Tengri: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Federal (mesaj | katkılar)
→‎Ayrıca bakınız: Bağlantı eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik mobil uygulama değişikliği
29. satır:
Gök Tanrı'nın özelliklerinden söz etmek gerekirse şunlar söylenebilir: Öncelikle tektir, eşi ve benzeri yoktur. Yaratıcıdır; bilinen ve bilinmeyen her şeyi O yaratmıştır. Savaşlarda Tanrı'nın iradesi ile zafere ulaşılır. Buyurur, iradesine uymayanları cezalandırır. İnsanlara kut ve ülüg (kısmet) bağışlar ama bunları layık olmayanlardan geri alır. Canlılara yaşam verir. Ölüm onun iradesine bağlıdır. Varlıklara yaşam verdiği gibi, dilediğinde de onu geri alır.
 
Geç devirlerde [[Türkler]] arasında yayılan şamanlık Türklerin Gök Tanrı inancına dokunamamıştır. Şamanizm hakkında araştırmaları bulunan M. [[Eliade]], Ulu Tanrı söz konusu olduğunda şamanlığın adeta sırıttığını söyler. [[Yakut Türkleri]]'nde Gök Tanrı kavramının karşılığı olan Tangara Kayra Han ile şaman pek meşgul olmaz. Zaten şamanlık, Eski Türklerin dini değildir. Türkoloji ile ilgili araştırmaların [[Altay Türkleri]] arasında başlamasından ve Altay Türkleri'nin de [[şaman]] olmasından dolayı şamanlık, Türklerin eski ve esas dini sayılmıştır ama Altay Türkleri'nin yoğun dış etkiler yaşadığı ve Eski Türklerde şamanizmin bir din inancı olarak yer almadığı göz ardı edilmektedir. Gök Tanrı inancının esasları, eski [[Çin]] ve başka kayıtlardan, [[Orhun Yazıtları]] ile öteki Eski [[Türkçe]] belgelerden az çok belirlenebilmektedir. Büyük [[Hunlar|Hun]] İmparatorluğu Kağanı [[Oğuz Han]] (Mete), M.Ö. 176 yılında Çin imparatoruna göndermiş olduğu mektubunda kendisini tahta Gök Tanrı'nın çıkardığını, zaferlerini Gök Tanrı'nın yardımıyla kazandığını belirtmektedir. Yine Büyük [[Hunlar|Hun]] İmparatorluğu kağanlarından olan [[Künçin]] (M.Ö. 160-126), M.Ö. 133'te Çin imparatorunun Ma-i'de kendisine hazırladığı tuzaktan kurtulunca ''Tanrı takdir buyurduğu için kendini koruyabildiğini'' söylemiş, bir başka başarısının ardından da ''Başarısının Tanrı'nın işi'' olduğunu belirtmiştir. 328 yılında başka bir Türk hükümdarı kazandığı zafer üzerine kollarını göğe kaldırarak '' ''Ey Gök Tanrı, Sana şükürler olsun'' '' diyerek Tanrı'ya şükretmiştir. Batı [[Avar]] Kağanı da, [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ile yaptığı bir antlaşmada Gök Tanrı adına and içmiştir. [[Göktürkler]]in savaştan önce zafer için Tanrı'ya dua ettiklerini belirten Çin kaynaklarına göre, [[Tardu Kağan]] 590 yılında bir savaştan önce atından inerek Tanrı'ya yakarmıştır.
 
Göktürklerden kalan Orhun Anıtları'na göre Tanrı, evrenin ilk nedenidir, yani yaratıcısıdır. Göktürklerin bir kağanlık kurması O'nun isteği ile olmuş, Türk milletine kağanını O vermiştir. Yani, yazıtlara göre Tanrı, Türk milletinin yaşamı ile yakından ilgilenmektedir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Tengri" sayfasından alınmıştır