Grunge: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
YBot (mesaj | katkılar)
k tabi ki → tabii ki
Aybeg (mesaj | katkılar)
Dz.
25. satır:
 
== Karakteri ==
Yüksek sesli distorsiyonlı efektlerle elde edilen çızırtılıcızırtılı gitar tonlarıyla özdeşleştirilen grunge, hardcore punk ve heavy metal tarzlarının birleşiminden oluşur. Bu iki türden birinin etkisi bazı gruplarda diğerine göre daha fazla olabilmektedir. Müziği, sözleri punkın ham tarzı ile benzerlikler gösterirken, aynı zamanda düşük temposu, gam yapısı ve daha kompleks çalınış tarzıyla heavy metali anımsatır.<ref name=":0" /> Sub pop prodüktörlerinden ''Jack Endino'' ve [[Melvins]] grubu heavy metal'in grunge üstündeki etkisini ve kışkırtıcılığını Kiss gibi grupların etkisine yorarlar. Çoğu grunge müzisyenleri bu tarz grupları modası geçmiş olarak tanımlasalar da bir o kadar da onlardan ilham almıştırlar.<ref name=":1">Pray, D., Helvey-Pray Productions (1996). ''Hype!'' Republic Pictures.</ref> 1990'lı yılların ilk yarısıyla beraber Nirvana'nın müzikal formülü popüler olmaya başladı. Allmusic bunu punk/metal karışımı olarak tanımlar.<ref name=":0" /> Tuşlu çalgılar genelde grunge'ta kullanılmamasına rağmen Seattlelı grup ''Gorrilla'' 1960’lı yılların grubu ''Vox organ''<nowiki/>'dan ilham alarak gitarı ön planda tutma anlayışına karşı tavır almışlardır.<ref>Ragland, Cathy (19 November 1993). "Powerful, Melodic Gorilla Rises Above A Sea Of Grunge". ''The Seattle Times''.</ref>
 
Şarkı sözleri öfkelidir. Genellikle yabancılaşma, duyarsızlık, özgürlük isteği gibi konuları içerir. Birçok grunge müzisyeni toplumsal ön yargı gibi nedenlerden ötürü topluma karşı genel bir güvensizlik hissine sahiptir. Bu yönüyle punk rock müzisyenleriyle oldukça benzerlikler gösterirler.<ref name=":0" /> [[Soundgarden]]'ın "''Big Dumb Sex"'' adlı şarkısında görülebileceği gibi [[glam metal]]<nowiki/>i ve 80'lerdeki popüler müziği karikatürize olarak algılarlar ve hicvederler.<ref>Freind, Bill (29 January 2002). "[http://archive.is/5PhI Grunge]". ''St. James Encyclopedia of Pop Culture''. Archived from [http://findarticles.com/p/articles/mi_g1epc/is_tov/ai_2419100545/ the original] on 28 Jun 2012. Retrieved 29 September 2013.</ref>
38. satır:
 
=== Kökleri ve Etkilenimleri ===
Grunge tarzının oluşumunun önemli etkilerinden biri Seattle müzik çehresinin diğer etkilerden kısmen izole olmasıdır. Sub Pop kurucularından  Jonathan Poneman bu etkiyi şöyle tanımlar: “[[Seattle]] şehri Newyork, Los Angels gibi metropollerin kendilerinden başka şehirlerdeki aktif müzik oluşumlarını görmezden gelmelerine mükemmel bir örnek teşkil eder.”<ref>Aston, Martin. "Freak Scene". ''Q: Nirvana and the Story of Grunge''. December 2005. p. 12.</ref> Mark Arm ise bu izalasyonu söyle açıklar. ”Haritanın bu köşesinde olmak, birbirimizin fikirlerini araklamak tamemen doğaldı”<ref>Wall, Mick. "Northwest Passage". ''Q: Nirvana and the Story of Grunge''. December 2005. p. 9.</ref> Punk akımından evrilen grunge ''The Fartz, The U-Men, 10 Minute Warning, The Accüsed'' ve ''the Fastbacks'' gibi birçok  [[Seattle]]<nowiki/>lı yerel grupların müziğinden etkilenmiştir.<ref name=":1" /> Öte yandan yavaş, sert ve çızırtılı bir tınısı olan [[Melvins]]'in de grunge 'ın oluşumunda önemli bir katkısı vardır.<ref>Wall, Mick. "Northwest Passage". ''Q: Nirvana and the Story of Grunge''. December 2005. p. 8.</ref>
 
