Musul: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
→‎Tarihi: düzeltme AWB ile
YBot (mesaj | katkılar)
k inşaa → inşa
42. satır:
'''Havlan''' ya da ''' Mavsil''' de denilen Musul, [[El Cezire bölgesi]]nde, Dicle Nehri kıyısında, eski [[Ninova]] şehrinin batısında kurulmuştur. Savunmaya uygun coğrafî konumuyla, verimli topraklara sahip olan şehir, antik çağdan sonra Hıristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. Halife [[Ömer]] zamanında İslâm idaresine giren Musul, [[Emeviler]] ve [[Abbasiler]] döneminde de önemini korumuştur.
 
1092 yılında [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu]], daha sonra Atabeklerin yurdu olan Musul, [[I. İmadeddin Zengi]] (1127­-1146) zamanında mamur bir belde olmuştur. Şehrin eski surları tamir edilerek muhteşem binalar ve bahçelerle süslenmiştir. Bu bölgede yaşadığı söylenen Yunus, Daniel, Circis gibi peygamberler adına türbe ve makamlar inşaainşa edilerek ziyaretgâh haline getirilmiştir. Çarşı meydanında İmadeddin Zengî'nin tamir ettirdiği [[Emevîye Camii|Emeviye Camii]], [[Nureddin Zengi|Nureddin Zengî]]'nin yaptırdığı [[Musul Ulu Camii|Ulu Camii]], Mücahideddin Kaymaz'ın Dicle kenarındaki [[Mücahidi Medresesi|Mücahidî Külliyesi]] önemli yapılar arasında yer almıştır.
 
[[Bedreddin Lülü]] zamanında (1233-1251) Musul en parlak dönemini yaşamıştır. Tepede iç kale, düzgün caddeler, çoğunun üzeri kubbe ve tonozlarla örtülü kâgir evler, cami, türbe, saray ve hanlarıyla Musul, seyyahların anlatmakla bitiremediği bir şehir olmuştur(2). 646 (1288) yılı havadisinde İbn-i Fevtî, Musul'un mamur olduğunu, Bağdad sel taşkınına maruz kaldığından, Musul'un Hatuniye mahallesindeki Türkmen çarşısının dolup taştığını, [[Bağdad]]lıların alışverişlerini buradan yaptıklarını kaydeder.
 
[[Moğol istilası|Moğol istilâsında]], Bedreddin Lülü'nün sağlığında yağmalanmaktan kurtulan şehir, 1261 yılında saldırıya uğrayıp yok olmuştur. 1871'de Musul'da 18 cami, 300 mescid, 14 medrese, 10 hânkâh, 2 köprü 1 de sur duvarı bulunduğu tespit edilmiştir(4). Bu eserler, Atabekler döneminden kalan birkaç yapı dışında, Osmanlı döneminde inşaainşa edilmiştir. [[Timur]] işgali sırasında şehirdeki bayındırlık faaliyeti arttırılarak [[Nebi Yunus Külliyesi|Nebi Yunus]] ve [[Nebi Circis Külliyesi|Nebi Circis külliyeleri]] tamir edilmiştir. [[Akkoyunlular]] devrinde meydana gelen çekişmelerden zarar gören Musul, [[Safeviler]] zamanında da aynı ilgisizlikle başbaşa kalmıştır. Bekir Subaşı hadisesi ile İranlıların eline geçen Musul, 1667 depreminde büyük hasar görmüş, veba salgını başlayınca, halk kit­leler halinde göç etmek mecburiyetinde kalmıştır. Bundan: sonra sık sık çevre eşkiyası ve Sincar bölgesi [[Yezidiler|yezîdîleri]] tarafından soyulan şehir, [[Nadir Şah]]'ın işgali ile iyice perişan olmuştur. [[Osmanlılar]]ca geri alınan Musul, 1850 yılında mutasarrıflık haline getirilerek Bağdad'a bağlanmışsa da 1877'de tekrar vilayet olmuştur. Zengin petrol yatakları bulunan şehir, [[I. Dünya Savaşı]] sırasında [[İngilizler]] tarafından işgal edilmiştir. 1857 yılında Musul'da 38 mahalle, 27 cami ve mescid, 18 de medrese bulunuyordu.
 
Bugün, 1 milyon [[nüfus]]u ile Irak'ın en önemli şehirlerinden biri olan Musul, Türk şehri karakterini yitirmemiştir. Hızla gelişen modern şehircilik akımına rağmen, sağlam malzemeli yapı dokusu ile [[Dicle Nehri|Dicle]] boyunca tarihi canlılığını korumaktadır. Bölgede bulunan mermer cinsi taş sayesinde bütün yapıların cepheleri sütun ve kemerlerle donatılmıştır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Musul" sayfasından alınmıştır