Osmanlı İmparatorluğu yükselme dönemi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile |
|||
33. satır:
=== Kanuni Sultan Süleyman (1520-1566) ===
{{ana madde|Kanuni Sultan Süleyman}}
[[Kanuni Sultan Süleyman|Kanunî Sultân Süleyman]], [[I. Selim|Yavuz]] döneminde duraklayan Batı’ya karşı gazâ siyâsetini yeniden yürürlüğe koydu. [[Belgrad]]’ın zaptı ([[1521]]) [[Orta Avrupa]]’da; [[Rodos]]’un zaptı ([[1522]]) ise [[Akdeniz]]’deki etkinlikleri için [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’ne elverişli bir konum kazandırdı. Macar ordusunu [[Mohaç]]’ta yok eden ([[1526]]) [[Kanuni Sultan Süleyman|Kanunî Sultân Süleyman]], [[Macaristan]]’ın başkenti [[Buda]]’ya ([[Budin]]) girdi ve [[Macaristan]]'ı Zapolya'nın krallığında himâyesine aldı. [[Mohaç Muharebesi (1526)|Mohaç Savaşı (''Meydan Muharebesi'')]] tarihin en kısa süren şavaşıdır. Bu, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’ni [[Macaristan]] egemenliği için [[Habsburglar]]’la karşı karşıya getirdi. Kanuni, Zapolya’yı korumak için [[1529]]’da [[Viyana]]’nın kuşatılmasıyla sonuçlanan seferi, [[1532]]'de de Alman Seferi'ni yaptı. [[1541]]’de ise Osmanlı egemenliğindeki [[Macaristan]] topraklarını bir Osmanlı eyaleti ([[Budin|Budin Eyaleti]]) yaparak ilhâk etti; ölen Zapolya’nın oğluna, kendisine bağlı olması koşuluyla [[Erdel Prensliği]]’ni verdi. [[1543]]’teki [[Macaristan]] seferi sırasında ise [[Estergon Kalesi]]’ni zapt etti. [[1534]] de [[piri reis]] himayesindeki [[cezayir]] Osmanlılara geçti. [[1551]] de [[Trablusgarb]]'ı Turgut Reis komutasındaki donanma ile aldı.
=== II. Selim (1566-1574) ===
{{ana madde|II. Selim}}
[[II. Selim]],tahta çıktığında ilk seferini [[Yemen]]'e yaptı. [[Yavuz Sultan Selim]] döneminde alınamayan [[Yemen]] onun döneminde alındı (1568). [[Yemen]]'den sonra Cenevizlilerden [[Sakız Adası]] alınarak boğazların güvenliği sağlanmış oldu.
Döneminde sadece tek bir veziriazam atamıştır. Bu veziriazam [[Sokullu Mehmed Paşa]] idi. [[II. Selim]], yönetimi kızı [[Esmehan Sultan]]'ın kocası olan [[Sokullu Mehmed Paşa]]'ya bırakarak çok isabetli bir karar vermiştir. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]], [[II. Selim]] döneminde de gücünü korumuştur.
[[Sakız Adası]]'ndan sonra [[Tunus]], [[Endonezya]], [[Astrahan]], [[Kıbrıs]] gibi toprakları da imparatorluğa katmıştır. [[İnebahtı Deniz Savaşı]]'nda ise [[Osmanlı ordusu]] büyük bir yenilgiye uğratılmıştır.
Kanuni]] döneminde [[Don-Volga]] nehirleri arasında bir kanal açılmış ancak kesin bir sonuca ulaşılamamıştır. [[II. Selim]] döneminde [[Sokullu Mehmed Paşa]] sayesinde bu nehirler arasında bir kanal açılarak boğazların güvenliği sağlanmıştır. [[Süveyş Kanal Projesi]] de diğer bir kanal projesidir.
46. satır:
==== Hint Deniz Seferleri (1538-1669) ====
[[Akdeniz]]'de [[Osmanlılar]]'la Hristiyan Akdeniz devletleri arasında her iki taraf için de yıpratıcı deniz savaşları yapılırken, [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]], [[1538]]'den başlayarak [[Hint Okyanusu]]’nda [[Portekiz]]liler ile mücadeleye girişti. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’nin [[Hint Okyanusu]] için mücadelesi [[1669]]’a kadar sürdü. Bu süre içinde birkaç kez [[Hindistan]]’a, bir kez de [[Sumatra Adası]]’na donanma gönderildi; [[Yemen]], [[Habeşistan]] ve bazı Afrika ülkeleri [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]]’ne katıldı. Hint Okyanusu'nda Portekizlilere karşı bazı deniz başarıları elde edildi ise de, [[Osmanlılar]] [[Hint Okyanusu]]’nda kesin bir üstünlük sağlayamadılar. [[Osmanlılar]]’ın [[Hint Okyanusu]]’ndaki başarısızlığı daha sonra hem [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı Devleti]] hem de tüm doğu ulusları için son derece olumsuz sonuçlar doğuracaktır. [[Osmanlı donanması]] nın okyanus şartlarına uygun olmaması, [[Hint]] deniz seferlerine gereken önemin verilmemesi ayrıca [[Gucerat]] hükümdarlarının [[Osmanlılar]]'a yardım etmemesi başarısızlığın diğer nedenlerindendir.
== İsyanlar ve yeniden canlanma (1566–1683) ==
| |||