Kuvvetler ayrılığı: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k biçem |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme, yazış şekli: ret et → reddet AWB ile |
||
97. satır:
==== Üç kuvvetliler ====
===== Avustralya =====
[[Avustralya]] gerçek anlamda yasama ve yürütme güçleri arasında kesin bir ayrılığı oluşturmamıştır. Hükümet bakanlarının parlamento üyesi (milletvekili) olmaları gerekmektedir ancak federal yargı sistemi diğer iki kuvvet olan yasama ve yürütmeden kesin bir biçimde ayrılmıştır. Bununla birlikte, [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] anayasasının etkisi altında, Avustralya Anayasası da üç kuvveti birbirinden ayrı olarak tanımlamaktadır. Bu ülkenin anayasal durumu yargıçlar tarafından kuvvetler ayrılığının dolaylı açıklaması olduğu yönünde yorumlanmaktadır. Ülkenin [[federe devlet]] hükümetleri benzer düzeyde kuvvetler ayrılığına sahiptir ancak bu genel olarak anayasal düzeyde olmaktan ziyade geleneksel tabandadır.
===== Avusturya =====
105. satır:
===== Birleşik Devletler =====
:Ayrıca bakınız: [[Amerika Birleşik Devletleri'nin yönetimi]]
[[Dosya:Washington Constitutional Convention 1787.jpg|thumb|290px|[[George Washington]], [[1787]] Anayasa Komisyonunda [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] Anayasası'nı imzalıyor.]]
[[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] Anayasası, Madde 1 Kısım I Kongre'ye şunu tanır: "Yasama güçleri burada teslim edildiği gibidir." der ve Madde 1 Bölüm 9'da Kongre'ye yasaklanmış edimler anlatılırken Madde 1 Bölüm 8'de bu madde ile izni verilmiş edimleri sayar. Yetki veren Madde II ifadesi [[yürütme]] gücü için herhangi bir sınır koymamakta ancak ''Yürütme gücü bir Amerika Birleşik Devletleri Başkanına yetkilendirilmelidir.''<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.archives.gov/exhibits/charters/constitution.html | başlık = Constitution of the United States | yayıncı = Archives.gov | tarih = 2000-09-15 | erişimtarihi = 2013-05-05 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20160204090641/http://www.archives.gov/exhibits/charters/constitution.html | arşivtarihi = 4 Şubat 2016}}</ref> Madde III'e göre [[ABD Yüce Mahkemesi|Yüksek Mahkeme]], "Yargı Yetkisi"ni elinde bulundurur ve aynı madde; dönüm noktası özelliğini taşıyan ''[[Marbury v. Madison]]'' davası sonrasında Marshall mahkemesinde adli gözden geçirmeye (temyiz) işaret taşımakta olduğu biçiminde yorumlandı.<ref>Madison, James. (8 February 1788) [http://www.foundingfathers.info/federalistpapers/fed51.htm "The Structure of the Government Must Furnish the Proper Checks and Balances Between the Different Departments"] ''The Federalist Papers No. 51''</ref> '[[Hükümet]]' terimi genel ve yaygın olarak '[[yürütme]]' işlevini yerine getiren siyasal yapının ifadesi olarak kullanılmaktayken 'ABD Federal Hükümeti'; ayrı güçleri ''hükümetin kolları'' olarak işaret etmektedir. [[Parlamenter sistem]]lerde devletin organları olarak ayrılmış yasama, yürütme ve yargı güçlerinin [[başkanlık sistemi]]ni uygulamakta olan ABD'de hükümetin organları olarak ayrılmış biçimi olarak açıklamak mümkündür.
[[Federalizm|Federal]] sisteme göre teşkilatlanmış [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'deki yapı; [[Federal devlet|Federal]] (ulusal) devlet, [[eyalet]] (federe devletler) ve [[yerel yönetim]] kademelerine ayrılmıştır. Yasama, yürütme ve yargı görev ve yetkilerinin tanımlanmış olmasının '''güçlerin yatay ayrılığı'''nı; federal devlet, eyaletler ve yerel yönetim yapıları da '''güçlerin dikey ayrılığını''' ifade ettiği belirtilmektedir.<ref>[http://www.delmarlearning.com/companions/content/076684014X/student/Bailey_ch02.pdf Dividing government horizontally and vertically (in USA)]</ref> Başkan halkoyu ile seçilmektedir. Yürütme gücünü elinde bulunduran, devlet başkanı, bakanlar kurulu başkanı ve silahlı kuvvetlerin başı olan başkandan<ref>[http://www.whitehouse.gov/our-government/executive-branch White House, Executive Branch]</ref> tamamen bağımsız olarak seçilen temsilciler meclisi ve senato yapıları bulunmaktadır. Meclis üyeleri 2 yıl içinde yenilenmektedir. Senatonun ise iki yıl içinde 1/3'ü yenilenmektedir. [[Yargı]] teşkilatındaki yargıçlar, [[yasama]] ve [[yürütme]] tarafından belirlenmektedir. [[Federe devlet]]lerin (eyaletlerin) [[vali]] adı verilen yöneticileri [[üniter devlet]]lerin aksine atamayla değil seçimle göreve gelmektedir.
===== Birleşik Krallık =====
128. satır:
* [[Fransa parlamentosu|Yasama]]. Fransa'da parlamento [[Fransa Anayasası]] Madde 24'e göre<ref>[http://www.adalet.gov.tr/duyurular/2011/eylul/anayasalar/ulkeana/pdf/07-FRANSA%20169-208.pdf Fransa Anayasası, Madde 24]</ref> [[Fransa Senatosu|Senato]] ve [[Fransa Ulusal Meclisi]]nden oluşur ve senato ülkedeki yerel yönetimlerin temsilini sağlar. [[Parlamento]] yasaları çıkartır, [[hükümet]]in faaliyetlerini izler ve kamusal politikaları değerlendirir.
* [[Fransa'da yürütme|Yürütme]]. Anayasanın 20. maddesine göre hükümet
* [[Fransa'da yargı|Yargı]]. Anayasanın 64. maddesi Cumhurbaşkanını [[yargı bağımsızlığı]]nın garantörü olarak ve [[Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu]]nu [[Cumhurbaşkanı]]na yardımcı olarak belirtir. Fransa Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu biri [[yargıç]]lar diğeri [[savcı]]lar konusunda yetkili iki daireden oluşmaktadır. Yargı sistemi bünyesinde [[4 Ekim]] [[1958]] tarihli [[Beşinci Cumhuriyet]] anayasası ile kurulan Fransa Anayasa Kurulunu <!-- Constitutional Council of France --> de bulundurmaktadır.
283. satır:
===== Kosta Rika =====
[[1948]]'deki [[44 gün savaşı]]nın sonucu olarak eski başkan ve zorunlu aday [[Rafael Álgel Calderón Guardia]] başkanlık seçimini kaybettikten sonra [[Kosta Rika]]'nın nasıl bir modeli izleyeceği seçimi kazananların önünde çözülmesi gereken temel konu olarak belirginleşti. [[Jose Figueres Ferrer]] liderliğindekilerin düzenlediği halk oyu ile bir Anayasa Meclisi oluşturuldu, anayasa [[1949]]'da uygulamaya geçirildi ve yürürlükte kaldı. Kurucu meclis daha korporatist düşünceleri
===== Macaristan =====
|