Osmanlı padişahları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
düzeltme AWB ile
→‎Notlar: düzeltme AWB ile
609. satır:
<div class="references-small">
:'''a'''{{note label|Unvanlar||1}}{{note label|Unvanlar||2}}: Osmanlı hükümdarı’nın tam unvanı kendinden olan çeşitli unvanlar ve yüzyıllar boyunca değişen unvanlar gibi karışıktı. [[Sultan]] unvanı ilk hükümdarlardan beri sürekli kullanılırdı. Çünkü bu Müslüman dünyasında yaygındı. Osmanlılar hızla diğer Müslüman hükümdarlardan kendilerini ayırmak için değişik varyasyonlarıda kabul ettiler. Üçüncü Osmanlı hükümdarı [[I. Murad]] kendi unvanları olan Sultân-î Âzam ''(en yüce sultan/sultanların en büyüğü)'', Hakan ''(en yüce han/hanların en büyüğü)'' ve Hüdavendigar ''(en yüce imparator imparator/imparatorların en büyüğü/en yüce hükümdar/hükümdarların en büyüğü)''’ı kullandı. Anadolu [[Selçuklular]]’ı ve [[İlhanlılar]] sırasıyla bu unvanları kullandılar. Oğlu [[I. Bayezid]] ''Rumların sultanı'' unvanını benimsedi. [[Rum]] Anadolu'da eski bir islamik addı. Osmanlılar yönetimindeki İslam ve Orta Asya miraslarının birleşimi unvanın benimsenmesi Osmanlı hükümdarlarının standartı haline geldi: ''Sultan [Adı] Han''.<ref>[[#Pei93|Peirce 1993]], s. 158–159</ref> Osmanlı’nın batıda en sık sultan unvanını çağrıştırmasına rağmen, Türkiye'deki insanlar genellikle [[Osmanlı Hanedanı]]’nın hükümdarlarını tanımlarken ''[[padişah]]'' unvanını kullanırlar.<ref>{{dergi belirt | son = M'Gregor | ilk = J. | yıl = 1854 | ay = July | başlık = The Race, Religions, and Government of the Ottoman Empire | dergi = The Eclectic Magazine of Foreign Literature, Science, and Art | cilt = 32 | sayfalar = s. 376 | yayımcı = Leavitt, Trow, & Co. | yer = New York | oclc = 6298914 | url = http://books.google.com/?id=1MYRAAAAYAAJ&printsec=toc#PPA376,M1 | erişimtarihi = 2009-04-25}}</ref> Osmanlı sultanının tam unvanı bir zamanlar imparatorluğun sınırlarında stabilize oldu:<ref>{{Web kaynağı| url = http://www.theottomans.org/english/family/index.asp | başlık = The Ottomans History | erişimtarihi = 2009-02-06 | yayımcı = TheOttomans.org | arşivurl = http://web.archive.org/web/20080111092617/http://www.theottomans.org/english/family/index.asp | arşivtarihi = 2008-01-11 | ilk = Korkut | son = Ozgen }}</ref><blockquote>"[[Osmanlı Hanedanı|Osmanlı Ailesi]]’nin hükümdarı, Sultân-es Selâtin ''(Sultânların Sultânı)'', [[Kağan]] (Hanların Hanı), [[Hilafet|Müminlerin Halifesi]], [[Mekke]], [[Medine]] ve [[Kudüs]] şehirlerinin hizmetçisi, [[İstanbul]], [[Edirne]] ve [[Bursa]] başkentlerinin, [[Şam]] ve [[Mısır]]’ın, tüm [[Azerbaycan]]’ın, Mägris’in, Barkah’ın, [[Kayravan]]’ın, [[Halep]]’in, [[Irak]]’ın, [[Arabistan]]’ın ve Ajim’in, [[Basra Vilayeti|Basra]]’nın, [[Lahsa Eyaleti]]’nin, Dilen’in, [[Rakka]]’nın, [[Musul Vilayeti|Musul]]’un, [[Partlar]]’ın, [[Diyâr-ı Bekr Vilayeti|Diyarbakır]]’ın, [[Kilikya]]’nın ve [[Erzurum]], [[Sivas Vilayeti|Sivas]], [[Adana Vilayeti|Adana]], [[Karaman Eyaleti|Karaman]], [[Van]], Barbarya, [[Habeş]], [[Tunus]], [[Trablusgarp Vilayeti|Trablusgarp]], [[Şam]], [[Kıbrıs Eyaleti|Kıbrıs]], [[Rodos]], [[Girit]], [[Mora]] vilayetlerinin, [[Akdeniz]]’in, [[Karadeniz]]’in, [[Anadolu Eyaleti|Anadolu]]’nun, [[Rumeli]]’nin, [[Bağdat Vilayeti|Bağdat]]’ın, [[Kürdistan]]’ın, [[Osmanlı döneminde Yunanistan|Yunanistan]]’ın, [[Türkistan]]’ın, [[Tartar (rayon)|Tartarî]]’nin, [[Çerkesya]]’nın, [[Kabardino-Balkarya|Kabarda]]’nın iki bölgesinin, [[Gürcistan]]’ın, [[Kıpçaklar]] ovasının, [[Tatarlar]]’ın, [[Feodosya|Kefe]]’nin ve tüm komşu ülkelerin, [[Bosna Vilayeti|Bosna]]’nın, [[Belgrat]]’ın, [[Sırbistan]]’ın, [[Arnavutluk|Arnavut]]’un, [[Eflak]]’ın ve [[Boğdan Prensliği|Boğdan]]’ın, bunların yanı sıra tüm bağlı yerler ve sınırlar, ve [[Osmanlı Devleti memleketleri listesi|birçok ülke ve şehirler]]’in padişahı"</blockquote>