Kuzeybatı pasifiğin dışında birçok grup ve müzik akımları grunge 'ı etkiledi. Amerikanın Kuzey Doğusundan olan [[Sonic Youth]], [[Pixies]] ve [[Dinosaur Jr.]] gibi grupların grunge a etkileri çok önemlidir. Scratch Acid, Butthole Surfers gibi birçok indie rock grubu nirvanayı etkiledi.<ref>Gina Misiroglu. ''American Countercultures: An Encyclopedia of Nonconformists, Alternative Lifestyles, and Radical Ideas in U.S. History''. Routledge, 2015. p. 343</ref> Sonic Youth, Pixies, Dinosaur Jr gibi [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] nin kuzuey doğusundankuzuydoğusundan birçok alternatif rock grubunun gruge üzerinde önemli etkileri vardır. [[Sonic Youth]] grunge gruplarına destekleri boyunca özellikle onların bağımsız yapılarını güçlendirmeye çalıştı.<ref>Everley, Dave. "Daydream Nation". ''Q: Nirvana and the Story of Grunge''. December 2005. p. 39.</ref>  Pixies'in ise [[Nirvana (müzik grubu)|Nirvana]]'nın müziğine etkisi [[Kurt Cobain]] tarafından ''Rolling Stones'' dergisine verdiği röportaj da söyle bahsedildi. “[[Pixies]]'in müziğini o kadar seviyordum ki kesinlikle o grupta çalmalıyım ya da en azından bir cover grubunu kurmalıyım diye düşünmüştüm ilk zamanlar. Yumuşak sesisizsessiz sonra aniden gürültülü ve sert  olan müzikal yapılılarınıyapılarını müziğimizde çok kullandık.<ref>Fricke, David. "Kurt Cobain: The Rolling Stone Interview". ''Rolling Stone''. 27 January 1994.</ref> 1997 yılının ağustos ayında ise [[Dave Grohl]] ''Guitar World'' adlı müzik dergisine şunları söyledi: "Kurt, Krist ve ben ''the Knack, Bay City Rollers, [[The Beatles|Beatles]]. [[ABBA|Abba]]'' gibi grupları ''Flipper'' ve ''[[Black Flag]]''<nowiki/>'i sevdiğimiz kadar severdik. [[Pixies]] hatta [[Black Sabbath]]'tan "war pigs"i dinlediğinizde hemen o güçlü dinamik yapıyı hissedersiniz. Biz sadece bunları pop şarkılarıyla karıştırdık.<ref>Guitar World (1998). [https://books.google.com/books?id=4R0xtoz_gQ8C&printsec=frontcover Guitar World Presents Nirvana and the Grunge Revolution]. Milwaukee: Hal Leonard Corporation. [https://books.google.com/books?id=4R0xtoz_gQ8C&pg=178&dq=%22Beatles+and+Abba+just+as+much+as+we+liked+Flipper+and+Black+Flag%22%22You+listen+to+any+Pixies+record+and+it%27s+all+over+there.+Or+even+Black+Sabbath%27s%22%22War%20Pigs%22%22it%27s+there:+the+power+of+the+dynamic.+We+just+sort+of+abused+it+with+pop+songs+and+got+sick+with+it.%22 pp. 170–1.] <nowiki>ISBN 0-79359006-X</nowiki>. <nowiki>ISBN 978-0-79359006-3</nowiki>.</ref>
 
Alternatif rock ve punk köklerinin dışında birçok grunge grubu 1970’lerin ilk yarısındaki heavy metalden de oldukça etkilenmişlerdir. ''Babylon's Burning: From Punk to Grunge adlı'' kitabın yazarı Clinton Heylin [[Black Sabbath]]’ın belki de punk öncesi öncesi  grunge 'ı en çok etkileyen unsur olduğunu dile getirir.<ref>Heylin, p. 601.</ref> Müzikolog Bob Gulla ise Black Sabbath’ın tarzının [[Nirvana (müzik grubu)|Nirvana]], [[Soundgarden]] ve [[Alice in Chains]] gibi grunge gruplarındaki etkilerinin hemen göze çarptığını söylemiştir.<ref>Gulla, Bob, ''The Greenwood Encyclopedia of Rock History: The grunge and post-grunge years, 1991-2005'', Greenwood Press, 2006, p. 231.</ref> ''Q'' adlı müzik dergisine göre ise [[Led Zeppelin]]<nowiki/>in etikileri özellikle [[Soundgarden]]'ın albümlerinde -seksit ve maço tavırları dışında- açıkça görülmektedir.<ref>Brannigan, Paul. "Outshined". ''Q: Nirvana and the Story of Grunge''. December 2005. p. 102.</ref> ''Guitar World''’dan ''Jon Wiederhorn'' ise grunge 'ı şöyle tanımlar. “Peki grunge gerçekte nedir? Creedence Clearwater Revival, [[Black Sabbath]] ve [[the Stooges]] tan oluşan bir süper grubu kafanızda canlandırın. İşte o zaman sorunun cevabına yaklaşmışsınız demektir.<ref>Guitar World (1998). "Seattle Reign. The Rise and Fall of Seattle Grunge. By Jon Wiederhorn (pp. 1-12)". Guitar World Presents Nirvana and the Grunge Revolution. "Quote."</ref>
 
