Kemalizm: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Aybeg (mesaj | katkılar)
+
Aybeg (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Uzman}}
[[Dosya:Mustafa Kemal'in Samsun ziyareti.jpg|right|300px|thumb|[[Türkiye|Modern Türkiye]]'nin ve Kemalizm'in kurucusu [[Mustafa Kemal Atatürk|Kemal Atatürk]]'ün, 22 Kasım 1930'da Samsun'u ziyareti.]]
'''Atatürkçülük''' ya da '''Kemalizm''', kelime olarak [[Mustafa Kemal Atatürk]]'ün düşüncelerinin ve görüşlerinin takipçisi olma anlamını içeren, [[Atatürk milliyetçiliği]]ne bağlı, belirli bir sınıf ve din desteğine ve kurallarına dayanmayan; akla ve bilime dayanan kurumları getirmeyi amaç edinen, [[Anti emperyalizm|anti-emperyalist]] ideoloji.<ref>Anıl Çeçen, Atatürk ve İdeoloji, Türk Dili, TDK Yayını, Sayı 359, Kasım 1981, S. 299</ref><ref>Attilâ İlhan, Üç Atatürkçülük!, Milliyet, 22.06.1982</ref><ref>Bedia Akarsu, Atatürk'ün Özgün Görüşleri, Cumhuriyet, 10.11.1982</ref><ref>Avcıoğlu, Devrim ve "Demokrasi" Üzerine, S. 365</ref><ref>İbrahim Karaca, Atayol Dergisi, Sayı 4. İzmir 1982, S. 4</ref><ref>İlhan Selçuk, Bir Anı'dan Bir Anıt'a, S. 51</ref><ref>Mümtaz Soysal, Bez Resimler, Milliyet, 10.11.1979</ref><ref>Atatürk'e ve Atatürkçülük'e Yaklaşım, Cumhuriyet, 10.11. 1981</ref> Atatürkçü ideolojinin temellerini, Atatürk'ün düşünce ve uygulamalarıyla ortaya koyduğu amaçlar, [[:Kategori:Atatürk ilkeleri|ilke]]ler ve gerçekleştirdiği [[Atatürk İnkılapları|inkılaplar]] oluşturur. [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] de, [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)|anayasasında]] belirtildiği gibi, özellikleri ve uygulamalarıyla Atatürkçülük doğrultusunda hareket etmektedir.<ref>[[7 Kasım|07-11]][[1982|-1982]] tarihli ve 2709 sayılı [[Türkiye Cumhuriyeti Anayasası]] [http://www.tbmm.gov.tr/Anayasa.htm Başlangıç bölümü­ ve Birinci Kısım Madde 2]</ref>
 
Atatürkçülük, Türk halkının doğal karakterinden ve Türk vatanının sahip olduğu öz kaynaklardan, Türk tarihinden ve Türk insanının isteklerine çare bulma ihtiyacından doğmuştur. Bu sistem Türk milletini bütün unsurları ile çağdaş ülkelerden daha ileri bir seviyeye çıkarma anlayış ve gayretlerinin bir sonucudur.<ref>Atatürk'ün Ekonomi Mucizesi Türk Ekonomisine Şok Tedavi, Dr. Tahir Tamer Kumkale 2005 - Pegasus Yayınları, ISBN 9789944326711 sayfa 105 - http://kumkale.net/yazi.asp?id=568</ref>
 
"''Atatürkçülük''"ün eş anlamlısı "''Kemalizm''" ise Türkiye'de 1930'larda kullanılmaya başlanmıştır. [[1934]]'te [[Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı]], [[Türk kültürü]] ve [[Türkiye Cumhuriyeti]]'ni tanıtmaya yönelik olarak ''[[La Turquie Kemaliste]]'' (''Kemalist Türkiye'') dergisini yayımlamaya başlamıştır.<ref>Dr. François Georgeon. (Çev: Prof. Dr. Niyazi Öktem) ''Kemalist Dönemde Türkiye'de Fransızca Yayın Yapan Basına Toplu Bir Bakış (1919-1938)'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 17, Cilt: VI, Mart 1990. [http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=853]</ref> Mustafa Kemal'in kurduğu bu düşünce sistemi, [[Cumhuriyet Halk Partisi]]’nin [[9 Mayıs]] [[1935]]’te toplanan IV. Kurultayı'nda kabul edilen 1935 Programı’na [Kamâl Atatürk ad ve soyadına atfen] "Kamâlizm" olarak geçmiştir.<ref>Prof. Dr. İsmet Giritli. ''Atatürk ve Türkiye'nin Modernleşmesi'', Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı: 37, Cilt: XIII, Mart 1997. [http://www.atam.gov.tr/index.php?Page=DergiIcerik&IcerikNo=691]</ref> 1953’teki 10. Kurultay’a kadar Kemalizm, parti programındaki yerini korumuş, bu tarihte kaldırılarak “Atatürk Yolu” kavramı getirilmiştir.<ref>Büyük Larousse, Gelişim Yay., 4. Cilt, sf.2507; Aktaran: Metin Aydoğan, Cumhuriyet Halk Partisi – 4 (1945-1980 Dönemi)</ref>
 
== Uygulaması ==
[[Dosya:Ataturk-1924-Bursa-public.jpg|thumb|280px|[[Mustafa Kemal Atatürk]], [[Bursa]]'da halka hitap ederken. (1924)]]
Mustafa Kemal Atatürk, [[Cumhuriyet]] anlayışını devletin merkezine koymuş ve ismini [[Türkiye Cumhuriyeti]] olarak ilan etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti, [[Atatürk İlkeleri]]; yani [[Atatürk İlkeleri#Cumhuriyetçilik|Cumhuriyetçilik]], [[Atatürk İlkeleri#Milliyetçilik|Milliyetçilik]], [[Atatürk İlkeleri#Halkçılık|Halkçılık]], [[Atatürk İlkeleri#Devletçilik|Devletçilik]], [[Atatürk İlkeleri#Laiklik|Laiklik]] ve [[Atatürk İlkeleri#İnkılapçılık|İnkılapçılık]] üzerine temellenmiştir.
 
