Kalust Gülbenkyan: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
2. satır:
[[Dosya:Caloustegulbenkian.jpg|thumb|Kalust Sarkis Gülbenkyan gençlik yıllarında]]
'''Kalust Sarkis Gülbenkyan''', (d. 29 Mart 1869, [[Üsküdar]] - ö. 20 Temmuz 1955, [[Lizbon]]) uluslararası petrol sanayiinin doğmasında ve gelişmesinde önemli rol oynamış ve bu arada uluslararası siyasi ilişkilerde de etkili olmuş [[Ermeniler|Ermeni]] asıllı [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] vatandaşı bir işadamıdır.
Kendisi soyağacını M.S. 4. yüzyılda [[Van Gölü]] güneyinde hüküm sürmüş [[Reşduni]] Ermeni prenslerine dayandırmış, ailesinin 11. yüzyılda [[Kapadokya]]'ya göçtüğünü, [[Bizans İmparatorluğu]]'nda asalet ifade eden [[Vart Badrik]] ismini, sonradan Türkçeye çevirerek Gülbenkyan şeklinde anılmaya başladıklarını, Kapadokya'da sanata ve sosyal hayata büyük hizmetleri geçtiğini iddia etmişse de, bunlar şüpheyle yaklaşılması gereken bilgilerdir.
8. satır:
Gülbenkyan ilköğrenimini Kadıköy'de [[Aramyan]]-[[Uncuyan]] okulunda yapmış, sonradan [[Saint Joseph Fransız Lisesi]] 'ne geçmiştir. Avrupa'da sürdürdüğü öğreniminin ilk durağında [[Marsilya]] 'da bir süre kalarak [[Fransızca]] sını geliştirmiş, daha sonra [[Londra]] 'nın ünlü [[King's College]] üniversitesinde jeoloji mühendisliği diplomasını almıştır.
1891'de 22 yaşındayken [[Kafkasya]] gezisine çıkmış, özellikle [[Bakü]] petrol yatakları, onu petrolün geleceğin yakıtı olacağı konusunda ikna etmiştir. Gezi hatıralarını kitap olarak yayınlamış, ayrıca ünlü şarkiyatçılık dergisi [[Revue des Deux Mondes]] için iki makale yazmıştır. Bu makalelerinin [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]'nin ilgisini çekmesi üzerine, özellikle [[Osmanlı İmparatorluğu]] 'nun petrol kaynaklarını ve özellikle de [[Mezopotamya]] 'daki petrol rezervlerini ele alan bir raporu padişah [[II. Abdülhamit]] 'e sunulmak üzere hazırlamıştır.
Bir sonraki aşamada Gülbenkyan, o dönemde [[Hollanda]] sömürgesi olan [[Endonezya]] 'da keşfedilmiş petrol kaynağını değerlendirmek için kurulmuş Hollandalı [[Shell]] şirketinin, bir [[İngilizler|İngiliz]]-Hollanda ortaklığı haline getirilmesiyle doğan günümüzün petrol devi [[Royal Dutch Shell]] 'in kuruluşunda yer alarak petrol sektörüne doğrudan girmiştir. Bu şirket [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] de [[John D. Rockefeller]] tarafından kurulmuş zamanının diğer petrol devi [[Standard Oil]] 'e rakip olarak ortaya çıkmaktaydı. Gülbenkyan Royal Dutch Shell çerçevesinde [[Basra Körfezi]] kıyı şeridindeki petrol yataklarının işletilebilmesi için (özellikle Osmanlı İmparatorluğu ve [[İran]] nezdinde) gerekli girişimleri yürütmekle sorumluydu. 1898'de [[Paris]] ve Londra'daki Osmanlı elçiliklerine mali müşavir tayin edilmesiyle Gülbenkyan bir yandan da aynı zamanda bir Osmanlı memuru sıfatı edinmişti. Bu arada İngiliz vatandaşlığını da almıştır. 1910'da [[Jön Türk]] hükümeti idaresinde Osmanlı Bankası'na da danışmanlık yapmaya başlamış, petrol bölgeleri üzerindeki nüfuzunu artırmaya çalışan yeni oyuncu [[Almanya]] ile müzakerelerde rol oynamıştır.
| |||