Gotlar Savaşı (535-554): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme
Yzkoc (mesaj | katkılar)
düzeltme
44. satır:
İtalya'da Ostrogotlar kavmi kralı Teoderik, Bizans imparatoru Zeno ve ondan sonra Bizans imparatoru olan [[I. Anastasius]] aralarında hukuken o zamana kadar görülmemiş statülü [[Ostrogot Krallığı]] adı verilen yeni bir devlet kurdular. Bu devletin arazileri ve halkı hukuken Bizans İmparatorluğu yüksek egemenliği altında idi. Ama aynı arazilerde yaşayan iki değişik statülü halk bulunmaktaydı. Roma vatandaşı olanlar İtalya'ya hüküm eden Büyük Teoderik'i bir imparatorluk taht naibi ve ordu komutanı (''[[magister militum]]'') olarak kabul etmeleri gerekmekteydi. Ostrogot kavimine dahil olan halk üzerinde ise Teoderik Ostrogotlar Kralı olarak hükümdarlık yapmaktaydı. Bu aynı arazi üstünde yaşayan iki değişik halkın birbirleriyle evlenmeleri yasaklanmıştı. Bu devletin yasama organı sadece eski usulde Doğu Roma İmparatorluğu idi; devlet yönetimi de yine antik Roma imparatorluğu esaslarına göre yapılmaktaydı ve devlet memurlarının hemen hemen hepsi Roma vatandaşları idi.<ref>Bury (1923), c.:II, Böl.:XIII, s.:454–455</ref> Böylece İtalya Ostrogotlar Krallığı , tek yöneticili (ya taht naibi ya da kral) ve iki değişik halktan oluşan bir devlet halinde idi. Ama bu devletin ordusu sadece Ostrogotlardan oluşmaktaydı ve bu ordunun kendi Ostrogotlar kullanışlarına uyan hukuku, kaideleri, organizasyonu ve subayları bulunmaktaydı.<ref>Bury (1923), c.:II, Böl.: XIII, s.:456–457</ref> Bu devletin halkı din bakımından da ikiye ayrılmıştı. Her iki halk da Hristiyan olmakla beraber Ostrogot halk genel olarak [[Ariyanizm]] mezhebine inanmaktaydı; Roma vatandaşları ise [[Kalsedon Prensipleri]]ne uyan Katolik mezhepli idiler. Fakat ülkede genel olarak büyük bir dinsel tolerans atmosferi hakimdi. Bu kompleks dual devlet idare sistemi Büyük Teoderik'in yetenekli ve güçlü krallık idaresi döneminde gayet etkin olarak işledi. Teodorik kendi istediği tedbir ve politikaları Romalı vatandaşlarını hiç incitip gocutmadan ve böylece onlarda hiç ayrılık hıssi doğmasına neden olmadan uygulamayı gayet iyi başardı. Ancak hayatının sonuna doğru aldığı bazı politika tedbirleri iki halk arasında hafif sürtüşmelere yola açtı. Onu takip eden Ostrogotlar Kralları idaresi altında ise bu devlet idare sistemi gittikçe bozuk işlemeye başladı ve sonunda Gotlar Savaşı döneminde iyice laçka olup hiç işlemez hale girdi.
 