:'''b'''{{note|Halifelik}}: [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] [[Hilafet]]i, [[Osmanlı Hanedanı]]’nın sahip olduğu en önemli konumdu. [[Halife]] manevi gücü simgeler, saltanat ise geçici gücü temsil eder. Osmanlı tarih yazmalarına göre, [[I. Selim]] halife unvanını 1517’deki [[Mısır]]’ın fethinden sonra kazandı, son [[Abbâsîler|Abbasi]]’den sonra [[Kahire]]’de, [[III. Mütevekkil]] [[halife]]liği kendisine feragat etti. Ancak, modern bilim adamları arasındaki fikir birliği halifeliğin devrinin 18. yüzyılda Osmanlı askeri alanda güç kazanılması fikri için uydurulmuş efsane olduğunu kabul eder. Aslında, Osmanlı hükümdarları halife unvanını [[Mısır]]’ın fethinden önce de kullanıyorlardı, [[I. Murad]]’tan sonrakiler. Şu anda kabul gören halifelik bir-iki yüzyıldır "yok oldu", Osmanlı İmparatorluğu ve [[II. Katerina]] arasında 1774’te imzalanan [[Küçük Kaynarca Antlaşması]]’yla canlandırılmıştır. Osmanlıların halifelik iddiasının ilk kez uluslararası düzeyde tanınmasına kadar antlaşma son derece sembolikti. Buna rağmen antlaşma ile [[Osmanlı Devleti]]’nin [[Kırım Hanlığı]]’nı kaybettiği resmileşti, bu Osmanlı halifelerinin [[Rusya'daki Türk halkları|Rusya’daki Müslümanlar]]ın dini otoritesine devam etmesini kabul etti.<ref>{{ansiklopedi belirt | editör = Glassé, Cyril | ansiklopedi = The New Encyclopedia of Islam | başlık = Ottomans | url = http://books.google.com/books?id=focLrox-frUC&printsec=frontcover#PPA349,M1 | erişimtarihi = 2009-05-02 | yıl = 2003 | yayımcı = AltaMira Press | yer = Walnut Creek, CA | isbn = 9780759101906 | oclc = 52611080 | sayfa = 349–351}}</ref> 18. yüzyıldan itibaren, Osmanlı sultanları giderek statülerini halifeliği harekete geçirmeyi amaçlayan [[Panislamizm]] fikrini zarar veren Avrupa emperyalizminin Müslüman yüzü arasında vurgulanmıştır. [[I. Dünya Savaşı]]'nda patlak veren, sultan/halife ''[[cihad]]'' çağrısını 1914’te müttefik düşmana karşı yayımladı, [[Fransa]], [[Britanya]] ve [[Rusya]] imaparatorluklarındaki boşuna teşvik edici konular isyana dönüştü. [[II. Abdülhamid]] halifelik unvanını en çok kullanan Osmanlı padişahı olmuştur, ve halife olarak devletin birçok Müslüman başkanları tarafından kabul edildi, hatta olabildiği kadar uzakta, [[Sumatra]]’da.<ref>[[#Qua05|Quataert 2005]], s. 83–85</ref> İddiasını [[Kanûn-ı Esâsî|1876 Anayasası]] (4. Makale)'na koydu.<ref name="Toprak">[[#Top81|Toprak 1981]], s. 44–45</ref>
:'''c'''{{note label|Tuğra||1}}{{note label|Tuğra||2}}: [[Tuğra]]lar 36 Osmanlı padişahının 35'i tarafından kullanıldı, 14. yüzyılda [[I. Orhan]] tarafından başlatıldı, iki farklı belgede tuğrası bulundu. Tuğrası olmayan padişah [[I. Osman]]’dı. [[Abdülmecid Efendi|Abdülmecid]], son Osmanlı [[halife]]si de kendine ait bir tuğradan yoksundur, [[devlet başkanı]] olarak hizmet vermedi (bu konum [[Mustafa Kemal Atatürk|Mustafa Kemal]], [[Türkiye Cumhuriyeti]]’nin kurucusu tarafından düzenlendi), sadece dini bir semboldü.
:'''d'''{{note|Fetret Devri}}: [[Fetret Devri]], [[Osmanlı İmparatorluğu]]’nun 1402’den 1413'e kadar süren [[Kaos kuramı|kaos]] dönemi oldu. [[Ankara Muharebesi|Ankara Muharebesi ''(20 Temmuz 1402)'']]’ndeki yenilgi ve sonrasındaki [[I. Bayezid]]’in [[Timur]] tarafından yakalanmasından sonra başlamıştır. [[Yıldırım Bayezid]]’in oğulları 10 yıl savaşmış ve 1413’te [[I. Mehmed]]’in tartışmasız zaferiyle son bulmuştur.<ref>[[#Sug93|Sugar 1993]], s. 23–27</ref>