Los Angeles'lıAngeleslı [[hardcore punk]] grubu [[Black Flag]]'in geleneksel tarzları yanında heavy metal ile sentezleyerek kaydettikleri 1984 tarihli My War adlı albümleri Seattle müzik çevresinde güçlü bir etki yapmıştır. Mudhoney elemanlarından Steve Turner bu konuda şunları dile getirir: "Çoğu kişi Black Flag'in yavaşlayan müziğinden nefret etmişti o zaman. Ama biz tamtersi çok sevmiştik. İlginç ve sarsıcı bir tarzları vardı.<ref>Azerrad, Michael. ''Our Band Could Be Your Life: Scenes from the American Indie Underground, 1981-1991''. Boston: Little, Brown and Company, 2001. <nowiki>ISBN 0-316-78753-1</nowiki>, p. 419.</ref> 1984 yıllılarında Seattlelı bir çok grup The U-Men'nin yaptığı müzikten feyz olarak punk ve metal tarzlarını kendi müziklerinde harmanlamaya başladılar.<ref>Azerrad (2001), p. 418.</ref>
 
Ham yapıları, distorsiyon ve yoğun feedback kullanımlarıyla bazı [[noise rock]] gruplarınında grunge üzerinde etkileri vardır. Bu gruplar arasında Wisconsin eyaletinden Killdozer, en önemlisi ise yavaş ve karanlık yapısıyla özdeşleşen San Francisco'dan Flipper sayılabilir. The Butthole Surfers'ın punk, metal ve noise rockı müziklerinde harmanlanlayarak kullanması [[Soundgarden]]'nın özellikle ilk albümleri üzerinde etkili olmuştur.<ref>Azerrad (2001), p. 439.</ref>
50. satır:
The Scientists, Cosmic Psychos ve feedtime gibi bazı Avusturalyalı gruplar Sub Pop'ın kurucularından Jonathan Poneman ve Mudhoney grubu üyeleri tarafından yapılan radyo yayınlarında grunge müziğinin öncüleri olarak bahsedilir.<ref>Hennesy, Kate (11 August 2013)."[http://www.smh.com.au/entertainment/music/cosmic-psychos-uberblokes-punked-pumped-and-primed-20130811-2rpt8.html Cosmic Psychos: Uber-blokes punked, pumped and primed"], ''The Sydney Morning Herald''. Retrieved October 8, 2015.</ref><ref>Rowe, Zan (26 September 2008).[http://www.abc.net.au/triplej/zan/blog/s2374282.htm "Jonathan Poneman from Sub-Pop takes five with the albums he wishes he'd released..."], ''Mornings with Zan''. Retrieved 8 October 2015.</ref>
 
[[Neil Young]] [[Pearl Jam]] ile birkaç konser verip Mirror Ball adlı albümü kayıt ettikten sonra basın tarafından grunge 'ın babası olarak lanse edildi. Bu iddia hem Neil Young'un kendi grubu Crazy Horse ile yaptığı bol distortionlu albümlere -ki özelllikleözellikle Rust Never Sleeps adlı albümleri- hem de kendi kişiliği ve grunge müzisyenleriyle uyumlu giyiniş tarzına atfen söylenmiştir.<ref>McNair, James. "''Rust Never Sleeps'' - Neil Young". ''Q: Nirvana and the Story of Grunge''. Aralık 2005. s. 36.</ref> Benzer fakat çoğunlukla göz ardı edilen bir etkide Redd Kross'un ''Neurotica'' adlı albümleri için geçerlidir. Sub Pop kurucularından Jonathan Poneman bu albüm için şunları söylemiştir: "''Neurotica'' benim için ve Seattle daki müzik çevresindeki birçok insan için hayat kurtarıcı olmuştur."<ref>"[http://www.ew.com/ew/article/0,,308818,00.html This is the most important band in America?]". ''Entertainment Weekly''. 3 Aralık1993.</ref>
 