Bizans imparatorluğu tahtını imparator [[I. JustinJustinus]] eline geçirdikten sonra Hristiyan kilisesi içindeki [[Accacian Ayrılığı]] sorunu çözüldü. Bu "Accacian Ayrılığı" Roma'daki [[papa]]lık idaresindeki Hristiyanlar ile Konstantiopolis'de bulunan [[Patrik]]lik idaresindeki Hristiyanlar arasında ortaya çıkan bir doktriner ikilikti. Papalık hristiyanlarının, doğudaki Hristiyan kilisesi liderlerini [[monofizit]] görüşlere yaklaşma ile ithamından ortaya çıkmıştı. Bu iki grup dinsel hiyerarşinin birleşmek için attıkları ileri adımlar Ostrogotlar idaresinde yaşayan bazı Roma vatandaşları ve özellikle senato üyeliği yapmaya hak kazanmış yüksek sınıf Roma vatandaşlarının da Konstantinoplis idaresi ile daha yakın ilişkiler kurulmasını ve böylece devlette bulunan Ostorogot üstünlüğünün biraz daha zayıflaması için istek ve taleplerde bulunmalarına yol açtı. Bu gelişmeye bir gösterge olarak 524'de çok tanınmış bir yükesk devlet memuru, ([[magister officiorum]]), olan [[Boethius]] ve kayınpederinin görevlerinden atılıp idam edilmeleri verilmektedir. Bu gelişme Romalı vatadaşları, özellikle yüksek idareci tabakası, arasinda yavaş yavaş gittikçe Ostrogot devlet sisteminden [[yabancılaşma]] hislerinin gelişmesine işaret etmektedir.
 
Büyük Teodorik Ağustos 526'da öldükten sonra yerine Ostrogotlar Kralı olarak torunu [[Athalarik]] tahta geçirildi. Ama 10 yaşında olup daha yetişkin olmayan Athalarik için annesi [[Amalasuntha]] naip tayin edildi ve Büyük Teodorik'in kızı olan bu kadın İtalya'nın gerçek idarecisi oldu. [[Amalasuntha]] iyi bir yüksek Romalı eğitimi almıştı ve Konstantinopolis'de bulunan Bizans İmparatoru ve Bizans Senato'su ile daha yakınlaşma amaclı politika stratejisi uygulamaya koyuldu.<ref>Bury (1923), c.: II, Böl.: XVIII, s.:159</ref> Fakat onun bu politika tutumu ve oğlu olan Athalarık'e iyi bir Romalı eğitimi vermek için yaptığı çabalar Ostrogotlar yüksek asiller sınıfının hoşuna gitmedi. Onu iktidardan indirmek için komplolar yapılmaya başlandı. Bu komploların oğlu ve kendinin hükümet rejimine büyük bir tehdit oluşturduğuna karar veren taht naibi Amalasuntha bu soylu komplocuların üçünü idam ettirdi. Tam bu sırada kendini pek güvenlikli hissetmeyen Amalasuntha yeni Bizans İmparatoru olan [[I. Justinianos]] bir mektup göndererek Ostrogot asilleri tarafından iktidardan ve İtalya'dan uzaklaştırılırsa Konstantinopolis'e sığınma imkanı olup olmadığını sormuştu.<ref>Bury (1923), c.:II, Böl.: XVIII, s.: 160–161</ref> Gerçekte bu ihtimal ortaya çıkmadı ve 534'de oğlu kral Athalarik'ın ölümünden sonra Kraliçe-naip olarak Amalasuntha Ostrogot Krallığı'nı ve İtalya'yı idare etmeye devam etti. Fakat kendine destek sağlamak için bir ortak Ostrogotlar Kralı seçmeye karar verdi. Bunun için kuzeni olan [[Theodahad]]'ı seçti ve onu ortak Ostrogotlar Kralı olarak tahta geçirdi. Fakat bu doğru bir tedbir olmadı; çünkü iktidar gücü kazanan [[Theodahad]] ya kendi emri ile ya da diğer asillerin komplolarına müsaade ederek Amalasuntha'yı Kraliçelikten atarak [[Toskana]]'da [[Bolsena Gölü]] üzerinde bulunan "Martana" adasına sürgüne ve hapse gönderdi. 30 Nisan 534/535'de Amalasuntha sürgünde iken bu adada hamamda iken boğularak öldürüldü.<ref>Bury (1923), c.:II, Böl.:XVIII, s.:163–165</ref>
54. satır:
Bizans İmparatoru olan I. Justinianos 533'de Kuzey Afrika'da eski antik Roma İmparatorluğu arazilerine göç edip orada kendilerine bir krallık kurmuş olan barbar Germen kavim olan [[Vandallar]]'ın krallık idaresine taht varislerı arasında çıkan bir taht kavgasını bahane ederek müdahale etmişti. Günün en yetenekli Bizans generali olan [[Belisarius]] komutasında bir [[Bizans ordusu]]nu Kuzey Afrika'ya göndermiş ve bu arazileri tekrar Bizans İmparstorluğu idaresine almak amacı ile [[Vandallar Savaşı]] adı verilen bir savaş başlatmıştı. Bu Vandal Savaşı I. Justinianos ve Bizans İmparatorluğu için hiç beklenmedik şekilde kısa ve gayet kararlı bir sonuçla sona ermişti. Kuzey Afrika Bizans İmparatorluğu'nun yeniden bir parçası olmuștu.
 
