III. Jan Sobieski: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Kategori:Varşova'da ölenler eklendi (HotCat) |
düzeltme AWB ile |
||
35. satır:
[[1665]]'te koruyucusu Kraliçe Maria Ludwika'nın etkisiyle saray başmareşalliğine getirildi. [[1666]]'da Lehistan ordusunda cephe komutanı oldu. [[Ekim]] [[1667]]'de Tatarları ve Kazakları Podhajce (''günümüzde Podgaytsi, [[Ukrayna]]'') yakınlarında yenilgiye uğrattı. [[1668]] ilkbaharında [[Varşova]]'ya döndüğünde başkomutanlığa getirildi. [[1665]]'te Fransız Marie-Casimire de la Grange d'Arquien (Marysienka) ile evlendi. Marysienka, Kral Jan Kazimierz'in [[1668]]'de tahttan çekilmesinden sonra, Sobieski'yi kral seçtirmek istedi. Ama soylular [[1669]]'da [[Michał Korybut Wiśniowiecki]]'yi kral seçince, [[Fransa]] kralı [[XIV. Louis]]'den kocasının kral olması için destek istedi.
Kral Machal'ın kısa süren hükümdarlığı ([[1669]] - [[1673]]) sırasında, Sobieski bir yanda [[Kazaklar (Slav)|Kazaklar]] karşısında yeni başarılar kazanarak adını duyururken, öte yandan [[Fransa]]'ya karşı Habsburg yanlısı politikalar uygulayan krala cephe aldı. Kral Michał [[1673]]'te öldü. O sırada devam etmekte olan [[1671-1676 Osmanlı-Lehistan Savaşı]]'nda kumandanlık görevini üstlenen Sobieski [[11 Kasım]] [[1673]] tarihinde [[Hotin]] yakınlarındaki yapılan çarpışmada [[Sarı Hüseyin Paşa]] komutasındaki [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] ordularını yenilgiye uğrattı. Bu başarıları [[1672]]'de imzalanmış olan [[Bucaş Antlaşması]]'nın ağır koşullarını değiştirmemekle beraber, Sobieski'nin saygınlığını büyük ölçüde artırdı. Sobieski nihayet [[Mayıs]] [[1674]]'de [[Habsburglar]]ın desteklediği adaya karşı kral seçildi.
=== Krallığı ===
45. satır:
{{Ayrıca bakınız|II. Viyana Kuşatması|Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları}}
[[Dosya:Siemiginowski_Sobieski_at_the_Battle_of_Vienna.jpg|thumb|200px|left|Viyana Kuşatmasında Sobieski ([[1686]])]][[1683]] yazında Osmanlı orduları [[II. Viyana Kuşatması|Viyana'yı kuşattığında]], Sobieski yaklaşık 25 bin kişilik ordusunun başında yardıma koştu. [[Viyana]]'yı kurtarmak amacıyla toplanan bütün komutanlar arasında en yüksek rütbeli olduğu için yaklaşık 75 bin kişilik müttefik kuvvetlerinin komutasını üstlendi. Avrupa tarihini belirleyen en önemli savaşlardan bir olan bu savaşın sonucunda [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] ordularını Kahlenberg'te yenilgiye uğrattı ([[12 Eylül]] [[1683]]).
Buna karşılık Sobieski [[1683]] sonbaharında Osmanlıların elindeki [[Macaristan]]'a düzenlenen seferde aynı başarıyı gösteremedi. 10 bin Leh askeriyle Macaristan'a ulaşan Sobieski [[6 Ekim]] [[1683]] tarihinde [[Ciğerdelen Savaşı|Ciğerdelen mevkiinde]] [[Budin]] valisi [[Kara Mehmet Paşa]]'nın ordularına yenildi ve canını zor kurtardı. Ertesi gün Lorraine Dükü V. Charles'ın komutasındaki Avusturya ordusu Osmanlıları yendiler ama savaştaki başarısızlığı yüzünden Sobieski'nin Kutsal Roma İmparatoru [[I. Leopold]]'la ilişkileri bozuldu. Sobieski'nin amacı [[Eflak]] ve [[Boğdan]]'ı [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]lardan almak, [[Lehistan]]'ın etki alanını [[Karadeniz]] kıyılarına kadar genişletmekti. Bu amaçla [[1684]]-[[1691]] arasında [[Boğdan]]'da çeşitli harekatlara girişti ama çoğunlukla başarısız oldu. Son seferinde tutsak düşme tehlikesiyle bile karşılaştı.
[[Avrupa]]'daki [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] nüfuzuna karşı mücadele Sobieski'nin dış politikasının temel taşıydı. Lehistan'ın geleneksel düşmanı konumundaki [[Rusya]], Osmanlıları hedef alan birliğe katılmak isteyince, Sobieski [[1686]]'da Ruslarla Ebedi (Grzymultowski) Barış'ı imzaladı.Bu antlaşmayla, [[1667]]'den beri geçici olarak Rus yönetiminde bulunan Kiev bütünüyle Rusya'ya bırakıldı. 1683'ten sonra uğradığı bütün başarısızlıklara ve düş kırıklıklarına karşın, Sobieski Lehistan'ın güneydoğusunu Osmanlı ve [[Tatar]] saldırısından kurtarabildi.
=== İlerleyen yılları ===
| |||