=== İlk dönemleri (1980'ler) ===
1986 yılında C/Z Records tarafından yayınlanan derleme bir albüm olan Deep Six grungeıngrunge'ın oluşumunda öncü bir rol üstlenmiştir. Green River, Soundgarden, Melvins, Malfunkshun, Skin Yard ve The U-Men adlı 6 grubun çeşitli kayıtlarını içerir. Bir çok kişiye göre bu derleme ilk grunge albümüdür.<ref>[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Our_Band_Could_Be_Your_Life Azerrad, Michael. Bizim Grubumuz Senin hayatın olabilir: Amerikan Alt-Kültüründen sahneler ''1981-1991''. (İngilizce)] Boston: Little, Brown and Company, 2001. <nowiki>ISBN 0-316-78753-1</nowiki>, sy. 419.</ref>
 
Daha sonra aynı yıl içerisinde Bruce Pavitt in yeni kurduğu Sub Pop adlı şirket etiketiyle Sub Pop 100 adlı derleme albüm ve Green River'ın Dry As a Bone adlı EP'si yayınlandı. Sub Pop kurucuları Bruce Pavitt ve Jonathan Poneman Seattle'daki bu müziği marka haline getirmeye çalışarak, dağıtım ve prodüksiyon aşamalarını güçlendirerek hem yerel hem evrensel bakımdan bütün müzik çehresini etkileyip ilham kaynağı olmuşlardır.
 
İlk dönem grunge konserleri oldukça az sayıda bir avuç insan tarafından organize edildi fakat Sub Pop fotoğrafçısı Charles Peterson'ın fotoğrafları bu konserlerin imajının artmasına yardım etti. Eski Green River elemanlarından kurulu Mudhoney  Sub Pop ile beraber başından beri şirketin amiral gemisi grubu olarak azımsanmayacak katkılar sağladı ve Seattle grunge hareketine öncülük etti. C/Z Records, Estrus Records, EMpTy Records ve PopLlama Records gibi diğer şirketlerde müzik sektörü içinde grunge 'ın pazarlamasına katkı sağladı.<ref name=":1" />
 
Grunge İngiltere basının ilgisini Pavitt ve Poneman'nın İngiliz müzik dergisi Melody Maker yazarı Everett True dan Seattle'ın yerel müzik hareketiyle ilgli bir makale yazmalarını istemesiyle çekti. Böylece seksenli yılların sonunda grunge ilk defa yerelin dışında tanırlılıktanınırlık kazandı ve daha çok insanı konserlere çekti.<ref name=":1" /> Grunge alkültürde popülerlilik kazanmaya başlayınca bir çok müzik grubu Seattle'a yerleşmeye ve yerel grupların tarzlarını taklit etmeye başladı.[[Mudhoney]] den Steve Turner bu durumu şöyle anlatır: "Bu çok kötüydü. Taklitçi gruplar birden ortaya çıkmıştı ve ortaya çıkan şeyin bizimle hiçbir lakası yoktu"<ref>Azerrad (2001), sy. 449</ref> Bu drumaduruma bir reaksiyon olarak birçok grunge grubu tarzlarını değiştirdi Nirvana Tad gibi gruplar kısmen daha melodik şarkılar yazmaya başladılar.
 
=== Ana Akım Dönemi (1990'ların başından ortasına kadar) ===
80'li yılların sonuna doğru grunge grupları yavaş yavaş popular olmaya başlamışlardı. [[Soundgarden]] 1989 yılında A&M Records'a katılarak büyük bir müzik şirketiyle anlaşma imzalayan ilk grunge grubu oldu. Jack Endino ya göre bu durum [[Alice in Chains]] Screaming Trees gibi diğer grupların ilk "büyük" albümlerini yayınlarmalarınayayınlamalarına önayak olmuştur.<ref name=":1" /> Aberdeen, Washington dan [[Nirvana (müzik grubu)|Nirvana]] ilk albümleri Bleach'i 1989 yılında yayınladıklarında büyük şirketlerin ilgisini çekmişti. Böylece Nirvana Geffen Records ile 1990 yılında anlaşma imzaladı. 1991 eylülünde Nirvana ünlü albümü [[Nevermind]]'ı yayınladı. Bu albümün en fazla yine Geffen'in yayınladığı [[Sonic Youth]]'un Goo albümü kadar bir başarı kazanması bekleniyordu. Albümden yayınlanan ilk single "[[Smells Like Teen Spirit]]" grunge fenomeninin ateşleyicisi oldu. Şarkının [[MTV]]'de sürekli çalınması sayesinde Nevermind 1991 yılının sonuna kadar 400,000 sattı.<ref>Lyons, sy. 120</ref> 1992 yılının Ocağında Nevermind Billboard 200 listesinin tepesinde olan [[Michael Jackson]]'nın [[Dangerous (albüm)|Dangerous]] albümünü yerinden ederek 1 numaraya çıktı. Nevermind 1999 yılında Recording Industry Association of America (RIAA) tarafından elmas plakla ödüllendirildi.<ref>[http://www.riaa.com/gold-platinum/?tab_active=default-award&ar=Nirvana&ti=Nevermind#search_section "American album certifications – Nirvana – Nevermind"]. Recording Industry Association of America.</ref>
 