Büyük bir olasılıkla bu başarısından gayet memnun olan I. Justinianos benzer bir strateji kullanarak antik Roma devletinin kuruluş merkezi olan İtalya'nın da barbar kavimli yöneticisinin elinden alınıp tekrar antik Roma Imparatorluğunun bir devamı olan Doğu Roma İmparatorluğu'na katılmasının mümkün olabileceğini görmüştü. Bu büyük amacına erişmek için yine Vandal Savaşı galibi olan üstün yetenekli generali ile onun komutasındaki Bizans ordusunu kullandı. Önce [[Sicilya]] adası idaresine el konuldu. Sicilya Bizans'a tabi olan [[Ostrogotlar Krallığı]] idaresinde idi ve o dönemde taht naibi olan Amalasuntha'nın gerçek yönetimi altında bulunmaktaydı. Amalasuntha Bizans ordusunu getiren Bizans filosuna Sicilya limanlarını kullanmak için izin verdi. Bu limanlar İtalya'da anakarasında açılacak savaş için Bizanslılar ordusu için harekat ve ikmal merkezleri oldular. Fakat tam bu sırada Amalasuntha Ostrogotlar Krallığı tahtına ortak kral olarak geçirdiği kuzeni [[Theodahad]] tarafından iktidardan uzaklaştırıldı ve Toskana'da Bolsena Gölü'nde Martana adasında sürgüne gönderildi. Ajanları ile I. JustınianosJustinianos Amalasuntha'yı ölümden kurtarmaya çalıştı ama bu başarısız kalıp Amalasuntha bu adada boğularak öldürüldü.<ref>Bury (1923), c.:II, Böl.:XVIII, s.:164</ref> Amalasuntha'nın Ostrogotlar tarafındna öldürülmesi I. Justinianos'a İtalya'yı fethetmek büyük amacı ile orada hüküm süren Ostrogotlar Krallığı'na karşı savaş başlatmak için [[casus belli]] olarak kullanıldı. Bu savaşın antik tarihini yazan [[Prokopius]]''a göre:<ref>Procopius, ''De Bello Gothico'' i.v.1</ref>
<blockquote>
İmparatorluk saltanatının dokuzuncu yılında, Amalasuntha'ya ne öldüğü haberini öğrenir öğrenmez, hemen savaş başlattı.
261. satır:
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[I. Justinianos]]
 
Satır 268 ⟶ 267:
 
== Dış bağlantılar ==
 
{{Commons category|Gothic War (535–553)}}
 
Satır 277 ⟶ 275:
 
=== Modern referanslar ===
 
* Edward Gibbons, ''History of the Decline and Fall of the Roman Empire'' Cilt. IV, Bölümler [http://www.worldwideschool.org/library/books/hst/roman/TheDeclineandFallofTheRomanEmpire-4/chap9.html 41] & [http://www.worldwideschool.org/library/books/hst/roman/TheDeclineandFallofTheRomanEmpire-4/chap19.html 43] {{ing}}
* [[John Bagnell Bury|Bury, John Bagnell]] (1923) ''History of the Later Roman Empire Cilt. I ve II'' New York:Macmillan and Co. [url=http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/BURLAT/home.html] {{ing}}