Kaim (Abbâsî halifesi): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Dış bağlantılar: düzeltme AWB ile |
|||
42. satır:
Halife Kaim ve bir önceki halife Kadir dönemi sosyal ve politik alanlarda kargaşalık dönemleri olmasına rağmen kültür alanında, özellikle Farsça edebiyat alanında, büyük gelişmelere sahne oldu. Özellikle Şii ve Fars asıllı Büveyhiler Farsça'nın gelişmesine ve çok önemli bir edebiyat ortamı olmasına büyük destek sağladılar.
Bu dönemde [[Selçuklular]] devleti gelişmeye başlamıştı. Önce [[Horasan]] bölgesine yerleşip daha da güneye inip [[Karahanlılar]]ı ve [[Gazneli]]leri tehdide başladılar. 1032'den sonra Selçuk Bey'in torunları [[Tuğrul Bey]] ve [[Çağrı Bey]] bağımsızlıklarını elde etmeye giriştiler. 1035'te büyük bir Gazneli ordusunu yenerek Horasan içlerine doğru ilerlediler. 1037'de de [[Merv]] kentini ele geçirdiler. 1038'de Gaznelileri ikinci kez yendiler ve [[Nişabur]] kentine girerek bağımsızlıklarını ilan ettiler. Tuğrul Bey sultan sanıyla hükümdar ilan edildi ve [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu Devleti]] de böylece kurulmuş oldu. Gazneliler ve Selçuklular arasından Mayıs 1040’ta yapılan [[Dandanakan Savaşı]]'nda Selçuklular Gaznelileri mağlup ederek [[Horasan]] ve Harezm'de egemen oldular ve bu savaşın sonra girişilen fetihlerle bütün İran'ı elleri altına aldıktan sonra Güney Kafkasya, Suriye ve Doğu Anadolu'ya sarktılar. [[Selçuklular]] ile [[Abbâsî]] [[Hâlife]]si arasında ilişkiler Bağdad'da güya hakim olan [[Büveyhîler]] aleyhinde gelişti.
1055'de Bağdad yine bir karmaşık durumda idi. Büveyhi yüksek idareceleri arasında büyük çatışma olmaktaydı. [[Deylem]]li ordu komutanı olan Al-Basadiri ile [[Büveyhîler]] tarafından tayin edilen [[Abbâsî]] Veziri birbiriyle çatışmaya girişmişlerdi. [[Büveyhîler]]'in komutanı Vezir'i [[Selçuklular]]ı tutmakla suçlamaktaydı. Vezir ise Büveyhi komutanını Mısır'da bulunan Şii [[Fatimiler]] halifesini Bağdad'a getirip onu halife yapmak istedigini iddia etmekte idi. Çoğu Sünni olan Bağdad halkı Şii olan Büveyhi komutanı Al-Basasiri'ye ve Buveyhi Emir-ül Ümera El-Meliku’r-Rahim'e karşı ayaklanmaya geçtiler. Büveyhi idareciler şehirden kaçmayı tercih ettiler ve Halife Kaim tarafından şehirden sürgün cezasına çarptırıldılar.
48. satır:
Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey Mekke'ye hacca gitmek bahanesi ile büyük bir ordu ile Irak'a girdi ve halife Kaim'den Bağdad şehrini ziyaret etmek için izin istedi. Böylelikle [[Abbâsî]] [[Hâlife]]si, [[Tuğrul Bey]]'in iyi niyetine inandı. Son Bağdad Büveyhi Emir-ül Ümera'si da bu ziyareti kabul etti. Halife Kaim Tuğrul Beyi Sultan olarak tanıdı ve onun ismine Irak'ta camilerde hutbeler okundu. Birkaç gün sonra, hem halife Kaim hem de Büveyhi Emir-ül Ümerası'na, onlari iktidardan uzaklaştırmıyacağına dair, verdiği yeminlerden sonra Tuğrul Bey ordusu ile Bağdad'a girdi. Şehrin keşmekeş anarşisinden bıkan Bağdad halkı ve sulh ve sükunu sağlayacağına inanan devlet idarecileri ve ulema tarafından çok sevinçle karşılandi.
1056'da [[Çağrı Bey]] [[Abbâsî]] [[Hâlife]]si Kâim'in kızı Arslan Hatun Hatice ile evlilik yaptı.<ref>C.E.Bosworth "The Political and Dynastic History of the Iranian World", ed. J.A.Boyle (1968) ''The Cambridge History of İran''', Cilt. 5, Cambridge:Cambridge University Press, s.48-. {{ing}}</ref> Bundan sonra, (yani 1055'den sonra) Bağdad'da sulh ve sükun sağlandı ve asayiş elde edildi. 1063'de Tuğrul Bey ölüp yerine [[Büyük Selçuklu İmparatorluğu|Büyük Selçuklu Devleti]] başına [[Alp Arslan]] sultan olduktan sonra ve 1072'de [[Melikşah]] döneminde de Selçuklu hükümdarları altında Bağdad'da halife Kaim'in idaresi sulh ve sükun içinde devam etti ve bundan dolayı Bağdad bir ticaret ve kültür merkezi oldu. Ama bu dönemden Kaim hakkında çok az sayıda belge bulunmaktadır.
1058'de [[Bahreyn]]'de Kaim'in adına hutbe okutulması konusu üzerinde Abdülkays aşireti ile [[İsmâilîyye]] [[Karmatîlik]] mezhebinin savunucu devlet arasında büyük bir anlaşmazlık çıktı. Ebu Behlül Avvam'ın baş rolü oynadığı bir ayaklanma Karamatılık prensiplerine kurulup idare edilmekte olan Bahreyn hükümeti idaresini sonunda ortadan kalkmasına neden oldu. En sonunda 1067'de Arabistan yarımadasında [[Lahsa Eyaleti|Lahsa]] bölgesinde Karamatı devletinin sona erip Uyuni emirliği kurulmuştur. 7.<ref>Curtis E. Larsen. (1984) ''Life and Land Use on the Bahrain Islands: The Geoarchaeology of an Ancient Society'' University Of Chicago Press, s.65 {{ing}}</ref>
| |||