''Nevermind''<nowiki/>'ın başarısı müzik endüstrisini şaşırttı. ''Nevermind'' sadece gungeı popülerleştirmedi aynı zamanda kültürel ve ticari olarak alternatif rockın varolabilmesini sağladı.<ref>Olsen, Eric (9 Nisan 2004). "1 [http://www.msnbc.msn.com/id/4652653/ 0 years later, Cobain lives on in his music". MSNBC.com]. [https://web.archive.org/web/20070828075858/http://www.msnbc.msn.com/id/4652653/ Archived].com linki</ref>
 
Michael Azerrad ''Nevermind''<nowiki/>'ı müzik piyasasını domine eden glam metalin popüleritesinipopülaritesini kaybettiren, kültürel olarak dönemin ruhunu yakalayan bir dönüm noktası olarak addeder.<ref>Azerrad (1994), sy. 229-30.</ref> Grunge, ne kadar radikal olup olmağınaolmadığına bakmaksızın sayıca az bir kitleye hitap eden müzikal türlerin toplumun bir bileşeni olabileceğini, ana akımla ortak olup kendi pazarlarını oluştabileceklerini kanıtlamıştır.<ref>Swanson, Carl (Şubat 3, 2013). [http://nymag.com/arts/art/features/1993-new-museum-exhibit/ Hala 1993 yılında mıyız][http://nymag.com/arts/art/features/1993-new-museum-exhibit/ ?"]. ''[[New York Magazine]]''. Şubat 26, 2013.</ref> Diğer grunge gruplarıda sonradan Nirvana'nın başarısına ulaştılar. Eski Mother Love Bone elemanlarından Jeff Ament ve Stone Gossard'un bulunduğu [[Pearl Jam]] ''Nevermind''<nowiki/>'tan bir ay önce ağustos 1991 de ''Ten'' albümlerini çıkardı fakat albüm satışları ancak bir yıl sonra artış gösterdi.1992 ylınınyılının ikici yarısında ''Ten'' büyük başarı kazandı altın plakla ödüllendirildi ve ''Billboard'' listesinde iki numaraya yükseldi.<ref>Pearlman, Nina. "Black Days". ''[[Guitar World]]''. Aralık 2002.</ref> RIAA tarafından 13 platinyum sertifikası aldı.<ref>[http://www.riaa.com/gold-platinum/?tab_active=default-award&ar=Pearl+Jam&ti=Ten#search_section "American album certifications – Pearl Jam – Ten"]. [[Recording Industry Association of America]].</ref>
 
Soundgarden'nın ''Badmotorfinger,'' Alice in Chains'in ''[[Dirt (Alice in Chains album)|Dirt]], Pearl Jam ve Soundgarden'' elemanlarından oluşan Temple of The Dog'un aynı isimli albümleri 1992 yılının en çok satan albümleri arasındadır.<ref>Lyons, sy. 136.</ref> Grunge gruplarının bu başarılarından sonra ''Rolling Stone'' dergisi Seattle'a "yeni Liverpool" yakıştırması yapmıştır.<ref name=":2">Marin, Rick (Kasım 15, 1992).[http://www.nytimes.com/1992/11/15/style/grunge-a-success-story.html?pagewanted=all "Grunge: A Success Story"]. ''[[The New York Times]]''.</ref> Bu dönemde büyük plak şirketleri kaydeğer grunge gruplarıyla anlaşma imzaladı.<ref>Azerrad (2001), sy. 452–53.</ref> Cameron Crowe'un 1992 tarihli ''Singles'' filmi grunge 'ın önemli temsilcilerinin bir araya geldiği bir film olmuştur. Hikâyesi Seattle'da geçen filmde Pearl Jam, Soundgarden, ve Alice in Chains elemanlarına küçük roller verilmiştir. Film 1991 yılında çekilmesine rağmen grungeıngrunge'ın populerleştiğipopülerleştiği yıl olan 1992 yılında vizyona girmiştir.<ref name=":2" />
==Kaynakça==
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Grunge" sayfasından alınmıştır