I. Mehmed: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Kategori:Ölmüş insanlar kaldırıldı (HotCat) |
düzeltme AWB ile |
||
25. satır:
| dini = [[İslam]]
}}
'''I. Mehmed''' veya '''Çelebi Mehmed''' ([[Osmanlı Türkçesi]]: محمد چلبى - Mehmed Çelebi; 1389, [[Edirne]] - 26 Mayıs 1421, Edirne), beşinci [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] [[padişah]]ı. Tarihî kaynaklarda ismi Muhammed şeklinde geçer.<ref name="Ruhi">Halil Erdoğan Cengiz-Yaşar Yücel, Rûhî Tarihi, s. 462</ref><ref name="Turquie">Joseph Marie Jouannin, Jules van Gaver, Turquie, yayım yılı: 1840, s. 56</ref><ref name="LivingAge">Littell, Son, The Living Age volume 5, yayım yılı: 1874, s. 398</ref><ref name="Handbuch">Handbuch der allgemeinen Weltgeschichte für Schule und Haus, yayım yılı: 1845, s. 348</ref><ref name="Oriental Translation Fund">Oriental Translation Fund, Volume 33, yayım yılı: 1834, s. 22</ref> Babası [[I. Bayezid]], annesi cariye olan [[Devlet Şah Hatun]]'dur.<ref name="ReferenceA">TDV İslam Ansiklopedisi, Mehmed I maddesi, Halil İnalcık, cilt: 28, sayfa: 391</ref><ref name="ReferenceB">Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. baskı, sayfa: 59</ref>
Doğum tarihini 1379, 1382, 1386, 1389, 1390, 1391 gösteren kaynaklar da bulunmaktadır; ama tarihçiler doğumu için kesin kaynakla tarih bulunmadığını kabul ederler.<ref name="sakaoglu">Sakaoğlu, Necdet (1999), ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul: Oğlak Yayınları. say. 63-68 ISBN 978-975-329-300-6 say.63</ref> Arap ve Bizans tarihlerinde ''Kirişci'' veya ''Kirî'' olarak lakap verilmiştir. İnalcık'a göre ise bu adlandırma Yunanca Kyrtzes "genç efendi" sözünden gelmektedir.<ref name="İnalcık">İnalcık, Halil (1991). "Meḥemmed I". The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume VI: Mahk–Mid. Leiden and New York: BRILL. s. 973. ISBN 90-04-08112-7</ref> Bunların çeşitli kaynaklarda değişik açıklamaları bulunur. Yay yapma özellikle yayın tutturulduğu ve çekildiği sert ipten [[kiriş (okçuluk)|kiriş]] yapma sanatını öğrenmiş olması, gençliğinde güreşçilik yapması, gençliğinde kendinin öldürülmesinden korkup bir kirisçinin yanında çıraklık yapması, gençliğinde yay kirişi ile boğulmak istenmesi şeklinde açıklamalar yapılmıştır.<ref name="sakaoglu"/>
34. satır:
Çelebi sözcüğünün okuma yazma bilen, [[medrese]] veya eşit tahsilli kişiler için kullanıldığı bilinmektedir. Tahsilini [[Bey Sarayı|Bursa]] ve [[Edirne Sarayı]]'nda tamamladı. Hocaları Amasyalı Sofi Beyazid ile Tokatlı Bicaroğlu Hamza idi.
Yıldırım Beyazid 1391'de Canik Seferi'ne oğullarını yanında götürmüş ve bunlar arasında Çelebi Mehmed de bulunmuştur. Bu sefer sırasında [[Amasya]] Emiri, [[Sivas]] Sultanı [[Kadı Burhaneddin]]'in saldırılarına fazla karşı koyamayacağını anlamış ve Amasya kentini [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]]lara terk etmiştir. Kenti teslim almak için Yıldırım, oğlu Mehmed Çelebi komutasında bir orduyu Amasya'ya gönderdi. Bu genç şehzade çok yetenekli ve olgun bir şekilde kent yönetimini eline alarak asayişi sağladı. Bu başarısından dolayı babası onu Amasya sancak beyi olarak atadı.
1391 ile 1402 arasında bu görevde bulundu ve bu sırada devlet işlerini öğrendi. [[Amasya]] o zamanki Osmanlı devletinin doğu sınırında uç Rumiye-i Suğra eyaleti (Amasya-Tokat-Sivas bölgesi) merkezi olarak çok öneme haizdi. Bu görevi sırasında babasının Anadolu seferlerine sancak beyi olarak eyalet askeri ile katıldı. Bu seferlerde çok kere Çelebi Mehmed Osmanlı ordusunun artcı/yedek güçleri komutanlığını da yüklendi. 1402'de Yıldırım Beyazid'ın [[Timur]]'a karşı seferine de böylece katılmış ve Ankara Savaşı'nda yine artcı kuvvetler komutanlığını üstlenmiştir. Bu görev nedeni ile [[Ankara Savaşı]] bozgunundan az kayıpla ve ilk önce kurtulanlar arasındaydı.
| |||