Hilâfetin kaldırılması: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) →Hilafetin kaldırılmasına giden süreç: düzeltme AWB ile |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) bir kaç → birkaç AWB ile |
||
31. satır:
== Halifeliğin kaldırılmasından sonraki gelişmeler ==
=== Dış gelişmeler ===
Türkiye'den ayrıldıktan sonra [[İsviçre]]'ye giden Abdülmecid Efendi, 11 Mart 1924 günü haber ajansları vasıtasıyla bir bildiri yayınladı ve Türkiye hükumetinin kararını reddettiğini duyurarak Müslümanları bir Kongre toplamaya çağırdı.<ref name=cevdet>{{Web kaynağı | soyadı1 = Küçük | ad1 = Cevdet | başlık = Abdülmecid Efendi | url = http://islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c01/c010313.pdf | website = http://islamansiklopedisi.info | yayıncı = Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 1, yıl 1998 | erişimtarihi = 28 Ocak 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150402232429/http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c01/c010313.pdf | arşivtarihi = 2 Nisan 2015}}</ref>
Türkiye'de halifeliğin kaldırılmasından sonra 7 Mart 1924 de, [[Hüseyin bin Ali (Mekke emiri)|Hicaz Kralı Hüseyin]], Mekke ve Medine'nin elinde olmasına dayanarak kendisini Halife ilân etti. Hüseyin'in halifeliğine en büyük tepki [[Necd]]'deki Suudilerden gelmiştir.<ref name=fahir/> Suudi orduları 1925'te Mekke'yi ele geçirdi; [[Abdülaziz el-Suud|İbni Suud]] 1926 yılının Ocak ayında Hicaz Kralı olarak taç giydi. Suudiler 1926 başlarında [[Kahire]]'de bir İslam Kongresi toplayıp hilafet konusunu ele almak istedilerse de konu ciddi olarak ele alınmadan kongre 1926 Mayıs'ında sona erdi.<ref name=fahir>{{Web kaynağı | soyadı1 = Armaoğlu | ad1 = Fahir | başlık = Hilafet’in Dış Cephesi | url = http://www.atam.gov.tr/wp-content/uploads/Fahir-ARMAO%C4%9ELU-Hil%C3%A2fetin-D%C4%B1%C5%9F-Cephesi.pdf | website = http://www.atam.gov.tr | yayıncı = Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt XIV, Sayı 41, Temmuz 1998 | erişimtarihi = 25 Ocak 2017 | arşivengelli = evet}}</ref>
55. satır:
<!----! === Asıl nedenleri ===
* Halifeliğin birleştirici bir fonksiyonu olması gerekirken bu durum tarihte pratik olarak başarılmamıştır. Çoğu zaman birkaç yerde birden fazla hilafet görülmüştü. Örneğin, Osmanlı'nın hilafetini bazı devletler tanımamış ve kendi halifeliklerini ilan etmişlerdir.
* Tüm bu sebeplere ilave olarak halifeliğin sembolik bir makam ya da bir dini liderlik makamı olması gerekirken devlet karşısında siyasi bir güç olmaya başlaması, [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]] açısından ileride doğabilecek büyük sorunların habercisi niteliğindeydi.
* En önemli sebepleri ise halife mevcut oldukça [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nde yapılması zorunlu olan sosyal ve laik karakterdeki [[inkılap]]ların yapılamayacağı idi.{{ref|1}}*
=== Hazırlayan hâdiseler ===
Saltanatın kaldırılmasından ve [[VI. Mehmet]]'in (Padişah Vahdettin) [[İstanbul]]'dan ayrılmasından sonra, [[Türkiye Büyük Millet Meclisi|TBMM]]'nin [[18 Kasım]] [[1922]]'de halife seçmiş olduğu [[Abdülmecit Efendi]], eski rejim yanlılarının tek umudu haline gelmiş, bundan güç alan [[Abdülmecit Efendi]] de, imzasını [[Halife|Halife-i Müslimin]] ve [[Hadim-ül Haremeyn]] olarak atması kararlaştırılmışken, ileride hanlık iddiasında bulunabileceğine işâret eden ''"[[Abdülmecid (halife)|Hâlife Abdülmecid]] bin [[Abdülaziz|Abdülaziz Han]]"'' olarak atmaya başladı. İslam alemi içinde hazırladığı beyannamenin altına [[İstanbul]] yerine [[Dar-ül Hilafe]] yazmak için ısrar edip [[Cuma selamlığı]]na [[Fatih]]'in kıyafeti ve başında sarıkla çıkmak istedi. Yeniden törenler düzenlemeye, demeçler vermeye, bazı [[İslâm]] ülkelerinin kendisine bağlılık bildirmeleri üstüne, [[İslam ülkeleri|İslam dünyası]]nın siyasi bir önderi gibi davranmaya başladı.
70. satır:
* [[Tevhid-i Tedrisat Kanunu]] kabul edildi.
* [[Şerriye ve Evkaf Vekaleti]] kaldırıldı, yerine Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu.
* [[Erkân-ı Harbiye]] Vekâleti kaldırıldı yerine Genel Kurmay Başkanlığı ve
* Yeni düzen yürürlüğe girdi.
93. satır:
1928'de yapılan bir değişiklikle " Türkiye Devleti'nin dini İslamdır" ibaresi kaldırılmış; cumhurbaşkanı ve milletvekillerinin yemin şekli yeniden düzenlenmişti.
Devletin tüm inançlara saygılı ve eşit mesafede olması, tüm vatandaşlarının vicdan ve inanç özgürlüğünü tarafsızca koruması, vatandaşlarını dini baskılardan uzak tutması anlamına gelen [[laiklik]], [[5 Şubat]] [[1937]]'de [[Türkiye|Türkiye Cumhuriyeti]]'nin temel ilkelerinden biri olarak Anayasa'da yer aldı ve devlet politikası haline geldi.
{{ayrıca bakınız|Türkiye Cumhuriyeti|Laiklik}}
| |||