Phocas: Revizyonlar arasındaki fark

'''Phocas''' (Latince: '''Flavius Phocas Augustus''', Yunanca: ''Φωκάς'') (547-610) [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] imparatoru (602-610). [[Lejyon]] gedikli subaylarındandı. İmparator [[MavrikiosMauricius]]'a karşı bir askeri ayaklanma ya elabaşılık yapıp isyan başarılı olunca imparatorluk görevini gaspedip meşru İmparator '''Mauricius'''{{'}}un boynunu vurdurdu. Hükümdarlığı zamanında Pers-Sasani istilaları ve içeride ardı arkası gelmeyen suikastlar oldu. 610'da [[Heraklius]] tarafından tahttan indirildi ve öldürüldü.

598de [[Avarlar]] üzerine gönderilen bir Bizans ordusunu mağlup edip çok sayıda Bizans askerini esir almışlardı ve bunların geri verilmesi için fidye istemişlerdi. Ordu komutanı olan imparator MavrikiosMauricius bu fidyeyi ödemeyi redetmiş ve bütün esirlerin öldürülmesine neden olmuştu. Bu orduda büyük bir hoşnutsuzluk yaratmıştı. 600'lerde, Balkanlarda bulunan ordunun şikayetlerini başkent [[Konstantinopolis]]'e götürmek için bir delegasyon seçilmiş, Phocas bu delagasyonun bir üyesi olmuştur. Ordunun Konstantinopolis'e gönderdiği delegasyonun dile getirdiği şikayetler ve istekler reddilmiştir. Zamanın tarihinin yazanlara göre de Phocas şahsen önemli saray mensupları tarafından ağır hakaretlere uğramış ve hatta kendine dayak bile atılmıştır.

Buna ek olarak MavrikiosMauricius ordunun levazım masraflarını azaltmak maksadıyla 602'de Avar seferi nedeniyle Balkan sınırında bulunan orduya kışın geri göndermemeye karar vermiş ve [[Tuna Nehri]]'nin kuzey yakasında Bizans sınır kaleleri [[Limnes]] tarafından korunmayan bir kışlık ordugahta kışı geçirme emri vermiştir. Zaten büyük hoşnutsuzluk içinde bulunan ordu bu emre karşı çıkmış ve hemen bir ordu isyanı başlamıştır. İsyancı ordu Phocas'ın liderliği altında Konstantinopolis üzerine yürümüştür. Bir ay içinde, başkente giren ordu MavrikiosMauricius'un tahttan feragat etmesine neden olmuş ve Phocas Konstantinopolis'te bulunan "Yeşiller" partisi tarafından imparator ilan edilmiştir. Eski imparator başkent dışında [[Kadıköy]] (Chalcedon)'da bulunan bir manastıra keşiş olarak sığınmıştır. Böylece 602'de Phocas için ''Vaftizci Sant John Kilisesi''inde, Augusta olarak ilan edilen karısı ''Leontia'' ile birlikte, bir dinî ayinle tac giydirme töreni yapılmıştır.

Keşiş olarak eski imparator ''MavrikiosMauricius'', Phocas idaresine hiç efektif tehditte bulunmamasına rağmen, Phocas'ın ilk icraatlarınden biri olarak MavrikiosMauricius ve aynı manastıra sığınan beş oğlunun idamı olmuştur. Devri hakkında yazan tarihçilere göre önce beş oğlu eski imparatorun gözleri önünde idam edilmiştir. İdam edilenlerin gövdeleri denize atılmış ve kesilen başları mızraklara geçirilip şehirde halka gösterilmiştir. Başkent ahalisi eski imparatorun ortadan kalkdırıldığını açıkça gördükten sonra Phocas kesik başların bir Hristiyan törenle gömülmelerine emir vermiştir.

