Büyük Selçuklu İmparatorluğu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Devlet Yapısı ve Yönetimi: düzeltme AWB ile |
|||
182. satır:
== Devlet Yapısı ve Yönetimi ==
Büyük Selçuklu Devleti’nin örgütlenme biçimi, kendisinden önceki İslam devletlerine benziyordu. [[Hintler|Hint]]-[[İran]] devlet anlayışını yansıtan bu örgütlenmede, eski Türk devlet geleneğinin de belirgin etkisi vardı. Eski Türk devlet geleneğinde olduğu gibi, Büyük Selçuklu Devleti’nde de ülke toprakları hanedanın ortak malı sayılıyordu. Bundan dolayı Büyük Selçuklu toprakları eyaletlere bölünmüştü. Eyaletlerin yönetimi de [[Melik]] olarak adlandırılan hanedanın erkek üyelerine bırakılmıştı. Tuğrul Bey'den önce boy başkanına Oğuz geleneğine göre [[Yabgu]] deniyordu. İslam dininin benimsenmesinden sonra, hükümdarlar İslam devletlerindeki geleneğe uyarak "[[sultan]]" unvanı ile anıldılar. [[Suriye Selçuklu Devleti|Suriye Selçukluları]] ile [[Kirman Selçuklu Devleti|Kirman Selçukluları]]’na [[Irak Selçuklu Devleti|Irak Selçukluları]] da katıldı. Büyük Selçuklu topraklarına göçen yeni [[Oğuz boyları]] da iç düzeni büyük ölçüde sarstılar. Bu karışıklık döneminde [[Harzemşahlar]], Büyük Selçuklu toprakların büyük bölümünü ele geçirdiler. Bir süre daha direnen [[Kirman Selçukluları]] 1175’te, [[Irak Selçukluları]] da 1194’te [[Oğuzlar]] ve [[Harzemşahlar]] tarafından yıkıldı.
Başkentte oturan sultan, devletin mutlak egemeniydi. Bütün atamalar ve toprak dağıtımı sultanın buyruğuyla yapılıyordu. Ayrıca sultan yüksek yargı kurullarına da başkanlık ediyordu. Hükümdarların "danışman"ı konumundaki kişiler yönetimde önemli rol oynuyorlardı. Alp Arslan döneminde bu göreve getirilen [[Nizamülmülk]], İslam geleneği uyarınca [[vezir]] unvanı aldı ve devlet yönetiminde köklü değişiklikler yaptı. [[Nizamülmülk]], devlet yönetimine ilişkin anlayışını [[Siyasetname]] adlı kitabında da anlatmıştır. Büyük Selçuklu Devleti’nde devlet işleri "Divan-ı Âlâ" adı verilen bir kurulda görüşülür ve karara bağlanırdı. Ayrıca maliye, askerlik ve adalet işleriyle uğraşan başka divanlar da vardı. Meliklerin yönetimindeki eyaletlerde de büyük ölçüde merkezdeki örgütlenme örnek alınmıştı.
| |||