Gürcistan: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
|||
52. satır:
| olay8 = [[Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı İşgali]]
| olay8_tarihi = 25 Şubat 1918
| olay9 = {{nowrap|[[
| olay9_tarihi = <br/>9 Nisan 1991<br/>25 Aralık 1991
| yüzölçümü_sırası = 120.
140. satır:
Bugünkü Gürcistan Taş Devrinden bu yana yerleşim yeri olmuştur. [[Dmanisi]]’de ortaya çıkarılan ve [[Homo georgicus]] olarak adlandırılan İnsansıgiller kalıntısı 1,8 milyon yıl öncesine tarihlenir. Klasik dönemde ülkenin doğusunda kurulan İberia Krallığı ve batısında kurulan [[Kolheti]] Krallığı, Gürcülerin kültürel gelişiminin ve devlet kurma geleneğinin başlangıcını oluşturdu. Yazılı kaynaklara göre Proto-Gürcülerin İÖ 12. yüzyıllarda tarih sahnesine çıkmışlardır. Arkeolojik buluntular ilk Gürcü siyasal yapılanmasının İÖ 7. yüzyıla kadar gerilere gittiğini gösterir. İÖ 4. yüzyılda ilk birleşik Gürcistan krallığı kuruldu.
[[Dosya:Colchis and Iberia, VI-III centuries B.C..jpg|thumb|300px|[[Kolhis]] ve [[İberya]], IV-III M.Ö.]]
Kolhis ve İberya'da 337 yılında [[Hıristiyanlık]] resmi din olarak ilan edildi. Ülke, 13. yüzyılda Kraliçe [[Tamar]] döneminde küçük bir imparatorluk haline geldi ve [[Şota Rustaveli]]’nin ünlü destanını da yazdığı bu dönemde Altın Çağı’nı yaşadı. Yüzyıllar boyunca [[İran]], [[Moğollar]], [[Rusya]] ve [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin çekişmesine sahne olan Gürcistan, 1801’den itibaren Rusya tarafından ilhak edildi. 1918-1921 arasında [[Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti]] adı altında bağımsız bir devlet kuruldu. 1921’de ülkeye [[Kızıl Ordu]] girdi ve Gürcistan [[Sovyetler Birliği|Sovyet]] cumhuriyetlerinden biri oldu. 1991 yılında yeniden bağımsızlığını kazandı.
=== Antik dönem ===
170. satır:
Gürcistan’da ulusal harekete, Pirveli Dasi (Birinci Grup) olarak adlandırılan edebi ve toplumsal hareketin kurucusu sayılan İlia Çavçavadze önderlik etti. Noe Jordania ile Karlo Çheidze’nin öncülük ettiği Marksist Sosyal Demokrat Parti de önemli hareketlerden biriydi. Bu partiye zamanla [[Menşevikler]] egemen oldu. [[1917 Devrimi]]’nden sonra, 26 Mayıs 1918’de Gürcistan bağımsızlığını ilan etti. Almanya’nın korumasına giren ülkede Noe Jordania başkanlığında bir hükümet kuruldu.
[[I. Dünya Savaşı]] sonunda [[Almanya]] ve müttefikleri yenilince [[İngilizler]] Gürcistan’ı işgal etti. Gürcistan, savaş sonrasında Paris Barış Konferansı’na katıldı ve bugünden daha geniş sınırlarıyla 22 ülke ve [[Milletler Cemiyeti]] tarafından tanındı. Ancak [[Bolşevik]] Rusya’nın tehdidi altındaydı. Buna karşın Mayıs 1920’de [[Moskova]] yönetimince de tanındı. Buna karşın Gürcü asıllı [[Josef Stalin|Stalin]] ve Orconikidze’nin yönetimindeki [[Kızıl Ordu]], Gürcistan’ı işgal etti ve Mart 1921’de ülkenin bağımsızlığına son verdi. Tiflis’te Bolşevik yönetimi kuruldu. Gürcistan, Transkafkasya Sovyet Federe Cumhuriyeti’ne bağlandı. Bunun üzerine 1924’te geniş çaplı bir halk ayaklanması başladıysa da Sovyet yönetimince bastırıldı. 1936 Anayasası uyarınca [[Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] kuruldu ve Gürcistan, [[
=== Yeniden bağımsızlığın ilanı ===
181. satır:
|}
SSCB'nin dağılma sürecine girmesinin ardından, Gürcistan`da da 1990 yılında güçlü bir bağımsızlık hareketi başlamıştır. Bu süreç içinde Gürcistan Yüksek Sovyeti tarafından, 1921 Gürcistan-[[
1991 yılı Mayıs ayında [[Zviad Gamsahurdia]] halkın %86,5 oyu ile yeni kurulan Cumhuriyetin Başkanı oldu. 21 Aralık 1991 tarihinde başlayan iç çatışmalar, 6 Ocak 1992'de Zviad Gamsahurdia’nın ailesi ile birlikte ülkeyi terk etmesiyle son buldu. Ekim 1992’de yapılan seçimler sonucunda [[Eduard Şevardnadze]] Devlet ve Parlamento Başkanı seçildi. 2003 yılında yapılan seçimlerin ardından meydana gelen [[Gül Devrimi]] ile birlikte [[Mihail Saakaşvili]] seçimle devlet başkanlığı görevini üstlendi. Kasım 2007 tarihinde, Saakaşvili siyasal gösteriler sonrasında görevinden bir yıl erken ayrılmaya karar verdi ve yeniden devlet başkanlığı seçimlerine gidildi. 5 Ocak 2008'de yapılan devlet başkanlığı seçimlerinde [[Miheil Saakaşvili]] yeniden devlet başkanı seçildi.
240. satır:
|[[Dosya:Btc pipeline route.png|thumb|150px|[[BTC Boru Hattı]]]]
|}
[[
1991'de bağımsızlığını kazandıktan sonra Gürcistan'daki ekonomik durumunun oldukça istikrarsız olduğu gözlenmiştir. Bağımsızlığın ilk yıllarında, yüksek enflasyon, sanayi ve tarım ürünleri üretiminde azalma, ülkeye gelen turist sayısında düşüş ve işsizlik oranında artış görülmüştür. Bağımsızlığın ilan edilmesinden 1995 yılına kadar geçen sürede Gürcistan'ın GYSH'sı her yıl azalan bir seyir izlemiştir.
319. satır:
Gürcistan nüfusu, dilsel dağılım açısından da çok çeşitlilik gösterir. [[Güney Kafkas dilleri]] ailesinden [[Gürcüce]], [[Megrelce]], [[Svanca]] ve [[Lazca]] konuşan nüfus çoğunluğu oluşturur. Megrel, Svan ve Laz dilleri konuşan nüfusunun yanı sıra, Gürcü olmayan nüfus da kendi dillerinin yanı sıra [[Gürcüce]] konuşur. Gürcistan’ın resmi dili [[Gürcüce]]’dir; Abhazya Özerk Cumhuriyeti'nde [[Abhazca]] da resmi dil kabul edilmiştir. Güney Kafkas dillerini konuşan nüfusun oranı %83,8'dir (buna [[Gürcüce]], [[Megrelce]], [[Lazca]] ve [[Svanca]] dâhildir). Kalan nüfusun %6,5’i [[Azerice]], %5,7’si [[Ermenice]] ve %4,5’i başka dilleri konuşur.
[[
Etnik Gürcü nüfusunun yaklaşık %5’inin yurtdışına göç ettiği tahmin edilmektedir. 2006 istatistiklerine göre Gürcistan en büyük göçü [[Türkiye]] ve [[Çin]]’den almıştır.
|