Phocas, saltanatının ilk yıllarında, ''MavrikiosMauricius'' döneminde yüksek olan, vergileri indirmiş ve bu nedenle taraftatar kazanmıştır. Papa [[I. Gregorius]]'dan gelen bir sıra övgü mektubu Phocas'in bu popülerliğini belgelemektedir. Papa özellikle Phocas'ın dinsel kurumlar için Papa'nin başlattığı reformları uygulamasını övmüştür. [[İtalya]]'da özellikle [[Sicilya]]'da Katolik papazlarca ve sonra Mısır'da ortodoks papazlarca uygulanan tarımsal reformlarla büyük kilise arazilerinde eskiden birçok değişik şekillerde bulunan ve toprağa bağlı çiftçileri çeşitli yollarla sömüren komisyoncu, aracı vb. gibi parasitleriparazitleri ortadan kaldırarak kilise topraklarının doğrudan doğruya kilise idarecisi ''papazlar'' tarafından idare edilmesini öngörmekteydi. Böylece kilise papazları, idareleri altında bulunan yetimler yurtları, hastaneler, doğum evleri, huzur evleri gibi sosyal yardım tesislerini finanse etmek için daha fazla fonlar elde etmiş oluyorlardı. Phocas'ın bu iyi niyetli reformları Konstantinopolis'te nüfuzlu olan büyük bir grup halk tarafından yerilmiştir.

[[Smaragdus]]'un [[Ravenna]] askeri-sivil valisi (Ekşarj) olarak geri dönmesini Phocas sağlamıştır. Bundan cok memnun kalan Smaragus altında imparator Phocas'a övgü yazıları olan, üstünde bir yaldızlı heykel bulunan ve harabe halinde mevcut olan malzameleri kullanarak yapılan Korint tipi sütun şeklinde olan ''Phocas Sütunu''{{'}}nu Roma'da [[Forum]] meydanına diktirmiştir. Bu Roma İmparatorları için Roma'da dikilen son anıt olmuştur.

Doğu Roma İmparatorluğu'nun o zamana kadar geleneksel sınırlarının gerileme süreci Phocas imparatorluğu sırasında başlamıştır. Balkanlarda Avarlar ve İslav kavimleri önceki imparator MavrikiosMauricius tarafından kontrol edilmiş ve Roma'nin Balkan sınırı korunmuştur. 605'de Tuna boylarında bulunan özel sınır koruyan Roma orduları geri çekilmiş ve Balkanlara barbar kavimlerin hücumlarına karşı sınırların savunması Roma idaresinde olarak sınır boylarına yerleştirilen diğer barbar kavimlere bırakılmıştır. Doğuda ise daha vahim bir durum ortaya çıkmıştir. [[Sasani]] İmparatoru [[II. Hüsrev]] İran'da çıkan bir iç savaş sırasında Bizans imparatoru ''MavrikiosMauricius'' tarafından sağlanan yardımlarla İran tahtına çıkmış ve onun ölümü ile Bizans nüfuzundan ayrılmak için eline geçen her fırsatı kullanmaya başlamıştır. Eski imparatorunun oğlu Theodosios olduğunu iddia eden bir kişinin İran başkentine gelmesi üzerine II. Hüsrev orada bir Bizans İmparatorluğu taç giyme töreni yaptırmış ve Bizanslıları yeni imparatorlarını kabule çağrılar yapmıştır. Ayrıca Phocas'ın imparatorluk otoritesini kabul etmeyip isyan eden ve [[Urfa]] (Edessa) kalesinde Phocas taraftarı Bizans orduları tarafından kuşatmaya alınan Romalı general ''Narses''e askeri yardım için bir sefer yapmıştır. Bu II. Hüsrev'in Kuzey Mezapotamya'da bulunan Bizans sınır kalelerini yeniden almak üzere giriştiği bir kampanyanın ilk adımı olmuştur. Böylece kaybedilen Bizans sınır kaleleri ile [[607]]de İran-Bizans sınırında Bizans arazisi Fırat kıyılarına kadar geriletilmiştir.

{{sıra kutusu|önce = [[MavrikiosMauricius]] |başlık= [[Bizans imparatorları listesi|Bizans İmparatoru]] |yıllar= 602 - 610 |sonra= [[Heraklius]]}}