bulundu. 17 Ocak 1991'de başlayan ve Körfez Savaşı olarak bilinen [[Çöl Fırtınası Harekatı]] sonunda 27 Şubat 1991'de Kuveyt kurtarıldı. 28 Şubat'taki ateşkesin ardından kuzeydeki [[Kürtler]] ve güneydeki [[Şii]]ler arasında başlayan ayaklanmalar Irak kuvvetlerince acımasızca bastırıldı. 2 milyonun üzerinde Iraklı Kürt [[Türkiye]] ve [[İran]]'a sığındı. Bunun üzerine müttefik kuvvetler 36. paralelin kuzeyi ve 32. paralelin güneyindeki bölgeleri Irak uçuşlarına yasakladılar. [[Körfez Savaşı]]'ndan sonra uygulamaya konan [[Irak ambargosu|Irak'a yönelik BM ambargosu]] 1996 yılında başlayan [[Gıda Karşılığı Petrol Programı]]yla yumuşatıldı.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Baas_Partisi" sayfasından alınmıştır