Restorasyon (İspanya): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Erasmus.1948 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Erasmus.1948 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
62. satır:
|din = [[Katolik]]
|para_birimi = [[İspanyol pesetası]]
|yönetici1 = Alfonso XII. Alfonso
|yönetici2 = Alfonso XIII. Alfonso
|yönetici3 =
|yönetici4 =
104. satır:
}}
 
'''Restorasyon''' ([[İspanyolca]]: Restauración) ya da '''Bourbon Restorasyonu''' ([[İspanyolca]]: Restauración borbónica), Martínez-Campos'un 29 Aralık 1874 yılında yaptığı darbe ile lağvettiği [[Birinci İspanya Cumhuriyeti]]'nin yerine kurulan yapı. Kurulan bu yapı Alfanso [[XIII. Alfonso]] döneminde 14 Nisan 1931 yılında [[İkinci İspanya Cumhuriyeti]]'nin kurulmasıyla yıkıldı.
 
Restorasyonun ilk amacı ülkede 50 yıldır devam eden siyasi istikrarsızlığı yok etmekti. Çünkü bu durumun sonucunda meydana gelen iç savaşlar ülkeye büyük zarar vermişti. Restorasyon hükümeti bunun için turismo pratiğini uygulanmıştır. Bu pratiği uygulama amacıyla hükümetin kontrolü düzenli bir biçimde [[muhafazakar]]lar ile [[Liberalliberal]]ler ile değiştiriliyordu. Bunun için seçimlere hile karıştırılıyordu. Bununla birlikte diğer tüm partiler sistem dışında bırakıldı. By yüzden [[Cumhuriyetçicumhuriyetçi]]ler, [[Sosyalistsosyalist]]ler, [[Anarşistanarşist]]ler, Çarlistiler, Bask ve Katalan milliyetçileri bu sisteme karşıydı. Ancak bu pratik başarıya ulaştı ve bir süre ülke istikrara kavuştu.
 
==1874-1898 dönemi==
Martinez Campos, [[Birinci İspanya Cumhuriyeti]]'ni yıktıktan sonra kurulan bu devlete Alfonso [[XII. Alfonso]] geçirildi. Bundan sonra, 1876 Anayasası yazılmıştır. Bu anayasa ile [[İspanya]] anayasal monarşi sistemiyle yönetilecekti. Bu amaçla bir iki meclisli yasama oluşturuldu. Bunlar Cortes Generales ve Senato'dan oluşuyordu. Bunların yanında bir de Temsilciler Kongresi adında alt meclis oluşturuldu. 
 
Siyasal meselelerden dolayı ekonomik olarak diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde düşmüş olan [[İspanya]], siyasal istikrara kavuşması ile ekonomisi yükselişe geçmişti. Bu yıllarda ülkenin modernizasyonu büyük ölçüde gerçekleşti. Böylece sendikalar oluşmaya başladı.
 
==1898-1823==
1898 yılında, [[İspanya]] son büyük denizaşırı kolonileri olan [[Küba]], [[Guam]], [[Porto Riko]] ve [[Filipinler]]'i [[İspanya-Amerika Savaşı]] ile kaybetti. Bu açıkları kapatabilmek için Alfanso [[XIII. Alfonso]] [[Fas]]'ta talepleri oldu. Bu amaçla Melilla Savaşı başlatıldı. Ancak savaşa karşı olan ezilen sınıflar [[Anarşistanarşist]]ler, [[Komunistkomunist]]ler ve Cumhuriyetçilercumhuriyetçiler öncülüğünde başta [[Barselona]] olmak üzere birçok yerde genel grev ilan edildi. Ancak grevler başarısız oldu. Bunun başka bir sonucu olarak [[Fas]]'taki savaş debam etmiş ve [[İspanyollar|İspanyol]] zaferi ile sonuçlanmıştır. Bundan 11 sene sonra yapılan savaşta Rif kabileleri [[İspanyollar]]ı çok ağır kayıp verdirterek geri çekilmesini sağlamıştır.
 
==Primo de Rivera diktatörlüğü (1923-1930)==
[[Anarşist]]lerin ve [[Sosyalistsosyalist]]lerin öncülüğünde sertleşen sınıfsal mücadele ile Bask ve Katalan bölgesinde yükselen milliyetçi hareketlerden dolayı askerlerin arasında büyük çalkantıya sebep oldu. 13 Eylül 1923 yılında [[Miguel Primo de Rivera]], [[İspanya]]'da meydana gelen olayların sorumlusu olarak parlamenter sistemi suçlayan bir manifesto yayımlamak bir darbe düzenledi. Alfonso'nun desteklediği darbe ile Primo de Rivera diktatör oldu. 1876 yılında ilan edilen anayasa askıya alındı. Rivera'nın kurduğu İspanyol Yurtseverler Birliği'nin dışındaki bütün partiler kapatılarak tek yasal parti haline geldi. Ancak başarısız yönetim sonucunda Primo de Rivera istifa etmek zorunda kaldı.
 
==Son yıl (1930-1931)==
Alfanso XIII. Alfonso, boşalan başbakanlık koltuğuna [[Dámaso Berenguer]] getirildi. Berenguer'de kralcı politikalar uygulayınca istifa etmek zorunda kaldı. Berenguer'in ardından [[Juan Bautista Aznar]] başbakan oldu. Aznar, demokrat ve cumhuriyetçilerin isteğini karşılamak için 12 Nisan 1931 tarihinde yerel seçimler için çağrıda bulundu. Ancak cumhuriyetçi ve sosyalist partilerin öncülüğünde halk büyük şehirlerde bazı önemli zaferler kazandı. Sokaktan gelen sesler monarşinin kaldırılmasını istiyordu. Kral 14 Nisan'da kaçtı. Kral kaçtıktan sonra Niceto Alcalá-Zamora öncülüğünde geçici hükümet kurularak [[İkinci İspanya Cumhuriyeti]] ilan edildi.
 
[[Kategori:Restorasyon (İspanya)| ]]