1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
düzeltme AWB ile |
||
49. satır:
== Nedenleri ==
Savaş ilk önce [[Lehistan]]'da kralla soylular arasında çıkan bir anlaşmazlık yüzünden başladı. Rus Çariçesi [[Çariçe II. Katerina|II. Katerina]] [[Lehistan]]'ı parçalamak amacıyla [[Lehistan]]'ın içişlerine karışıyordu. Kralı soylulara karşı desteklemek amacıyla bölgeye [[Kazaklar (Slav)|Kazak]] askerlerini gönderdi. Askerler [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] sınırları içindeki [[Balta]] kentine girerek katliam yaptılar.<ref>[http://www.thesis.bilkent.edu.tr/0001807.pdf The Deterioration of Ottoman Administration In the Light of the Ottoman-Russian War of 1768-1774, Metin Bezikoğlu, Bilkent Üniversitesi Master tezi, Eylül 2001, sayfa 43]</ref> [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahı [[III. Mustafa]] bu durumu protesto ederek 25 Eylül 1768 tarihinde [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]'ya savaş açtı. [[Lehistan]]'da krala karşı çıkan soylular [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin yanında yer aldılar. [[Birleşik Krallık]] da [[Ruslar|Rus]] donanmasına danışmanlar göndererek [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]'nın yanında yer aldı.
== Savaşın Olduğu Cepheler ==
55. satır:
Savaşın başlamasıyla [[Lehistan]], 3 büyük devlet ([[Prusya]], [[Avusturya Arşidüklüğü|Avusturya]] ve [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]]) tarafından kıskaca alındı. Rus generali [[Aleksandr Suvorov]], Leh ordusunu [[23 Mayıs]] [[1771]] tarihinde [[Lanckorona]]'da, 23 Kasım 1771 tarihinde de [[Stolowice]]'de yendi. Böylece Lehistan'daki savaş sona erdi. Kazandığı bu zaferlerle yıldızı parlayan Suvorov Osmanlı cephesine gönderildi.
Kırım Hanı Kırım Giray, Şubat 1769'da Güney Rusya'ya başarılı akınlar yaptı. Sadrazam [[Yağlıkçızade Nişancı Hacı Mehmed Emin Paşa|Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa]] [[1 Mayıs]] [[1769]]’da ve sadrazam [[Moldovancı Ali Paşa]] [[12 Ağustos]] [[1769]]’da iki başarılı [[Hotin]] seferi yaptılar. Fakat Kırım Giray'ın ölümünden sonra Rus orduları [[Kırım]]'a girdiler. [[Yeniçeriler]]in artan başarısızlıkları ve emre karşı çıkmaları gibi nedenlerle Ruslar [[Eflak]] ve [[Boğdan]]'a girdiler. [[21 Eylül]] [[1769]] tarihinde de Hotin'i ele geçirdiler. Ruslar [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]ni içten çökertmek için [[Mora Yarımadası]]ndaki [[Rumlar]] arasında ayaklanma çıkarttılar. [[Kaptan-ı Derya]] [[Mandalzade Hüsameddin Paşa]], [[9 Nisan]] [[1770]] tarihinde [[Mora Yarımadası]]na bir çıkartma yaparak bu ayaklanmayı bastırdı.
Ancak [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]ların [[Balkanlar]]da [[Rusya İmparatorluğu|Rusya]] karşısındaki yenilgileri devam etti. Rus kumandanı [[Petro Rumyantsev]] [[7 Temmuz]] [[1770]]'de Prut nehrinin bir kolu olan Larga nehri boylarında, [[Larga Muharebesi]]nde Kırım Hanı Kaplan Giray komutasındaki Kırım Hanlığı ve Osmanlı Ordusunu yine bu yerin yakınında Prut nehrinin bir kolu olan Kagul Irmağı'nda [[Kartal Ovası Muharebesi]]'nde, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] [[yeniçeri]]leri ve [[Kırım]] [[tatar]]larından oluşan büyük bir orduyu ağır bir yenilgiye uğrattı. Bu meydan muharebeleri akabinde savaşın yönü tamamen Osmanlı İmparatorluğu aleyhine döndü. Rus birlikleri İsmail, Akkerman, Bender kalelerini ellerine geçirdiler. Ayrıca [[Çariçe II. Katerina]] Aleksey Grigoryeviç Orlov komutasındaki Rus donanmasını [[Baltık Denizi]]'nden [[Akdeniz]]'e gönderdi. İlk defa [[Akdeniz]]'e savaşa giren [[Ruslar|Rus]] donanması [[İzmir]] yakınlarında [[Çeşme]] burnu ile [[Sakız]] adası arasında [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] donanmasıyla savaşa tutuştu. [[5 Temmuz|5]]-[[7 Temmuz]] [[1770]] tarihleri arasında yapılan bu savaşta Rus donanması [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]ları büyük bir yenilgiye uğrattı. Bu olaydan sonra Rus donanması [[1770]]-[[1774]] yılları arasında 5 yıl daha [[Ege Denizi]]'nde kaldı. Bilinmeyen nedenlerle [[2 Kasım]] [[1772]] ve [[9 Haziran|9]] -[[10 Haziran]] [[1774]] tarihlerinde iki kez daha Çeşme Limanı'na gelerek kaleyi ve şehri tekrar topa tuttu.
| |||