21. satır:
 
== İdeoloji olarak Atatürkçülük ==
[[Dosya:Atatürk CHP'nin 4. Kurultay'ında (9 Mayıs 1935).jpg|thumb|225px|[[Mustafa Kemal Atatürk]], [[Cumhuriyet Halk Partisi]]'nin 9 Mayıs 1935'teki kurultayında konuşma yaparken.]]
Atatürkçülük, yukarıda açıklandığı gibi birtakım ilkeleri ve politikası olan bir ideolojidir. Ulusal, laik ve modern bir siyasettir. Bazı kesimler tarafından Türkiye Cumhuriyeti'nin temel doktrini ve ideolojisi olarak kabul edilmektedir. Atatürkçülük; [[emperyalizm]]e karşı [[Milliyetçilik (Atatürk İlkeleri)|milliyetçiliği]], [[kapitalizm]]e karşı [[Halkçılık (Atatürk İlkesi)|halkçılığı]] ve [[Devletçilik (Atatürk İlkesi)|devletçiliği]], [[Gericilik (siyaset teorisi)|gericiliğe]] karşı [[Laiklik (Atatürk İlkesi)|laikliği]], aşırı [[Muhafazakârlık|muhafazakârlığa]] karşı [[İnkılapçılık|inkılapçılığı]], [[oligarşi]]ye karşı ise [[Cumhuriyetçilik (Atatürk İlkesi)|cumhuriyetçiliği]] savunan bir ideolojidir.
 
30. satır:
Bir diğer grup da Atatürkçülüğü sol kanat ideolojisi olarak görmekte, onu üçüncü yol sayanları Atatürkçülüğü siyaset dışına atmaya çalışmakla ve sadece bir düşünce sistemi olarak sınırlandırmakla eleştirmektedir. Bu gruplarda bu düşünceye sahip olan insanların sağcı olduklarını iddia edenler de bulunmaktadır. Genel olarak bu kesimin düşüncesine göre [[milliyetçilik]] sola engel değildir ve bu gruplarda, [[Cemal Abdül Nasır]], [[Cevahirlal Nehru]], [[Mirsaid Sultangaliyev]], [[Lumumba]] gibi ulusal kurtuluş savaşı vermiş isimlerin kendilerini solcu olarak tanımlamalarından yola çıkılarak, esas milliyetçiliğin solda olduğu fikri egemendir.
 
Özellikle [[Türk milliyetçiliği]]ni savunan kesimler için modern cumhuriyetin kurulmasındaki dil devrimi, tarih araştırmaları, millimillî kimlik bilinci ve ulus devlet yapısı gibi kazanımlar çok önemlidir. Milliyetçi kesimler için Atatürkçülük, Türk milliyetçiliğini esas alan bir düşünce sistemidir ve [[solculuk|sol]] bir pozisyonda nitelendirilemez. Milliyetçi gruplar, Atatürk'ün ölümünden sonra Atatürk'ün yolundan gidilmediğini ve [[Türkçülük]]- [[Turancılık]] gibi görüşlerin baskı altına alındığını ifade eder.
 
== Atatürkçülük ve ordu ==
Atatürk, asker kökenli bir siyasetçi ve önder olmasına rağmen ordunun siyasetten uzak durması gerektiğini savunmuş "ya üniforma ya siyaset" şeklinde net bir tavır ortaya koymuştur. Cumhurbaşkanı olduktan sonra, hep sivil kıyafet kullanmıştır.
 
Atatürkçü ideolojideki ordu anlayışı Türk ordusunun her müdahaleden sonra kışlasına çekilmesi ile de açıklanabilmektedir. Hiçbir askeri cunta Kemalizm'i ve Atatürk'ü yadsıyarak iktidarda kalamaz. Böyle bir ideolojik yadsımaya gidilmesi de ordunun desteğini keseceği için askeri yönetim olanaksızdır.
75. satır:
 
== Atatürkçülüğe yöneltilen eleştiriler ==
11. Cumhurbaşkanı [[Abdullah Gül]] tarafından Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu üyeliğine atanmış [[Mümtaz'er Türköne]] Aralık 2011 tarihinde ''Habertürk'' gazetesine vermiş olduğu röportajla Atatürkçülüğün [[27 Mayıs Darbesi|1960 darbesindendarbesi]]nden sonra icat edildiğini, darbenin, askeri vesayetin gerekçesi olarak ilan edildiğini söylemiştir. Türköne'ye göre darbeci ordu mensupları meşruiyet problemini ve gasp ettikleri iktidara dayanak bulmak için Atatürk'e sığınmışlardır, ve bu yüzden Atatürkçülük bir darbe ideolojisidir.<ref>[http://haber.gazetevatan.com/mumtazer-turkone-ataturkculuk-darbecilerin-ideolojisi/420104/1/Haber#.UEdg741mT91 Mümtazer Türköne Röportajı], Mümtazer Türköne.</ref>
 
== Kelime kökeni ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kemalizm" sayfasından alınmıştır